Axit clohiđric (HCl) có những tính chất hóa học nào?

Axit clohiđric (HCl) có những tính chất hóa học nào? được VnDoc sưu tầm và tổng hợp lí thuyết trong chương trình giảng dạy môn Hóa học lớp 9. Hi vọng rằng đây sẽ là những tài liệu hữu ích trong công tác giảng dạy và học tập của quý thầy cô và các bạn học sinh.

Lưu ý: Nếu bạn muốn Tải bài viết này về máy tính hoặc điện thoại, vui lòng kéo xuống cuối bài viết.

Câu hỏi: Axit clohiđric (HCl) có những tính chất hóa học nào?

Trả lời:

1. Làm quỳ tím chuyển thành màu đỏ.

Axit HCl làm đổi màu chất chỉ thị, cụ thể là làm quỳ tím chuyển đỏ (dấu hiệu nhận biết HCl).

2. Tác dụng với kim loại

Những kim loại tác dụng với HCl là các kim loại đứng trước Hidro trong bảng tuần hoàn như Fe, Al, Mg. Phản ứng tạo ra muối clorua và giải phóng khí Hidro. Phương trình phản ứng như sau:

2HCl + Mg → MgCl₂ + H₂↑

Fe + 2HCl → FeCl₂ + H₂↑

6HCl + 2Al → 2AlCl₃ + 3H₂↑

3. Tác dụng với oxit kim loại

HCl có khả năng tác dụng với các oxit kim loại như Al₂O₃, CuO, Fe₃O₄ tạo ra muối và nước. Phương trình phản ứng như sau:

Fe₃O₄ + 8HCl → 4H₂O + FeCl₂ + 2FeCl₃

6HCl + Al₂O₃ → 2AlCl₃ + 3H₂O

2HCl + CuO → CuCl₂ + H₂O

4. HCl tác dụng với bazơ.

HCl tác dụng bazơ dung dịch hoặc bazơ rắn tạo thành muối và nước

3HCl + Al(OH)₃ → AlCl₃ + 3H₂O

2HCl + 2NaOH → 2NaCl + H₂O

2HCl + Ca(OH)₂ → CaCl₂ + 2H₂O

2HCl + Fe(OH)₂ → FeCl₂ + 2H₂O

5. Tác dụng với muối (theo điều kiện phản ứng trao đổi)

CaCO₃ + 2HCl → CaCl₂ + H₂O + CO₂↑

AgNO₃ + HCl → AgCl↓ + HNO₃ (dùng để nhận biết gốc clorua )

Ngoài tính chất đặc trưng là axit, dung dịch axit HCl đặc còn thể hiện vai trò chất khử khi tác dụng chất oxi hóa mạnh như KMnO₄, MnO₂, K₂ Cr₂O₇, MnO₂, KClO₃ ……

4HCl + MnO₂ → MnCl₂ + Cl + 2H₂O

K₂Cr₂O₇ + 14HCl → 3Cl₂ + 2KCl + 2CrCl₃ + 7H₂O

Hỗn hợp 3 thể tích HCl và 1 thể tích HNO₃ đặc được gọi là hỗn hợp nước cường toan (cường thủy) có khả năng hòa tan được Au (vàng)

3HCl + HNO₃ → 2Cl + NOCl + 2H₂O

NOCl → NO + Cl

Au + 3Cl → AuCl₃.

I. Axit Clohidric là gì?

- Axit Clohidric là một hợp chất vô cơ có tính axit mạnh. Nó tồn tại ở 2 dạng đó là lỏng và khí. Axit Clohidric có công thức hóa học là HCl và có các tên gọi khác như Axit clohyđric, Axit hiđrocloric, Axit muriatic, Cloran.

- Axit HCl là một loại axit được sử dụng trong ngành công nghiệp dược phẩm, hóa học và trong xây dựng các chế phẩm, …

- Tuy nhiên, HCl có khả năng ăn mòn các mô con người, gây tổn thương cơ quan hô hấp, mắt, da và ruột.

II. Tính chất vật lý của axit clohidric

HCl có tên gọi là axit clohidric, là chất khí, không màu, mùi xốc tan nhiều trong nước tạo thành dung dịch axit mạnh HCl; Nặng hơn không khí. Ở dạng lỏng axit HCl không màu, dễ bay hơi. HCl ở nồng độ đậm đặc nhất là 40%. Ở dạng đậm đặc axit này có thể tạo thành các sương mù axit, có khả năng ăn mòn các mô con người, gây tổn thương cơ quan hô hấp, mắt, da và ruột.

III. Điều chế axit clohidric như thế nào?

1. Trong phòng thí nghiệm

Hóa chất này được điều chế bằng phương pháp axit sunfuric với nồng độ có thể lên tới 40%

NaCl (r) + H₂SO₄ (đ) → NaHSO4 + HCl (nhiệt độ < 250^oC)

2NaCl (r) + H₂SO4 (đ) → Na2SO₄ + 2HCl (nhiệt độ trên 400^oC)

2. Trong công nghiệp

Axit clohidric HCl thường được điều chế với nồng độ phần trăm là 32 – 34% bằng phương pháp tổng hợp dưới hình thức đun nóng hidro cùng clo hoặc tại nhiệt độ phòng trong điều kiện có ánh sáng.

H₂ + Cl₂ → 2HCl

IV. Ứng dụng của axit clohidric

*Loại bỏ gỉ sét trên sắt thép

Đây được xem như công dụng lớn và thực tế nhất của axit HCl. Do để lâu trong môi trường dễ bị oxi hóa nên thép có thể bị gỉ. Trước khi người ta đưa thép vào sản xuất sẽ dùng HCl có nồng độ khoảng 18% để tẩy gỉ các loại thép Carbon, khiến chúng trở thành thép mới.

*Sử dụng sản xuất hợp chất vô cơ

Axit HCl có thể sản xuất các hợp chất vô cơ bằng các phản ứng hóa học. Chẳng hạn các hóa chất xử lý nước như FeCl₃, PAC,… các chất này ứng dụng làm chất keo tụ, dùng trong ngành xử lý nước thải, sản xuất giấy và nước uống.

*Sản xuất các hợp chất hữu cơ

Axit HCl có thể dùng để sản xuất vinyl clorua và dicloroetan để sản xuất PVC. Hay sản xuất bisphenol A sản xuất polycacbonat, than hoạt tính, và axit ascobic, cũng như trong một số sản phẩm của ngành dược.

*Kiểm soát và trung hòa độ pH

Axit clohydric có thể được dùng để điều chỉnh tính bazơ của dung dịch.

*Các ứng dụng khác

– Trong khai thác dầu, axit clohydric được dùng để bơm vào trong tầng đá của giếng dầu nhằm hòa tan một phần đá và tạo các lỗ rỗng lớn hơn.

– Trộn dung dịch axit clohydric đậm đặc với axit nitric đậm đặc theo tỉ lệ mol 1:3 sẽ tạo ra dung dịch có khả năng hòa tan vàng và bạch kim.

– Là thành phần để sản xuất một số sản phẩm như aspartame, fructose, axit citric, lysine, thủy phân protein thực vật, gelatin….

-------------------------------

Ngoài Axit clohiđric (HCl) có những tính chất hóa học nào? đã được VnDoc giới thiệu, mời các bạn cùng tham khảo thêm Chuyên đề Hóa học lớp 9, Trắc nghiệm Hóa học 9, Lý thuyết môn Hóa học lớp 9 để hoàn thành tốt chương trình học THCS.