Thế nào là từ ngữ miêu tả?

Chúng tôi xin giới thiệu bài Thế nào là từ ngữ miêu tả? được VnDoc sưu tầm và tổng hợp lí thuyết trong chương trình giảng dạy Tiếng Việt 5. Hi vọng rằng đây sẽ là những tài liệu hữu ích trong công tác giảng dạy và học tập của quý thầy cô và các bạn học sinh.

Lưu ý: Nếu bạn muốn Tải bài viết này về máy tính hoặc điện thoại, vui lòng kéo xuống cuối bài viết.

Câu hỏi: Thế nào là từ ngữ miêu tả?

Trả lời:

Từ ngữ miêu tả là những từ ngữ được sử dụng nhằm giúp người đọc, người nghe hình dung những đặc điểm, tính chất nổi bật của sự vật, sự việc, con người, phong cảnh,…làm cho những cái đó như hiện lên trước mắt người đọc, người nghe.

1. Đặc điểm và yêu cầu của văn miêu tả

- Văn miêu tả là loại văn mang tính thông báo thẩm mĩ. Đó là sự miêu tả thể hiện được cái mới mẻ, cái riêng trong cách quan sát, cách cảm nhận của người viết.

- Trong văn miêu tả, cái mới, cái riêng phải gắn với cái chân thật.

- Ngôn ngữ trong văn miêu tả giàu cảm xúc, giàu hình ảnh, giàu nhịp điệu, âm thanh.

- Muốn miêu tả được, trước hết người ta phải biết quan sát, rồi từ đó nhận xét, liên tưởng, tưởng tượng, ví von, so sánh,… để làm nổi bật lên những đặc điểm tiêu biểu của sự vật.

2. Phương pháp tả cảnh

- Xác định đối tượng miêu tả.

- Quan sát lựa chọn những hình ảnh tiêu biểu.

- Trình bày những điều quan sát được theo một thứ tự.

3. Phương pháp tả người

- Xác định được đối tượng cần tả (tả chân dung hay tả người trong tư thế làm việc).

- Quan sát, lựa chọn những chi tiết tiêu biểu.

- Trình bày kết quả quan sát theo một thứ tự.

4. Một số bài văn miêu tả hay nhất

Tả cảnh mặt trời mọc trên biển

Em sinh ra và lớn lên trên vùng đất miền Trung đầy nắng và gió. Nhưng đổi lại quê em lại có bãi biển rộng và dài, tận dụng những ưu ái mà thiên nhiên đã ban tặng, con người nơi đây đã biến vùng biển thành khu du lịch và nghỉ mát tuyệt vời vào dịp nghỉ hè. Chính vì vậy mà em được ngắm nhìn mọi sự đổi thay của thiên nhiên nơi đây, từ khi mặt trời mọc trên biển cho tới khi chiều tà. Nhưng biển ở đây thật sự đẹp vào buổi bình minh.

Khi mặt trời còn chưa mọc, tất cả mọi thứ vẫn còn chìm trong bóng tối, không gian tĩnh mịch, không có âm thanh gì vang lên. Chỉ khoảng 15 phút sau, khi mặt trời đã mọc, từ phía xa xa em nhìn thấy ông mặt trời đang nhú mình, vươn vai ra khỏi làn mây. Phía Đông, bầu trời màu xám trắng chuyển dần sang màu hồng nhạt. Mặt trời như một chiếc lòng đỏ trứng gà khổng lồ nhô lên từ lòng biển.

Mặt trời dần dần lên cao, chiếu rọi cả một vùng biển yên bình. Mặt trời như một quả cầu lửa sáng chói toả ánh vàng lấp lánh trên mặt biển. Không khí lúc này vẫn đang rất dễ chịu, chưa cảm thấy cái nóng của mùa hè rạo rực. Bầu trời quang đãng, gió sớm mát lành thổi nhẹ qua làm cho chúng ta như được tắm mình trong làn nước mát rượi của thiên nhiên.

Mặt nước mênh mông, xanh thẳm, những con sóng nhỏ đuổi nhau như đang nô đùa cùng các bác ngư dân đang trở về sau chuyến đánh bắt cá của mình. Bà con ngư dân tấp nập chuyển cá từ thuyền xuống bến. Ai nấy đều chọn cho mình những con cá, cá tôm tươi nhất.

Em yêu cảnh mặt trời mọc trên biển, nó không phải thứ gì đó quá sang chảnh như ánh đèn điện phố xá nhưng nó là cả tuổi thơ của em, là quê hương của biết bao thế hệ nơi đây. Người dân miền Trung vẫn thế, vẫn cần mẫn lao động, chăm chỉ không oán trách ai. Bởi con người nơi đây luôn kiên cường, bất khuất như chính mảnh đất họ đang sống vậy.

Cảnh mặt trời mọc trên biển như một bức tranh thiên nhiên lộng lẫy, để lại ấn tượng khó quên mà ai đã từng vô tình được ngắm nhìn nó thì sẽ không thể nào quên đi được dấu ấn mà nó mang lại cho chúng ta.

Tả mẹ của em

Trong gia đình em, người mà em yêu quý và kính trọng nhất là mẹ.

Năm nay, mẹ ba sáu tuổi. Dáng người thon thả. Mái tóc dài mượt mà và óng ả. Khuôn mặt trái xoan. Đôi mắt mẹ sáng long lanh như ngọn đuốc dõi theo từng bước đi của em. Môi mẹ đỏ tươi, luôn in lại những nụ cười rạng rỡ. Làn da của mẹ trắng mịn như được thoa một lớp phấn. Mẹ ăn mặc rất giản dị nhưng lại toát lên vẻ sang trọng. Hằng ngày, ngoài những công việc giảng dạy ở trường và tham gia các công tác đoàn thể mẹ còn phải lo chăm sóc chu đáo cho gia đình. Tối đến, dù bận soạn bài nhưng mẹ vẫn dành thời gian giảng bài cho em. Những hôm em ốm, nhờ có bàn tay mẹ chăm sóc mà em đã nhanh khỏi để đến trường. Hằng ngày, mẹ phải dậy sớm để lo bữa sáng cho gia đình. Công việc bận rộn như vậy nhưng lúc nào mẹ cũng rất vui. Mẹ không những là người mẹ dịu dàng, đảm đang mà mẹ vừa là người chị, người bạn của em những lúc vui buồn. Có mẹ, em thấy ấm lòng. Em rất kính trọng mẹ em, mẹ xứng đáng là người "Giỏi việc trường, đảm việc nhà" mà nhà trường đã trao tặng danh hiệu cho mẹ trong công tác.

Em rất yêu quý mẹ em. Em sẽ cố gắng học giỏi để xứng đáng với công sinh thành và nuôi dưỡng của mẹ.

Tả cây phượng vỹ của tuổi học trò

Hoa phượng luôn là một kí hiệu đặc biệt của lứa tuổi học sinh. Chỉ mong phượng mau đến, phượng đến rồi lại sầu buồn, không nỡ…

Phượng là loài hoa rực rỡ tuổi học trò, thường bắt đầu nở từ đầu hè. Thân cây theo thời gian mà lớn dần, vỏ cây xù xì, thô ráp, màu nâu sậm. Đối với những cây phượng sống hàng chục hàng trăm năm thì thân cây có thể to đến hay ba vòng tay mới ôm xuể. Cây được chia làm nhiều cành to nhỏ khác nhau, mọc đều khắp các phía quanh thân mẹ. Lá phượng mỏng, dẹt, mỗi cành lá lại có nhiều chiếc lá li ti mọc so le hai bên nhánh, tạo thành một đường nét đặc trưng của loài cây này. Lá phượng nhỏ, hình bầu dục, chỉ bé xíu bằng đầu móng tay. Hoa phượng có năm cánh, màu đỏ rực, mỗi bông sẽ có một cánh có cả đốm trắng, nhị hoa là những que nhỏ, dài, mỏng như cây tăm, trên đầu là những túi nhụy màu thẫm như hạt thóc nhỏ. Hoa phượng khi chưa nở được bao bọc trong chiếc áo màu xanh non mịn màng, khi nở rộ lại nở theo chùm, những cánh phượng chi chít như những con bướm đỏ đang bay lượn trên không. Cả một khoảng trời xanh như được thắp sáng lên một ngọn lửa rực rỡ, đỏ đến tươi tắn, rạng ngời.

Hoa phượng dường như trở nên rất thân quen, gần gũi với lứa tuổi học sinh, đôi khi chúng em còn dùng những nhị để chơi trò ‘chọi gà‘, dùng hoa phượng để ép khô thành hình con bướm, dùng cành hoa để cài lên mái tóc đen mượt mà. Tuy rằng hoa phượng gắn liền mới mùa chia ly nhưng hoa phượng chính là hồi ức đẹp đẽ của mỗi chúng ta mỗi lần nhớ lại những ngày còn cắp sách đến trường.

Hoa phượng – một biểu tượng đẹp đẽ và rực rỡ đến nhường nào trong những ngày tuổi trẻ chân sáo nhảy nhót đến trường. Hoa phượng dần trở thành một thứ không thể thiếu của học sinh trong những năm tháng học trò, là một điều đẹp đẽ mà chúng ta đã, đang và sẽ trải qua cùng nhau.

---------------------------------------

Trên đây VnDoc đã giới thiệu nội dung bài Thế nào là từ ngữ miêu tả? Ngoài ra các bạn có thể tham khảo thêm một số chuyên mục Lý thuyết Tiếng Việt 5, Tập làm văn lớp 5, Kể chuyện lớp 5, Luyện từ và câu lớp 5, Cùng em học Tiếng Việt lớp 5.