Chất nào sau đây là muối axit?

Chúng tôi xin giới thiệu bài Chất nào sau đây là muối axit? được VnDoc sưu tầm và tổng hợp lí thuyết trong chương trình giảng dạy môn Hóa học lớp 11. Hi vọng rằng đây sẽ là những tài liệu hữu ích trong công tác giảng dạy và học tập của quý thầy cô và các bạn học sinh.

Lưu ý: Nếu bạn muốn Tải bài viết này về máy tính hoặc điện thoại, vui lòng kéo xuống cuối bài viết.

Câu hỏi: Chất nào sau đây là muối axit?

1. KNO₃
2. NaHSO₄
3. NaCl
4. Na₂SO₄

Trả lời

Đáp án đúng: B. NaHSO₄

Giải thích

Muối axit là những muối trong phân tử có H có khả năng phân ly ra H⁺

Muối axit là gì?

Muối axit là muối mà trong gốc axit vẫn còn khả năng phân li ra H⁺. Hóa trị của gốc axit này bằng số nguyên tử H đã được thay thế. Ví dụ như: NaHCO₃, NaHSO₄, Na₂HPO₄,…

Nếu anion gốc axit còn hidro có tính axit thì gốc này sẽ tiếp tục phân li ra ion H⁺ yếu. Ví dụ:

+ NaHCO₃ => Na⁺ + HCO₃–

+ HCO₃⁻ => H⁺ + CO₃²⁻

Công thức hóa học của muối axit gồm 2 phần, đó là: Kim loại và gốc axit.

Ví dụ: Muối Ba(HCO₃)₂ gồm kim loại Ba và 2 gốc axit –HCO₃.

Tính chất hóa học của muối axit

- Muối axit vừa có tính chất của muối, vừa có tính chất của axit, do đó nó có khả năng tham gia phản ứng một cách đa dạng hơn và có thể gây lúng túng cho học sinh khi xác định sản phẩm phản ứng.

– Phản ứng trung hòa

NaHCO₃ + NaOH → Na₂CO₃ + H₂O

– Phản ứng với muối

NaHSO₄ + Na₂CO₃ → Na₂SO₄ + NaHCO₃

– Phản ứng giữa 2 muối axit

NaHSO₄ + NaHCO₃ → Na₂SO₄ + H₂O + CO₂

– Muối axit + axit

Na₂HPO₄ + H₃PO₄ → 2NaH₂PO₄

– Phản ứng nhiệt phân muối axit

Đun nóng dung dịch muối bicacbonat

Ca(HCO₃)₂ → CaCO₃ + CO₂ + H₂O

Các loại muối axit thường gặp

- Muối hidro sunfat

Hidro sunfat phân li hoàn toàn trong nước tạo H⁺ và SO₄²⁻ và cation kim loại, có tính chất gần giống với H₂SO₄ loãng.

- Muối hidrocacbonat

Hidrocacbonat phân li sẽ tạo ra HCO₃⁻ (ion này lưỡng tính), dễ bị nhiệt phân tạo muối trung hòa.

- Muối Photphat

Muối photphat gồm có 3 loại chính. Đó là PO₄³⁻, HPO₄³⁻, H₂PO₄⁻. Các phân tử muối này có tính chất tương tự nhau.

Bài tập vận dụng

Bài 1: Cho dung dịch Ba(HCO₃)₂ lần lượt vào các dung dịch: CaCl₂; Ca(NO₃)₂; NaOH; Na₂CO₃; KHSO₄; Na₂SO₄; Ca(OH)₂; H₂SO₄; HCl. Số trường hợp có kết tủa?

Lời giải:

Có 6 trường hợp tạo kết tủa sau đây:

Ba(HCO₃)₂ + 2NaOH → BaCO₃ + Na₂CO₃ + 2H₂O

Ba(HCO₃)₂ + Na₂CO₃ → BaCO₃ + 2NaHCO₃

Ba(HCO₃)₂ + 2KHSO₄ → BaSO₄ + K₂SO₄ + 2CO₂ + 2H₂O

Ba(HCO₃)₂ + Na₂SO₄ → BaSO₄ + 2NaHCO₃

Ba(HCO₃)₂ + Ca(OH)₂ → BaCO₃ + CaCO₃ + 2H₂O

Ba(HCO₃)₂ + H₂SO₄ → BaSO₄ + 2CO₂ + 2H₂O

Bài 2: Nhỏ từ từ từng giọt đến hết 30ml dung dịch HCl 1M vào 100 ml dung dịch chứa Na₂CO₃ 0,2M và NaHCO3 0,2M, sau phản ứng thu được số mol CO₂ là:

1. 0,03
2. 0,01
3. 0,02
4. 0,015

Lời giải:

a có: n_HCl = 0,03 mol; n_Na2CO3 = 0,02 mol; n_NaHCO3 = 0,02 mol

Phản ứng:

H⁺ + CO₃^2- → HCO₃^-

0,02 0,02 0,02

n_H⁺ còn = 0,01 mol và trong dd đang có n_HCO3^- = 0,02 + 0,02 = 0,04 mol

Do H⁺ dư nên tiếp tục xảy ra phản ứng:

HCO3^- + H⁺ → CO₂ + H₂O

0,01                   0,01

Đáp án B.

Bài 3: Cho 19,2 gam hỗn hợp muối cacbonat của kim loại hóa trị I và muối cacbonat của kim loại hóa trị II tác dụng với dung dịch HCl dư, thu được 4,48 lít một chất khí (đktc). Tính khối lượng muối tạo ra trong dung dịch.

Lời giải:

Gọi công thức hai muối cacbonat là M₂CO₃ và M'CO₃

M₂CO₃ + 2HCl → 2MCl + CO₂ + H₂O

M'CO₃ + 2HCl → M'Cl₂ + CO₂ + H₂O

Áp dụng phương pháp tăng giảm khối lượng:

1 mol muối cacbonnat tạo thành muối clorua ⇒ khối lượng tăng.

35,5 .2 – 60 = 11 (gam) ⇒ n_CO2 = n_{muối cacbonat} = 0,2(mol)

⇒ m_{muối clorua} = m_{muối cacbonlat} + 0,2.11 = 19,2 + 2,2 = 21,4(gam)

Bài 4: Dung dịch X chứa hỗn hợp gồm Na₂CO₃ 1,5M, KHCO₃ 1M. Nhỏ từ từ từng giọt cho đến hết 200ml dung dịch HCl 1M vào 100 ml dung dịch X, sinh ra V lít khí (ở đktc). Giá trị của V là:

1. 4,48
2. 3,36
3. 2,24
4. 1,12

Lời giải:

Đáp án: D

n_CO3^2- = 0,15 mol; nHCO3- = 0,1 mol; n_H+ = 0,2 mol

CO₃^2- + H⁺ → HCO₃^- (1)

0,15 0,15

HCO₃^- + H⁺ → CO₂ + H₂O (2)

0,05

Nhỏ từ từ từng giọt HCl nên phản ứng xảy ra theo trình tự

Sau phản ứng (1) n_H⁺ còn: 0,2 - 0,15 = 0,05 (mol) nên HCO₃^- dư.

⇒ V_CO2 = 0,05.22,4 = 1,12 lít

Bài 5: Cho 2,84 g hỗn hợp CaCO₃ và MgCO₃ tác dụng hết với dung dịch HCl thấy bay ra 672 ml khí CO₂ (đktc). Phần trăm khối lượng của hai muối (CaCO₃ và MgCO₃) trong hỗn hợp là phương án nào sau đây?

1. 35,2% và 64,8%
2. 70,4% và 29,6%
3. 85,49% và 14,51%
4. 17,6% và 82,4%

Đáp án: B

-------------------------------------------

Như vậy VnDoc đã giới thiệu các bạn tài liệu Chất nào sau đây là muối axit? Mời các bạn tham khảo thêm tài liệu: Giải bài tập Hóa học lớp 11, Giải SBT Hóa Học 11, Trắc nghiệm Hóa học 11, Tài liệu học tập lớp 11