Phân tích Nỗi niềm chinh phụ Ngắn nhất lớp 9
Phân tích Nỗi niềm chinh phụ Ngắn gọn
Bản quyền tài liệu thuộc về VnDoc, nghiêm cấm hành vi sao chép với mục đích thương mại.
1. Phân tích bài thơ Nỗi niềm chinh phụ Ngắn nhất
Đoạn trích "Nỗi niềm chinh phụ" là một tác phẩm thơ dài hai mươi bốn dòng nhưng diễn tả trọn vẹn được những cung bậc cảm xúc sâu sắc của một người chinh phụ. Nhà thơ Đăng Trần Côn thực sự đã vận dụng hết tài hoa của mình để sáng tác nên một kiệt tác như thế.
Đoạn trích gồm hai không gian nối tiếp nhau. Ở mười hai câu thơ đầu khắc họa không gian nơi người chinh phụ tiễn biệt chồng ra trận, thì mười hai câu thơ cuối không gian thu về khuê phòng lạnh lẽo của nàng khi chồng đã đi xa. Nàng là một người vợ trẻ, mới kết hôn chưa bao lâu, còn chưa có con với chồng. Thế mà chồng nàng đã phải đi về nơi xa xôi, ẩn chứa nhiều hiểm nguy, chẳng biết liệu có ngày về. Khi tiễn biệt chồng, nàng đứng trên một cây cầu bắc ngang sông. Xung quanh, tiếng nhạc ngựa, tiếng trống dồn dập, nhưng lòng người chinh phụ thì lạnh ngắt. Thời thế buộc gia đình nhỏ của nàng chịu cảnh xa cách. Dù bóng dáng người chồng đã khuất xa, người vợ tội nghiệp vẫn đứng yên nhìn theo, chẳng rời nửa bước. Bóng dáng nàng nhỏ bé, như chìm nghỉm giữa không gian rộng lớn đến rợn ngợp? Tâm trạng nàng lúc đó là gì nhỉ? Là cô đơn, buồn bã khi phải sống xa chồng trong vô vọng, hay là sự mờ mịt, bất an khi chẳng biết liệu chồng có an toàn trở về hay không?
Những cảm xúc ấy manh nha dần, rõ nét dần cùng với sự cách xa của người chồng. Phải khi chinh phụ trở về với khuê phòng - nơi mới hôm qua còn có chàng có thiếp, thì nỗi buồn đau của nàng mới tăng lên bội phần. Một loạt các hình ảnh đối đã được tác giả sử dụng ở mười hai câu thơ cuối. Đó là hình ảnh đối lập về hành động, hoàn cảnh giữa hai vợ chồng. Đi - về, cõi xa - buồng cũ, mây biếc - núi xanh, ngoảnh lại - trông sang, lòng chàng - ý thiếp... Không có hình ảnh nào là không khắc họa khoảng cách xa vời của đôi vợ chồng trẻ. Họ yêu nhau thắm thiết, kết hôn chưa lau thì phải chịu cảnh xa cách. Sao mà không đau xót cho được. Bên cạnh đó, hình ảnh "ngàn dâu" vốn ẩn dụ cho sự đổi thay to lớn không lường trước được còn được tác giả lòng ghép với biện pháp tu từ điệp. Giúp nhân lên gấp bội nỗi sợ hãi, cô đơn, lo lắng về tương lai phía trước của người vợ. Nỗi sợ đó càng lúc càng lớn lên, nuốt chửng người phụ nữ tội khiệp trong khuê phòng chật hẹp.
Cả đoạn trích chẳng có chữ lo hay sợ nào, cũng chẳng có lời nói nào của người chinh phụ. Nhưng từ các thủ pháp nghệ thuật được lồng ghép tinh tế, Đặng Trần Côn đã lột tả một cách sâu sắc nhất các suy tư, nỗi niềm thầm kín chẳng biết tỏ cùng ai của người chinh phụ. Từ đó thể hện sự thương xót, đồng cảm cho thân phận của nàng, và lên án những cuộc chiến vô nghĩa đã gián tiếp gây nên bao đau thương cho các gia đình lúc bấy giờ.
2. Phân tích bài thơ Nỗi niềm chinh phụ Ngắn gọn
“Nỗi niềm chinh phụ” là một đoạn trích thuộc bài thơ song thất lục bát vô cùng nổi tiếng của Đặng Trần Côn do Đoàn Thị Điểm dịch lại. Tuy chỉ là một đoạn trích ngắn, nhưng “Nỗi niềm chinh phụ” vẫn là một tác phẩm trọn vẹn về nội dung với những điểm nhấn nghệ thuật độc đáo.
Ở mười hai câu thơ đầu, tác giả khắc họa lại khung cảnh nơi người vợ tiễn biệt người chồng yêu dấu của mình về nơi chiến chin. Nơi mà người chồng đến không chỉ xa cách về địa lí và còn ẩn chứa rất nhiều những nguy hiểm, chẳng biết có còn ngày đoàn tụ hay không. Bởi vậy, mà nàng cố gắng níu kéo từng giây phút cuối cùng ở bên chồng bằng cách ra tận cổng thành, đứng bên cầu trông theo bóng chồng rời đi, mãi đến khi chẳng còn nhìn thấy chàng nữa. Chỉ còn lại tiếng nhạc ngựa và tiếng trống rền vang cùng bóng cờ bay phấp phới. Trong suốt mười hai câu thơ đó, nhà thơ chỉ tập trung khắc họa khung cảnh hoành tráng của đội quân tiến về phía chiến trường, nhưng cũng bởi vậy mà càng làm nổi bật thêm sự nhỏ bé, mong manh và yếu đuối của người chinh phụ. Nàng ở lại với nỗi đau đến “đoạn trường”, không thể diễn tả thành lời nhưng cũng chẳng có ai để chia sẻ, bởi giờ đây chồng nàng chẳng còn ở bên nữa. Cũng bởi vì thế, mà nàng chẳng còn đủ tâm trí để ý tới những điều xung quanh, hóa ngẩn ngơ bởi trong đầu và trái tim chỉ toàn lo nghĩ về người chồng ở nơi xa.
Bước sang mười hai câu thơ tiếp theo, Đặng Trần Côn sử dụng hàng loạt các hình ảnh có phép đối. Như “đi” - “về”, “cõi xa” - “buồng cũ”, “mây biếc” - “núi xanh”, “ngoảnh lại” - “trông sang”, “lòng chàng” - “ý thiếp”. Tất cả đều có chung một ý nghĩa, đó là khắc họa sự xa cách về địa lý giữa hai vợ chồng đang ngày càng lớn hơn. Nhưng dẫu vậy, khoảng cách về tình yêu và tâm hồn của hai người thì vẫn không hề xê dịch. Họ vẫn đồng lòng hướng về nhau, suy nghĩ cho nhau, lo lắng cho nhau như thuở ban đầu. Từng hành động trong các câu thơ đều khắc họa rõ sự quyến luyến, hướng về nhau của hai vợ chồng, nhưng người chinh phụ không thể thấy được điều đó. Bởi nàng chỉ biết rằng bản thân đang thương nhớ chồng đến như đứt từng khúc ruột, đến lo lắng, thấp thỏm chẳng thể bình tâm. Thế nên nàng mới đặt ra câu hỏi “Lòng chàng ý thiếp ai sầu hơn ai?”. Câu hỏi tu từ đó được bỏ ngỏ, chẳng có câu trả lời nào vì giờ đây nàng đang phải cô đơn một mình chờ người chồng chẳng biết có thể bình an trở về hay không. Và nàng cũng không rõ khi trở về, người chồng ấy có còn giống như trong kí ức của nàng không. Hình ảnh ẩn dụ “ngàn dâu” (trong thành ngữ thương hải tang điền” được điệp vòng ở hai câu thơ đã cho thấy rõ sự lo lắng ấy của người chinh phụ. Nàng lo sợ tương lai phía trước của mình và chồng cũng như biển xanh cũng có ngày hóa thành nương dâu, vĩnh viễn chẳng thể trở về như trước nữa.
Đọc đoạn trích “Nỗi niềm chinh phụ”, chúng ta hiểu được nỗi lòng của người phụ nữ ở lại phía sau khi chồng ra chiến trận với những đau khổ, lo âu. Cùng với đó, là sự thấu hiểu về số phận của những người phụ nữ ở hậu phương trong các cuộc chiến tranh. Từ đó lên án, phê phán những cuộc chiến tranh phi nghĩa đã gây nên cảnh tan tác, chia li cho những gia đình vốn đang hạnh phúc.
3. Dàn ý phân tích bài thơ Nỗi niềm chinh phụ
>> Tham khảo các dàn ý chi tiết tại đây Dàn ý phân tích bài thơ Nỗi niềm chinh phụ
4. Phân tích đoạn trích Nỗi niềm chinh phụ
>> Tham khảo bài văn mẫu dài, chi tiết nhất tại đây: Phân tích đoạn trích Nỗi niềm chinh phụ Hay nhất
