Nguyên tử là gì?

Ôn tập môn Hóa học 8

Nguyên tử là gì? được VnDoc sưu tầm và tổng hợp lí thuyết trong chương trình giảng dạy môn Hóa học lớp 8. Hi vọng rằng đây sẽ là những tài liệu hữu ích trong công tác giảng dạy và học tập của quý thầy cô và các bạn học sinh.

Lưu ý: Nếu bạn muốn Tải bài viết này về máy tính hoặc điện thoại, vui lòng kéo xuống cuối bài viết.

Nguyên tử là gì? Nguyên tử có cấu tạo như thế nào?

1. Định nghĩa
2. Cấu tạo nguyên tử như thế nào?

Câu hỏi: Nguyên tử là gì? Nguyên tử có cấu tạo như thế nào?

Trả lời:

- Nguyên tử là hạt vô cùng nhỏ và trung hòa về điện.

- Nguyên tử gồm hạt nhân mang điện tích dương và vỏ tạo bởi một hay nhiều electron mang điện tích âm.

1. Định nghĩa

- Nguyên tử là hạt vô cùng nhỏ, trung hòa về điện, cấu tạo nên các chất.

Nguyên tử là đơn vị cơ bản của vật chất chứa một hạt nhân ở trung tâm bao quanh bởi đám mây điện tích âm các electron. Hạt nhân nguyên tử là dạng gắn kết hỗn hợp giữa các proton mang điện tích dương và các neutron trung hòa điện (ngoại trừ trường hợp của nguyên tử hydro, với hạt nhân ổn định chỉ chứa một proton duy nhất không có neutron). Electron của nguyên tử liên kết với hạt nhân bởi tương tác điện từ và tuân theo các nguyên lý của cơ học lượng tử. Tương tự như vậy, nhóm các nguyên tử liên kết với nhau bởi liên kết hóa học dựa trên cùng một tương tác này, và tạo nên phân tử. Một nguyên tử chứa số hạt electron bằng số hạt proton thì trung hòa về điện tích, trong khi số electron nếu nhiều hoặc ít hơn thì nó mang điện tích âm hoặc dương và gọi là ion. Nguyên tử được phân loại tuân theo số proton và neutron trong hạt nhân của nó: số proton xác định lên nguyên tố hóa học, và số neutron xác định đồng vị của nguyên tố đó.

- Đường kính nguyên tử khoảng 10-8 cm

Ví dụ về sự nhỏ bé của nguyên tử: 4 triệu nguyên tử sắt xếp liền nhau mới dài cỡ 1 mm!

2. Cấu tạo nguyên tử như thế nào?

Cấu tạo nguyên tử gồm có hạt nhân nguyên tử và lớp vỏ nguyên tử. Trong đó:

- Hạt nhân nguyên tử được cấu tạo bởi 2 loại hạt chính là Proton và Nơtron

- Lớp vỏ nguyên tử được cấu tạo bởi các Electron chuyển động xung quanh hạt nhân nguyên tử ở từng lớp, phân lớp khác nhau.

Hạt nhân nguyên tử

Hạt nhân nguyên tử là phần nằm ở bên trong, trung tâm của nguyên tử được cấu tạo bởi hai loại hạt chính là hạt Proton và hạt Notron.
Khi nghiên cứu, các nhà khoa học đã xác định được điện tích của hạt Proton là điện tích dương còn hạt Notron thì không mang điện tích gì cả còn về khối lượng thì hai hạt này tương đương nhau tuy nhiên thì hạt Notron nặng hơn một tý so với hạt Proton.

Về điện tích thì hạt Proton mang điện tích dương (+) còn hạt Notron không mang điện tích gì cả.

+ Proton là hạt điện mang điện dương được tìm thấy bên trong hạt nhân nguyên tử. Nó được khám phá bởi Ernest Rutherford trong các thí nghiệm tiến hành vào những năm 1911 – 1919. Số lượng proton trong một nguyên tử sxe giúp xác định nguyên tố này là nguyên tố gì.

+ Neutron là hạt không mang điện được phát hiện ra ở trong hạt nhân nguyên tử. Khối lượng của một neutron thì sẽ lớn hơn khối lượng của một proton. Tương tự như proton thì neutron cũng được cấu tạo từ quark – một quark “lên” và hai quark “xuống”. Neutron được khám phá ra bởi nhà Vật Lý người Anh – James Chadwick vào năm 1932.

Lớp vỏ nguyên tử

Lớp vỏ nguyên tử được hình thành do chuyển động cực nhanh của các Electron.
Chuyển động của Electron được xác định bằng công thức mà ở đó sẽ phụ thuộc vào khối lượng, bán kính chuyển động so với tâm nguyên tử... nhưng tóm lại là rất nhanh các em nhé. Để hình dung được chuyển động nhanh tới mức độ nào thì thầy sẽ thông tin là máy ảnh chụp được hạt nhân nhưng không thể chụp được hình của Electron.

+ Electron có điện tích âm sẽ bị hút điện về phía các proton tích điện dương. Các Electron bao xung quanh hạt nhân nguyên tử trong những lộ trình được gọi là orbital. Các orbital bên trong vây xung quanh nguyên tử có dạng hình cầu, còn những orbital bên ngoài thì phức tạp hơn.

+ Nhờ có lớp electron này mà các nguyên tử có thể liên kết được với nhau.

Khối lượng electron vào khoảng 9,31.10^-31kg

+ Do nguyên tử trung hòa về điện nên [Số Proton] = [Số Electron]

Kiến thức tổng hợp

Tiêu Chí	Proton	Electron
Vị trí	Trung tâm nguyên tử	Lớp vỏ nguyên tử
Số hạt	Số Proton = Số Electron
Điện tích	+ [Điện tích dương]	- [Điện tích âm]
Khối lượng	Mp = 1,6726.10^-27kg	Me = 9,31.10^-31kg