Đặc điểm của Axetilen

Chúng tôi xin giới thiệu bài Đặc điểm của Axetilen được VnDoc sưu tầm và tổng hợp lí thuyết trong chương trình giảng dạy môn Hóa học lớp 9. Hi vọng rằng đây sẽ là những tài liệu hữu ích trong công tác giảng dạy và học tập của quý thầy cô và các bạn học sinh.

Lưu ý: Nếu bạn muốn Tải bài viết này về máy tính hoặc điện thoại, vui lòng kéo xuống cuối bài viết.

Câu hỏi: Nêu đặc điểm của axetilen?

Trả lời:

Axetilen C₂H₂ là chất khí, không màu, không mùi, nhẹ hơn không khí, ít tan trong nước.

I. Tính chất vật lý

Axetilen C₂H₂ là chất khí, không màu, không mùi, nhẹ hơn không khí, ít tan trong nước.

II. Cấu tạo phân tử

- Axetilen có công thức cấu tạo: H - C ≡ C- H. Viết gọn HC ≡ CH.

- Trong phân tử axetilen có một liên kết ba giữa hai nguyên tử cacbon.

Chú ý: Trong liên kết ba, có hai liên kết kém bền, dễ đứt lần lượt trong các phản ứng hóa học.

III. Tính chất hóa học

Tác dụng với oxi: tạo thành khí CO₂và H₂O, phản ứng tỏa nhiều nhiệt.

Phương trình hóa học:

Phản ứng cộng với dung dịch brom:

Axetilen làm mất màu dung dịch brom tương tự etilen.

Phương trình hóa học: HC≡CH + 2Br₂ → Br₂CH-CHBr₂

Trong điều kiện thích hợp, axetilen còn tham gia phản ứng cộng với nhiều chất khác như H₂, Cl₂...

- Trong những điều kiện thích hợp, axetilen còn có phản ứng cộng với hidro cùng một số chất khác:

CH ≡ CH + 2H₂ → CH₃ – CH₃ (Ni, t^o)

CH ≡ CH + H2 → CH₂ = CH₂ (Pb/PbCO₃)

CH ≡ CH + HCl → CH₂ = CH – Cl (HgCl₂, t^o: 150 - 200 ^oC)

CH₂ = CH – Cl + HCl → CH₃ – CHCl₂

Phản ứng trùng hợp

- Cũng như ankin, anken có liên kết pi nên có khả năng tham gia phản ứng trùng hợp tạo ra polyme.

- Hai phân tử axetilen có thể cộng hợp lại với nhau tạo ra vinylaxetilen

2CH ≡ CH CH₂ → CH – C ≡ CH (xt, t^o)

Phản ứng hiđrat hóa

Axetilen có phản ứng cộng nước

HC ≡ CH + H – OH → [CH₂ = CH – OH] → CH₃ – CH = O

IV. Cách điều chế Axetilen

C₂H₂ được điều chế bằng cách cho canxi cacbua – đây là thành phần chính của đất đèn, cho chúng phản ứng với nước:

CaC₂ (đất đèn) + 2H₂O ——> C₂H₂ + Ca(OH)₂

Cho cacbon tác dụng với hidro khi có hồ quang điện:

2C + H2 —> C₂H₂

Nhiệt phân metan (CH4):

2CH₄ —^15000°C—> C₂H₂ + 3H₂

V. Ứng dụng của Axetilen

- Axetilen dùng trong đèn xì oxi-axetilen để hàn, cắt kim loại.

- Trong công nghiệp axetilen là nguyên liệu để sản xuất poli (vinyl clorua) dùng sản xuất nhựa PVC và nhiều hóa chất khác.

Axetilen có nguy hiểm không?

C₂H₂ không độc hại đối với con người nếu trong ngưỡng cho phép. Theo nghiên cứu, nếu ta tiếp xúc khí C₂H₂ dưới 2,5% trong khoảng thời gian dưới 1 giờ, thì chúng ta vẫn bình thường an toàn. Tuy nhiên, nếu ngưỡng axetilen vượt quá cho phép sẽ gây ảnh hưởng đến cơ thể con người, cụ thể như:

+ Khi ta hít phải khí C₂H₂ : Nạn nhân sẽ cảm thấy buồn nôn, đau ngực, thở khó khăn, nhức đầu, đi loạng choạng, da tái xanh, ngạt thở, đau phổi, hôn mê.

+ Nếu C₂H₂ tiếp xúc qua da: bị phát ban.

Ngoài ra, một số nơi điều chế C₂H₂ không đúng cách, không có kiến thức về chúng thì sẽ gây ra hậu quả khôn lường. Đặc biệt là khí này dễ gây nổ, bắt cháy. Khi phát cháy có thể gây suy nhược hệ thần kinh trung ương, khó thở.

VI. Cách bảo quản khí Axetilen

Hạn chế hư hại vật lý. Bảo quản ở những khu vực riêng, tách riêng các chất khác, tránh các nguồn bắt cháy, nhiệt, lửa, điện,… Bảo quản nơi khô ráo, thoáng mát, ở khu vực thông thoáng. Yêu cầu có rào chắn che đậy, bảng hiệu cẩn thận.

-------------------------------

Ngoài Đặc điểm của Axetilen đã được VnDoc giới thiệu, mời các bạn cùng tham khảo thêm Chuyên đề Hóa học lớp 9, Trắc nghiệm Hóa học 9, Lý thuyết môn Hóa học lớp 9 để hoàn thành tốt chương trình học THCS.