Một số biện pháp nâng cao hiệu quả công tác chủ nhiệm lớp 5

Biện pháp nâng cao hiệu quả công tác chủ nhiệm lớp

Một số biện pháp nâng cao hiệu quả công tác chủ nhiệm lớp 5 là sáng kiến kinh nghiệm học tập của cô giáo Vũ Thị Hằng tại trường Tiểu học Nam Thái. Dưới đây là chi tiết nội dung cho các thầy cô tham khảo.

Sáng kiến kinh nghiệm "Một số biện pháp nâng cao hiệu quả công tác chủ nhiệm ở lớp 5D trường Tiểu học Nam Thái”. Tài liệu được VnDoc sưu tầm, tổng hợp cho các thầy cô tham khảo nâng cao công tác chủ nhiệm.

I. ĐIỀU KIỆN HOÀN CẢNH TẠO RA SÁNG KIẾN

Như chúng ta đã biết, Tiểu học là cấp học nền tảng cơ sở ban đầu cho việc hình thành và phát triển toàn diện nhân cách con người, đặt nền móng vững chắc cho giáo dục phổ thông và toàn bộ hệ thống giáo dục quốc dân. Vì vậy, giáo dục tiểu học có một vị trí hết sức quan trọng trong nền giáo dục của mỗi quốc gia. Trong đó, giáo viên chủ nhiệm ở Tiểu học là người có vị trí quyết định trong việc hình thành ở học sinh những cơ sở ban đầu cho sự phát triển đúng đắn và lâu dài về đạo đức, trí tuệ, thể chất, thẩm mĩ và các kĩ năng sống cơ bản để học sinh tiếp tục học lên các bậc học trên cũng như cuộc sống sau này của các em. Lứa tuổi học sinh tiểu học là lứa tuổi vừa học vừa chơi, sự nhận thức của các em còn non trẻ, sự tư duy chưa đạt tới đỉnh cao. Tâm lí đang trên đà phát triển, còn nhiều sự biến động về tâm sinh lí nên rất khó cho việc giáo dục các em. Chính vì thế, các em cần có người hướng dẫn, chỉ bảo, uốn nắn cho các em có thói quen đi vào nề nếp trong sinh hoạt, học tập, giao tiếp, có các kĩ năng sống cơ bản để các em dần dần trở thành những người có khả năng sống tự lập, sống có ích trong xã hội. Vậy ngoài cha mẹ các em ra thì người làm được những việc đó không ai ngoài người trực tiếp giáo dục và giảng dạy các em hàng ngày đó chính là người giáo viên chủ nhiệm.

Để nâng cao chất lượng giáo dục thì việc đầu tiên của người giáo viên là làm tốt công tác chủ nhiệm lớp, nhưng công tác chủ nhiệm lớp không phải là một công việc đơn giản, nó luôn là vấn đề trăn trở đối với hầu hết các giáo viên tiểu học. Vậy làm thế nào để những chủ nhân tương lai của đất nước có đủ đức lẫn tài? Làm thế nào để sự nghiệp giáo dục mang lại hiệu quả tốt? Làm thế nào để xây dựng được một tập thể vững mạnh phù hợp với lứa tuổi học sinh. Nhân cách học sinh được hình thành và phát triển bằng con đường nào? Làm thế nào để nâng cao chất lượng học tập và phẩm chất, năng lực của học sinh? ….

Từ những vấn đề trên, qua nhiều năm giảng dạy và chủ nhiệm lớp, bản thân tôi cũng đã đúc kết và rút ra được một số kinh nghiệm qua từng năm đồng thời suy nghĩ tìm tòi, học hỏi kinh nghiệm của đồng nghiệp đi trước có uy tín, có năng lực để công tác chủ nhiệm của mình đạt kết quả cao. Sau đây, tôi xin trình bày kinh nghiệm của tôi về“ Một số biện pháp nâng cao hiệu quả công tác chủ nhiệm ở lớp 5D trường Tiểu học Nam Thái”.

II. MÔ TẢ GIẢI PHÁP

1. Giải pháp trước khi có sáng kiến

a, Thuận lợi

- Trong quá trình giáo dục, trường luôn được các cấp, các ngành và các lực lượng xã hội …quan tâm, tạo điều kiện giúp đỡ.

- Nhà trường luôn quan tâm, tạo điều kiện cho các lớp có đầy đủ phòng học, bàn ghế khang trang, phòng học thoáng mát, nhà vệ sinh sạch sẽ…

- Bản thân giáo viên có kinh nghiệm nhiều năm trong công tác chủ nhiệm, không ngừng trau dồi kiến thức chuyên môn, hết lòng vì học sinh thân yêu.

- Đa số học sinh chăm ngoan, đủ đồ dùng học tập.

b, Khó khăn

- Việc tổ chức cho các em học sinh các tiết trải nghiệm thực tế hay các hoạt động tập thể ở trường còn hạn chế.

- Đa số phụ huynh học sinh trong lớp đi làm ăn xa ( chiếm 60%), các em ở nhà với ông bà nên sự quan tâm đến việc học tập cũng như sinh hoạt ở nhà của các em chưa được chu đáo.

- Việc trao đổi thông tin 2 chiều giữa giáo viên và phụ huynh học sinh còn nhiều hạn chế.

- Học sinh theo đạo công giáo khá nhiều, chiếm tỉ lệ cao trong lớp (chiếm 50%) nên phụ huynh vẫn còn coi nhẹ việc học văn hóa, nhiều khi còn chú trọng đến việc học kinh sách giáo lý, đi lễ, đi nhà thờ.

- Các em học sinh dễ bị cuốn vào những thứ gây nghiện như game, điện thoại, các trang mạng xã hội khiến cho các em lơ là, chểnh mảng việc học tập, tiếp thu những cái không tốt làm lệch chuẩn đạo đức.

- Khả năng tiếp thu của học sinh không đồng đều.

2. Giải pháp sau khi có sáng kiến

Để công tác chủ nhiệm lớp có hiệu quả, những công việc mà giáo viên phải làm đó là:

- Bắt đầu nhận lớp tôi tiến hành điều tra về đặc điểm tình hình của lớp cũng như của từng cá nhân. Phối hợp với phiếu điều tra sơ yếu lí lịch để nắm bắt một cách chính xác về năng lực, sở trường, hoàn cảnh gia đình của từng học sinh để có biện pháp giáo dục thích hợp.

- Kết hợp với giáo viên chủ nhiệm năm trước nhận bàn giao chất lượng HS đầu năm và phân loại đối tượng học sinh ngay đầu năm để biết được mặt mạnh, mặt yếu của từng em trong lớp từ đó lập kế hoạch giáo dục và giảng dạy cho phù hợp.

- Tổ chức hiệu quả ngày hội bầu chọn hội đồng tự quản lớp, lựa chọn chủ tịch và phó chủ tịch hội đồng tự quản phải là người nắm vững kiến thức nội dung các môn học, đối xử hoà đồng với bạn bè, nhiệt tình trong công việc được giao.

- Thực hiện tốt “Năm điều Bác Hồ dạy”; “Lời hứa của Nhi đồng” và thực hiện tốt phong trào “Nói lời hay, làm việc tốt”, phong trào “xây dựng trường học thân thiện, học sinh tích cực”, “Lớp em xanh - sạch - đẹp”; “Đôi bạn cùng tiến”….Thường xuyên giáo dục các em có tính tự giác, chấp hành tốt nội quy của lớp, trường luôn giữ gìn cơ sở vật chất trong trường, bảo vệ tài sản chung, bảo vệ môi trường.

Muốn các em thực hiện tốt, nghiêm túc thì người giáo viên chủ nhiệm lớp phải thực sự gương mẫu về mọi mặt, phải là tấm gương sáng cho học sinh noi theo. Lời nói phải đi đôi với việc làm, khen chê đúng mực, tuyệt đối không làm học sinh thấy mất tự tin, mất thể diện trước lớp. Trong học tập không những chú trọng rèn luyện cho học sinh kiến thức mà còn chú trọng khâu nề nếp ngay từ đầu năm cho học sinh như : Xếp hàng ra vào lớp, sinh hoạt đầu giờ, trật tự nghe giảng trong giờ học. Rèn luyện nề nếp tốt là rất quan trọng, nó góp phần lớn quyết định kết quả học tập của học sinh. Để thực hiện tốt các nội dung trên, bản thân tôi đã áp dụng các biện pháp như sau:

Biện pháp 1: Tìm hiểu và phân loại học sinh trong lớp

Trong những ngày đầu năm học, nề nếp lớp chưa được ổn định. Trách nhiệm một giáo viên chủ nhiệm lớp đứng trước thực trạng như vậy tôi đã vận dụng ngay kinh nghiệm chủ nhiệm lớp mà tôi đã đúc kết qua nhiều năm giảng dạy nhằm làm tốt công tác chủ nhiệm lớp và nâng cao giáo dục toàn diện cho học sinh như sau:

Trước hết, tôi phải tìm hiểu kĩ từng đối tượng học sinh, biết được hoàn cảnh, năng lực của từng học sinh để có biện pháp giáo dục phù hợp đối với từng đối tượng. Để làm được việc đó, bản thân tôi cho các em viết lí lịch bản thân đồng thời gặp trực tiếp giáo viên cũ các lớp dưới để tìm hiểu. Hằng ngày quan sát, theo dõi các em khi các em chơi, trò chuyện với các em. Thường buổi học đầu tiên tôi cho các em tự giới thiệu về mình trước lớp. Từ đó nắm được phần nào đặc điểm của từng em. Những lúc rảnh tôi thường bắt chuyện để hỏi thăm các em về gia đình (Bố mẹ các em làm nghề gì? Nhà em có mấy anh chị em? Em đang sống cùng với ai? Hỏi thăm các em về những mối quan hệ với bạn bè (Em chơi thân với ai? Em thường đi học với bạn nào? Em thích học môn gì?) Khi trò chuyện với các em như vậy ta sẽ nắm bắt được hoàn cảnh, sở thích của các em, đồng thời tạo cho các em cảm giác gần gũi, thân thiện.

PHIẾU ĐIỀU TRA THÔNG TIN, LÝ LỊCH HỌC SINH

Lớp………. GVCN: …………………………..

—- ***—-

I. Bản thân học sinh

Họ và tên:…………………………………………….Giới tính (Nam, nữ)……..

Dân tộc…………………………………………………

Ngày tháng năm sinh:……………………………..

Nơi sinh: (Xã, Huyện, Tỉnh):…………………….

Chỗ ở hiện tại: (Thôn, Xã, Huyện, Tỉnh):………………..

Số điện thoại (Di động hoặc nhà riêng ,nếu có):………………….

Kết quả Hoạt động giáo dục năm học 20.... - 20....:……………..

Năng lực:…………..Phẩm chất:………..

II. Nhân thân:

Họ tên cha:…………….Năm sinh:…… Nghề nghiệp:………

Nơi công tác:………….Số điện thoại liên lạc:………………..

Họ tên mẹ:…………….Năm sinh:…… Nghề nghiệp:………

Nơi công tác:……………..Số điện thoại liên lạc:…………….

(Hiện nay đang ở với ai: ghi rõ họ tên ông bà, chú bác cô dì đang ở)………………SĐT:………..

Hoàn cảnh gia đình (Con Thương binh, Mồ côi, Hộ nghèo, Khó khăn)

…………..……………………

Ghi rõ vài nét khái quát về hoàn cảnh gia đình hiện nay như thế nào (khó khăn, đau ốm, thu nhập của cha mẹ, hoàn cảnh anh chị em trong gia đình có gì khó khăn khăn, cần giúp đỡ):……………………….

Sở thích học các môn:………………………………………………………………………………

Năng khiếu (Các lĩnh vực Văn nghệ, TDTT, Sáng tác thơ văn, Tin học…):………..

……………………………………………………………………………………………………………….

Ghi chú:

- Nộp đầy đủ và đúng hạn bản tóm tắt lí lịch của lớp cho GVCN. Hạn cuối ngày………………

Khi vận dụng biện pháp trên, tôi đã nắm được 100% đặc điểm tình hình riêng của từng học sinh, Đây là cơ sở để giáo viên phân loại học sinh theo từng nhóm và có hướng giáo dục phù hợp. Những học sinh nào có hoàn cảnh khó khăn thì quan tâm nhiều hơn bằng cách: Gặp trực tiếp cha mẹ (anh, chị) của học sinh để động viên hoặc trao đổi qua điện thoại, tạo điều kiện cho con em đi học đều. Việc này giáo viên phải tiến hành thường xuyên, liên tục, hàng ngày, hàng tuần. Sự chân thành và gắn bó giữa giáo viên và học sinh như vậy phụ huynh sẽ có trách nhiệm động viên, nhắc nhở con em mình trong việc học tập cũng như giáo dục đạo đức cho các em.

Biện pháp 2: Xây dựng kế hoạch chủ nhiệm

Từ việc tìm hiểu đối tượng học sinh, tôi sẽ xây dựng được kế hoạch chủ nhiệm phù hợp với lớp học. Việc lập kế hoạch xây dựng đội ngũ học sinh đi đôi với nhau, giúp tôi có tầm nhìn xa, bao quát hơn trong công tác chủ nhiệm lớp vì thế dựa trên sự tìm hiểu và nắm bắt đội ngũ học sinh, dựa vào kế hoạch nhà trường tôi lập kế hoạch năm, tháng, tuần cụ thể của lớp đồng thời có biện pháp khắc phục. Tôi theo dõi thường xuyên và chặt chẽ có ghi chép, đánh giá mọi sự tiến bộ cũng như những tồn tại chưa khắc phục được của từng em để có hướng giải quyết khắc phục kịp thời. (Việc theo dõi đánh giá này thể hiện qua từng ngày, từng tuần).

Dựa vào tình hình của lớp, kế hoạch và biện pháp thực hiện cho cả năm học, tôi xây dựng kỷ cương nề nếp cho học sinh. Giao trách nhiệm cụ thể, rõ ràng tới từng học sinh, từng ban. Tăng cường công tác tự quản của học sinh, giúp các em có ý thức tự rèn luyện, tự học. Có quy định về lề lối học tập, rèn luyện quy định giờ giấc, có sự theo dõi chặt chẽ tránh sự buông lỏng về kỷ cương nề nếp.

*Bầu Hội đồng tự quản

Sau khi đã nắm được đặc điểm của lớp, đã xây dựng được kế hoạch chủ nhiệm cho cả năm học, việc tiếp theo cần làm là bầu hội đồng tự quản.

Đối với học sinh lớp 5 các em đã là học sinh cuối cấp và đã bắt đầu có khả năng lập luận, có tinh thần dân chủ và trách nhiệm với tập thể nên tôi để cho các em ứng cử, đề cử lựa chọn ra chủ tịch và phó chủ tịch hội đồng tự quản, các trưởng ban.

* Phân công nhiệm vụ cụ thể cho Hội đồng tự quản lớp:

Sau khi đã bầu chọn được Hội đồng tự quản của lớp, tôi phát cho mỗi thành viên của Hội đồng tự quản lớp một quyển sổ, hướng dẫn các em ghi chép cụ thể, khoa học. Tôi giao nhiệm vụ cụ thể cho từng em như sau:

* Nhiệm vụ của chủ tịch hội đồng tự quản:

- Theo dõi, kiểm tra mọi hoạt động của lớp.

- Điểm danh và ghi sĩ số của lớp vào từng ngày, tổng hợp từng tuần.

- Điều khiển các bạn xếp hàng vào lớp, xếp hàng chào cờ đầu tuần, xếp hàng tập thể dục.

- Giữ trật tự lớp khi giáo viên không có ở lớp, khi lớp dự lễ chào cờ đầu tuần, sinh hoạt tập thể, hoạt động ngoại khóa.

- Cuối tuần có nhận xét tổng hợp cụ thể từng bạn.

- Đề nghị giáo viên tuyên dương, phê bình cá nhân hoặc tập thể.

* Nhiệm vụ của phó chủ tịch (1):

- Điều khiển các bạn trao đổi, thảo luận hoặc trả lời câu hỏi trong tiết học. Theo dõi việc học tập của lớp trong các tiết học. Làm mọi việc của chủ tịch Hội đồng tự quản khi chủ tịch Hội đồng tự quản vắng mặt hoặc nghỉ học. Phụ trách ban học tập, ban đạo đức, ban sức khỏe - vệ sinh.

Nhiệm vụ của phó chủ tịch (2):

- Chỉ đạo và theo dõi công tác lao động vệ sinh, chăm sóc cây, thư viện. Phối hợp với chủ tịch, các trưởng ban để thực hiện nhiệm vụ. Phụ trách ban lao động, ban văn nghệ - thể dục thể thao.

* Nhiệm vụ của trưởng ban học tập:

- Tổ chức lớp chữa bài tập đầu giờ (15 phút đầu giờ), tổ chức điều hành các bạn học tập trong một số tiết tự học; giúp đỡ các bạn còn khó khăn, hạn chế trong học tập, tiếp thu bài trên lớp.

- Điều khiển các bạn trao đổi, thảo luận hoặc trả lời câu hỏi trong tiết học khi giáo viên yêu cầu.

- Theo dõi việc học tập của lớp trong các tiết giáo viên chuyên trách dạy.

* Nhiệm vụ của trưởng ban Văn nghệ thể dục thể thao và trưởng ban lao động, trưởng ban đạo đức, sức khỏe vệ sinh.

- Tổ chức cho các bạn múa hát tập thể, tập thể dục, thi văn nghệ hoặc các hoạt động phong trào của lớp.

- Phân công, theo dõi và kiểm tra các tổ trực nhật và chịu trách nhiệm tắt đèn, quạt khi ra về.

- Phân công các bạn tưới cây, chăm sóc bồn hoa và cây trồng của lớp.

- Theo dõi, kiểm tra các bạn khi tham gia các buổi lao động do trường, lớp tổ chức.

- Phối hợp với hai phó chủ tịch giữ trật tự lớp.

Cuối mỗi tuần, vào tiết sinh hoạt tập thể ngày thứ sáu, chủ tịch hội đồng tự quản, phó chủ tịch hội đồng tự quản báo cáo các mặt hoạt động của lớp. Căn cứ vào báo cáo của từng em và sự theo dõi của bản thân, tôi nắm được khả năng quản lí lớp của từng em và biết rõ hơn về hoạt động của tất cả các học sinh trong lớp. Cuối mỗi tháng, tôi tổ chức họp Hội đồng tự quản lớp 1 lần để tổng kết các mặt làm được của lớp, động viên khen ngợi những việc các em đã làm tốt, đồng thời chỉ rõ những thiếu sót và hướng dẫn các em cách khắc phục.

* Tổ chức cho học sinh học nội quy trường, lớp.

Đầu năm học, tôi thường tổ chức cho các em học nội quy của trường, lớp để các em nắm được và thực hiện theo.

Nội quy của lớp 5D

* Xây dựng nề nếp và năng lực tự quản của học sinh

Chất lượng học tập được nâng cao hay không thì yêu cầu đầu tiên phải có nề nếp, có quy định. Ngay lần họp phụ huynh đầu năm học tôi đã yêu cầu phụ huynh phải chuẩn bị đầy đủ dụng cụ học tập cho con em. Thông báo với phụ huynh những nội quy chung của nhà trường và nội quy của lớp học.

Nề nếp lớp cần đặt ra nội quy ngay từ đầu. Học sinh nhanh chóng nắm bắt được các tình huống trong mỗi giờ học và nhận ra những gì chúng sẽ được cho phép, những lỗi nào được bỏ qua. Một khi giáo viên “lờ” đi những sự quậy phá hoặc những nguyên tắc áp dụng trong lớp học không đủ mạnh để chấn chỉnh, dập tắt các trò nghịch ngợm thì rất khó để bắt đầu hay tiếp tục điều khiển lớp học tốt hơn. Vì vậy ngay từ đầu, giáo viên phải đề ra nội quy rõ ràng và tuân thủ nó.

- Học sinh hoàn toàn có thể phân biệt điều gì là công bằng và điều gì thì không. Vì thế, giáo viên cần phải đối xử bình đẳng đối với tất cả học sinh nếu mong được học sinh tôn trọng.

- Phân chia đôi bạn “Cùng tiến”. Khi phân chỗ ngồi, tôi bố trí cho học sinh tiếp thu nhanh ngồi cạnh học sinh còn hạn chế. Em nhanh sẽ theo dõi, hướng dẫn bạn, kèm cặp bạn trong học tập. Nếu đôi bạn nào có tiến bộ thì tôi tuyên dương cho đôi bạn đó để khích lệ tinh thần. Chính vì vậy đôi bạn nào cũng muốn mình được khen nên các bạn rất nhiệt tình giúp những bạn còn hạn chế trong học tập. Ngược lại, các bạn còn hạn chế cũng cố gắng học tập để không làm ảnh hưởng đến bạn mình.
- Để làm tốt công tác tự quản, trước hết giáo viên chủ nhiệm phải tập huấn cho đội tự quảnvà giao nhiệm vụ cho từng thành viên, sau khi các em đã nhận biết vai trò trách nhiệm của mình các em sẽ có ý thức tự quản tốt. Nhưng trong thời gian đầu năm học giáo viên chủ nhiệm phải theo dõi sát sao các hoạt động của các ban để phát hiện mặt còn hạn chế và uốn nắn kịp thời. Bám sát kế hoạch của Nhà trường, của Đội để vạch ra kế hoạch từng tuần, từng tháng theo từng chủ điểm, từng đợt thi đua để đội tự quản có kế hoạch theo dõi, hướng dẫn các bạn thực hiện.
* Với cách làm trên, tôi đã xây dựng được một kế hoạch chủ nhiệm chi tiết, phù hợp với thực tiễn học sinh của lớp. Đặc biệt đã bầu chọn ra được Hội đồng tự quản lớp có năng lực, có khả năng cùng Giáo viên chủ nhiệm tham gia và điều hành tốt các hoạt động của lớp.

Biện pháp 3: Thực hiện phong trào thi đua xây dựng “Lớp học thân thiện, học sinh tích cực”

“Xây dựng lớp học thân thiện” là tạo ra môi trường học tập thân thiện, an toàn, gần gũi với học sinh, làm cho học sinh cảm thấy “mỗi ngày đến trường là một ngày vui”. Xây dựng được “lớp học thân thiện” thì sẽ có “học sinh tích cực”. Xây dựng được lớp học thân thiện, học sinh tích cực thì sẽ hạn chế được tỉ lệ học sinh lưu ban, bỏ học, sẽ nâng cao được chất lượng giáo dục toàn diện cho học sinh.

- Tổ chức cho các em lao động, trồng và chăm sóc bồn hoa cây cảnh. Hướng dẫn các em sử dụng nhà vệ sinh hợp lí. Nhắc nhở các em giữ gìn vệ sinh cá nhân.

- Thường xuyên phát động phong trào “Nói lời hay, làm việc tốt” để khắc phục tình trạng học sinh nói tục, chửi thề. Hằng ngày, giáo viên giao nhiệm vụ cho các bạn trong ban đạo đức theo dõi thi đua từng cá nhân. Đến cuối tuần có tiết sinh hoạt tập thể sẽ tổng kết xếp loại thi đua cho từng tổ. Nếu trong số những em hay nói tục, em nào biết khắc phục và có chuyển biến, giáo viên kịp thời khen ngợi động viên các em. Vì thế muốn khắc phục được tình trạng này giáo viên phải tác động nhiều lần và tác động thường xuyên.

- Tổ chức các hoạt động tập thể vui chơi, lành mạnh cho học sinh. Đưa các nội dung giáo dục văn hoá truyền thống vào nhà trường thông qua các trò chơi dân gian, các bài hát dân ca, các ngày lễ kỉ niệm. Tổ chức hoạt động vui chơi, giải trí tích cực, các hoạt động văn hoá, thể thao. Tổ chức các hoạt động văn nghệ vào sáng thứ hai đầu tuần,…

- Tổ chức cho học sinh tìm hiểu về các di tích lịch sử, văn hoá của địa phương, các anh hùng,..

- Để xây dựng một tập thể vững mạnh và giúp học sinh học tập tốt, giáo viên cần phát động phong trào “Giữ vở sạch, rèn chữ đẹp” vì“ Nét chữ, nết người”, vì thế mà trong môi trường giáo dục, đặc biệt ở các trường tiểu học đã nhận thấy đây là một nhiệm vụ cần thiết trong việc nâng cao chất lượng dạy và học, vì vậy mà phong trào “Rèn chữ, giữ vở” tôi luôn thực hiện một cách nghiêm túc và thường xuyên bằng cách:

+ Đầu năm, tôi kiểm tra phân loại chữ viết của học sinh, phát hiện những lỗi sai phổ biến của các em để có kế hoạch, biện pháp rèn luyện học sinh .

+ Thường xuyên kiểm tra đến sách vở, chữ viết của học sinh, nhắc nhở các em viết đúng độ cao, viết đúng kiểu chữ, uốn nắn tư thế ngồi viết của các em qua từng tiết học ở trường và phối hợp với phụ huynh nhắc nhở các em tư thế ngồi viết ở nhà.

+ Hàng tháng nhận xét vở sạch chữ đẹp, xếp loại và theo dõi sự tiến bộ của học sinh để tuyên dương kịp thời đồng thời nhắc nhở những học sinh trình bày bài chưa đẹp, chữ viết cẩu thả…. cần rèn chữ cho cẩn thận.

+ Tuyên tuyền vận động cha mẹ học sinh tham gia vào việc rèn luyện cho con em mình giữ gìn sách vở, viết chữ đẹp thông qua các buổi họp phụ huynh lớp,… để cùng phụ huynh có biện pháp rèn luyện cho học sinh.

+ Trong khi giảng bài, giáo viên phải cố gắng trình bày bảng như cách trình bày trong vở học sinh, làm cho bảng đen trở thành trang giấy mẫu cho học sinh noi theo.

+ Tổ chức cho học sinh thi vở sạch chữ đẹp theo tổ, cấp trường, tổ chức khen thưởng để động viên các em. Ngoài ra để giúp học sinh “Giữ vở sạch, rèn chữ đẹp” tôi thường nhắc nhở các em cần học hỏi noi gương Cao Bá Quát “Văn hay nhưng chữ phải đẹp” và động viên, nhắc nhở những học sinh viết chữ còn xấu đồng thời tuyên dương, khen thưởng cho những học sinh viết chữ đẹp, giữ vở sạch.

*Khi vận dụng biện pháp này, học sinh lớp tôi chủ nhiệm đã rất tự giác, tích cực tham gia tập thể lớp học thân thiện, tập thể lớp luôn đoàn kết, có tinh thần giúp đỡ nhau cùng tiến bộ. Đặc biệt từng cá nhân học sinh đã được quan tâm đúng mức và có cơ hội bộc lộ năng lực, phẩm chất của mình.

Biện pháp 4: Giáo dục kĩ năng sống cho học sinh thông qua các hoạt động ngoài giờ chính khóa:

Tổ chức cho các em tham gia các phong trào Đội. Thông qua các ngày lễ để tổ chức hoạt động và giáo dục truyền thống, đạo đức. Thường xuyên tổ chức các trò chơi dân gian. Tổ chức các văn nghệ vào các buổi sinh hoạt tập thể nên các em trở nên rất tự tin, rất năng động sáng tạo. Đẩy mạnh được phong trào “Nói lời hay, làm việc tốt”. Nhân gương điển hình “Người tốt, việc tốt” để giáo dục học sinh.

Xây dựng nề nếp, kỉ cương trong và ngoài giờ học, giáo dục tính trung thực trong học tập và rèn luyện.

Kết hợp với Đội Thiếu niên Tiền phong Hồ Chí Minh để giáo dục kĩ năng sống cho học sinh. Cụ thể:

Đầu mỗi buổi học, trong giờ ra chơi, các buổi sinh hoạt tập thể, buổi học ngoại khóa cũng như lồng ghép vào các tiết học chính khóa, tôi thường trao đổi, trò chuyện với học sinh, từ đó uốn lời ăn, tiếng nói và cử chỉ giao tiếp cho các em. Đồng thời hướng dẫn cho các em những kĩ năng cơ bản để các em tự phục vụ bản thân như: chải đầu, buộc tóc, cắt móng tay, móng chân, đánh răng, rửa mặt, giữ gìn vệ sinh cá nhân. Hướng dẫn các em xây dựng cho mình một thời gian biểu. Hướng dẫn các em kĩ năng tham gia giao thông an toàn. Tổ chức các trò chơi để giáo dục an toàn giao thông cho các em. Ngoài ra tổ chức cho các em đóng vai trong các câu chuyện giao thông để từ đó các em có ý thức tốt trong việc tham gia giao thông.

- Trong một số tiết sinh hoạt cuối tuần, tôi tổ chức cho các em chơi trò chơi: “Hái hoa dân chủ” với các câu hỏi xoay quanh những kiến thức các em đã học nhằm giúp các em hứng thú và khắc sâu kiến thức hơn.

- Hàng tháng tổ chức các buổi hoạt động ngoài giờ lên lớp theo chủ điểm tháng, nội dung phong phú để thu hút các em tham gia.

- Trước đợt kiểm tra định kỳ, tôi tổ chức “Đố vui để học” giữa các tổ trong lớp tạo một sân chơi bổ ích, giúp các em nắm bắt các kiến thức đã học một cách nhẹ nhàng thoải mái để các em làm bài kiểm tra được tốt hơn.

- Thường xuyên giáo dục các em tránh xa các tệ nạn xã hội, không để tệ nạn xã hội xâm nhập vào các em. Cụ thể: Phân tích tác hại của các tệ nạn xã hội để các em có định hướng tránh xa. Giáo dục cho các em một số kĩ năng tự bảo vệ bản thân trước các tệ nạn xã hội và trước những kẻ xấu có khả năng xâm hại đến các em.

*Khi áp dụng biện pháp này, học sinh lớp tôi đã đã có coe hội được trỉa nghiệm rất nhiều các hoạt động đa dạng, hình thức phong phú, giúp học sinh mạnh dạn, tự tin hơn rất nhiều, các kỹ năng giao tiếp ứng xử, hợp tác cùng giải quyết vấn đề được hình thành và phát triển.

Biện pháp 6: Giúp đỡ học sinh gặp khó khăn trong học tập

- Đầu năm tôi xác định rõ dạy phụ đạo cho học sinh còn hạn chế trong học tập là trách nhiệm, là việc làm thường xuyên của giáo viên chủ nhiệm. Ngay từ đầu năm học, tôi khảo sát để phân loại học sinh, lập danh sách học sinh còn hạn chế về kiến thức và lên kế hoạch dạy phụ đạo giúp đỡ cho các em. Khi thực hiện việc dạy phụ đạo học sinh hạn chế về kiến thức, tôi phải thường xuyên theo dõi, kiểm tra học sinh để nắm được tình hình học tập của các em. Một mặt là giúp các em có thể nêu lên những thắc mắc về những điều các em chưa hiểu trong tiết học chính khoá để giáo viên có thể giải đáp cho học sinh đồng thời hướng dẫn cho học sinh làm bài tập, giải quyết những khó khăn. Từ đó từng bước lấp dần những chỗ hổng kiến thức của các em, giúp các em có những kiến thức cơ bản nhất về chương trình học.

- Động viên, khích lệ ý thức, thái độ học tập cho học sinh. Giáo viên phải tìm cách khuyên nhủ, nhắc nhở nhẹ nhàng nhưng mang tính nghiêm khắc, tuyệt đối không được đuổi học sinh ra ngoài, gây áp lực hoặc xúc phạm học sinh.

- Thường xuyên kiểm tra đến vở ghi của các em, ưu tiên những câu hỏi, những bài tập vừa sức cho các em. Điều đáng lưu ý ở đây là giáo viên luôn tôn trọng và làm cho học sinh cảm thấy vẫn được tôn trọng, khuyến khích, tuyên dương khen ngợi kịp thời đối với từng tiến bộ nhỏ của các em. Từ đó giáo viên làm cho các em có lòng tin vào bản thân mình và cảm thấy vẫn còn giá trị với thầy cô và bạn bè và tập thể lớp.

Tổ chức nhóm học tập cho các em. Trong nhóm có đủ các đối tượng học sinh khá, giỏi, trung bình, ..tạo ra phong trào thi đua học tập giữa các tổ. Giáo viên chỉ hướng dẫn cho các em nhóm trưởng giúp đỡ các bạn học yếu ( tuyệt đối không làm thay) và luôn động viên các bạn học yếu trong nhóm mình trong tổ phát biểu ý kiến, trình bày kết quả thảo luận trong tổ để tạo cho các bạn sự tự tin trước

tập thể, mạnh dạn trong học tập nhưng cũng không được chê trách hay chế giễu bạn khi bạn nói sai, làm sai.

*Với cách làm này, tỷ lệ học sinh chậm tiến độ của lớp tôi giảm hẳn, học sinh có ý thức tự học hơn, biết lắng nghe và tự sửa chữa lỗi sai trong bài làm của mình.

Biện pháp 7: Tổ chức tốt tiết sinh hoạt tập thể cuối tuần.

Mỗi tuần có tiết sinh hoạt tập thể. Trong giờ sinh hoạt tập thể, cần tạo cho các em tâm thế thoải mái, không gây sức ép nặng nề đối với học sinh bằng những lời trách phạt, phê bình mà tôi tập cho các em biết tự phê bình và phê bình bằng cách :

+ Tôi cho học sinh tự nhận xét ưu, khuyết của bản thân sau đó tổ tự quản nhận xét bổ sung nếu thấy thiếu. Bên cạnh đó tôi cũng tạo điều kiện cho học sinh bày tỏ những suy nghĩ của mình qua một tuần học: những điều em thích, những điều em chưa thích, mong muốn của em, … Qua đó, tôi nắm được tâm tư, nguyện vọng của từng học sinh mà có những biện pháp giáo dục phù hợp.

+ Để khích lệ sự tiến bộ của học sinh trong tuần về mọi mặt, tôi đã cho học sinh tự bầu và chọn ra những bạn có tiến bộ trong tuần về học tập cũng như các mặt khác để động viên kịp thời các em bằng những chiếc bút hoặc quyển vở để khích lệ các em.

*Như vậy, tiết sinh hoạt tập thể cuối tuần của lớp tôi diễn ra rất thoải mái, tự nhiên, hiệu quả. Học sinh hứng thú tham gia tiết sinh hoạt, coi giáo viên vừa là thầy cô vừa là người bạn để tâm sự, chia sẻ những băn khoăn, thắc mắc, …

Biện pháp 8: Phối hợp cùng gia đình học sinh, các ban, ngành, đoàn thể có liên quan

Ảnh hưởng của gia đình đối với trẻ em vô cùng to lớn. Do đó giáo viên chủ nhiệm cần phải kết hợp chặt chẽ với gia đình trong quá trình giáo dục và cụ thể là tiến hành đều đặn các công việc:

- Hàng tháng thông báo kết quả học tập của học sinh cho gia đình biết để phối hợp giáo dục.

- Thường xuyên trao đổi với phụ huynh học sinh để có sự phối hợp giữa gia đình và nhà trường bằng cách trao đổi qua điện thoại, đến nhà, bằng sổ liên lạc.. để phụ huynh giáo dục các em học tập cũng như tránh xa các tệ nạn xã hội và có phương pháp bảo vệ con em mình trước các tệ nạn xã hội và kẻ xấu có thể xâm hại đến các em.

- Mời phụ huynh đến trường trong những trường hợp cần thiết để gia đình nắm được thực trạng tình hình con cái họ. Chẳng hạn: Vào những ngày đầu năm học, lớp tôi phụ trách có em Thịnh thường xuyên quên sách vở và đồ dùng học tập hoặc em Thế, em Long không thuộc bài cũ, ít chú ý nghe giảng. Mặc dù tôi đã nhắc nhở nhiều lần nhưng các em này vẫn chưa tiến bộ. Tôi quyết định mời phụ huynh của ba em đến lớp để trao đổi và yêu cầu phụ huynh quan tâm, nhắc nhở con em mình. Chỉ một tháng sau, nhờ sự phối hợp nhịp nhàng giữa giáo viên chủ nhiệm và gia đình học sinh mà ba em có tiến bộ rõ rệt.

Ngoài ra tôi còn phối hợp với các đoàn thể nhà trường, các ban ngành có liên quan có những biện pháp giáo dục những học sinh chưa thực sự tham gia tích cực các hoạt động của trường, của lớp hay những học sinh có hoàn cảnh khó khăn, tham mưu cùng BGH để bản thân các em được quan tâm nhiều hơn, được hỗ trợ nhiều hơn về vật chất cũng như tinh thần giúp các em vững bước trên con đường học tập. Mặt khác, đề nghị các cấp kịp thời khen thưởng những học sinh có tiến bộ về nhiều mặt, học sinh có thành tích tốt trong học tập…

III. HIỆU QUẢ CỦA ĐỀ TÀI

Sau khi áp dụng các biện pháp trên vào công tác chủ nhiệm, qua từng thời kì, học sinh lớp tôi tiến bộ rõ rệt. Lớp học có nề nếp, Hội đồng tự quản lớp hoạt động hiệu quả. Học sinh đến lớp biết mình cần làm gì và làm như thế nào. Trên những gương mặt ngây thơ và trong sáng của các em học sinh, tôi đều nhận thấy rõ các em rất vui khi đến trường, các em thực sự tin tưởng vào giáo viên chủ nhiệm của mình. Kết quả học tập cũng như rèn luyện đạo đức của học sinh lớp tôi chủ nhiệm đều khả quan. Càng ngày chất lượng giáo dục càng được nâng lên.

Sau đây là kết quả của học sinh lớp tôi chủ nhiệm:

(Điền tiep vào bảng rồi xóa phần dưới đi)

- 23/23, đạt 100/%

-Về Hoạt động giáo dục các môn học : 23/23, đạt 100/%.

+ 6 học sinh hoàn thành xuất sắc nội dung học tập và rèn luyện.

+ 5 học sinh có tiến bộ vượt bậc trong học tập và rèn luyện.

+ 2 học sinh đạt giải Khuyến khích cấp huyện viết chữ đúng và đẹp.

+ 4 học sinh đỗ kì thi tuyển sinh lớp 6 trường Trung học cơ sở Nguyễn Hiền.

- Về năng lực: 23/23, đạt 100%

+ Các em đều có ý thức phục vụ bản thân tốt, trang phục, đầu tóc luôn gọn gàng sạch sẽ.

+ 100% các em luôn có đủ đồ dùng học tập để phục vụ cho môn học, đa số các em chuẩn bị bài vở chu đáo trước khi đến lớp.

+ Tinh thần, thái độ học tập của học sinh được nâng cao, nề nếp và chất lượng được ổn định và phát huy, các em đã phát huy tốt tinh thần giúp đỡ nhau trong học tập và rèn luyện.

+ Các em rất hứng thú khi được làm việc nhóm và sẵn lòng giúp đỡ các bạn trong nhóm. Tinh thần hợp tác trong nhóm rất cao.

+ Khi được cô giáo giao nhiệm vụ, các em luôn cố gắng làm tốt nhất trong khả năng có thể.

Ngoài ra, các em thường sưu tầm, tìm hiểu những bài toán khó, hay và tranh thủ hỏi cô giáo nếu các em chưa hiểu bài.

- Về phẩm chất: 23/23, đạt 100%

+ Các em đi học chuyên cần, đúng giờ, chấm dứt tình trạng học sinh đi học quá sớm hoặc quá muộn .

+ Các em đều chấp hành nghiêm chỉnh nội quy do trường, lớp đề ra.

+ Cả lớp đều tích cực tham gia vào các hoạt động phong trào do lớp và trường phát động như: Dạy tốt- Học tốt, phong trào mua tăm ủng hộ người mù, ủng hộ các bạn nhỏ vùng cao những ngày đông lạng giá bằng cách quyên góp mỳ tôm, quần áo cũ, tham gia văn nghệ chào mừng ngày nhà giáo Việt Nam 20/11, hát tặng chú bộ đội…

+ Các em rất hứng thú khi ngày ngày được chăm sóc luống rau của lớp trong vườn thực nghiệm và thường xuyên tưới cây, bảo vệ bồn hoa trên sân trường, ý thức bảo vệ của công tốt.

+ Học sinh hoàn thành chương trình tiểu học: 23/23, đạt:100/%.

Các biện pháp trên tôi đã trao đổi, chia sẻ cùng các giáo viên trong tổ và được đồng nghiệp vận dụng thực hiện có kết quả tốt.

• BÀI HỌC KINH NGHIỆM

Để có được kết quả như trên là do quá trình nỗ lực phấn đấu của bản thân và sự cố gắng của học sinh cùng sự hỗ trợ của gia đình học sinh và các ban ngành đoàn thể trong trường. Vì vậy theo tôi để trở thành một nhà sư phạm, một giáo viên chủ nhiệm lớp giỏi, khéo léo, tinh tế trong ứng xử và thành công trong tác giáo dục học sinh thì mỗi người giáo viên chủ nhiệm cần phải:

- Tìm hiểu, nắm bắt được một cách toàn diện, sâu sắc về từng học sinh. Hiểu rõ hoàn cảnh gia đình, đặc điểm tâm lí, tính cách, sở thích, thói quen,…của từng học sinh để có biện pháp giáo dục phù hợp.

- Chú trọng xây dựng và bồi dưỡng Hội đồng tự quản lớp, huấn luyện để các em trở thành những “người lãnh đạo nhỏ” tài ba.

- Luôn giữ được sự bình tĩnh trước lỗi lầm của học sinh, tìm hiểu cặn kẽ thấu đáo nguyên nhân của mỗi tình huống xảy ra để có cách xử lí đúng đắn, hợp tình, hợp lí; tránh trách nhầm, trách oan học sinh làm các em hoang mang, thiếu niềm tin vào giáo viên.

- Luôn biết khích lệ biểu dương các em kịp thời. Hãy khen ngợi những ưu điểm sở trường của các em để các em thấy giá trị của mình được nâng cao, có niềm tin và hứng thú học tập hơn. Luôn tạo điều kiện để giúp đỡ những học sinh nhút nhát có cơ hội trao đổi cùng bạn, bày tỏ những suy nghĩ của bản thân trước nhóm, tập thể lớp.

- Luôn thể hiện cho học sinh thấy tình cảm yêu thương của một người thầy đối với học sinh. Hãy nhớ rằng lòng nhân ái, bao dung, đức vị tha của người thầy luôn có một sức mạnh to lớn để giáo dục và cảm hóa học sinh.

- Phối hợp chặt chẽ với phụ huynh học sinh; kiên trì vận động phụ huynh tích cực tham gia vào công tác giáo dục học sinh.

- Để giáo dục học sinh có hiệu quả, giáo viên chủ nhiệm phải kết hợp đồng bộ các tổ chức như: Giáo viên bộ môn, tổng phụ trách Đội và các đoàn thể khác trong và ngoài nhà trường.

- Phải thường xuyên đổi mới phương pháp dạy học, vận dụng, phối hợp nhịp nhàng, linh hoạt và phát huy tối đa hiệu quả các phương pháp trong giảng dạy, đặc biệt chú ý đến việc phát huy tính tích cực của học sinh, dạy học phải lấy học sinh làm trung tâm và biết cách tổ chức các hoạt động học, vui chơi để thu hút học sinh.

CAM KẾT

Trên đây là “Một số biện pháp nâng cao hiệu quả công tác chủ nhiệm học sinh lớp 5 trường Tiểu học Nam Thái” của tôi. Tôi hoàn toàn không sao chép, không vi phạm bản quyền của người khác. Tôi hoàn toàn chịu trách nhiệm về cam kết này. Rất mong nhận được sự góp ý của Hội đồng chấm sáng kiến kinh nghiệm và đồng nghiệp!

Ngoài ra các sáng kiến kinh nghiệm trên, các thầy cô tham khảo các quyền lợi, các chính sách về lương, giảng dạy của nhà giáo, tham khảo chuyên mục: Dành cho giáo viên. Các kì thi giáo viên giỏi, thi viên chức, công chức được VnDoc cập nhật và đăng tải thường xuyên. Mời các thầy cô cùng theo dõi.