VnDoc.com

Đóng

Bạn đã dùng hết 1 lần làm bài Trắc nghiệm miễn phí. Mời bạn mua tài khoản VnDoc PRO để tiếp tục! Tìm hiểu thêm

Mua VnDoc PRO chỉ từ 79.000đ

Đóng

Bạn cần đăng nhập tài khoản Thành viên VnDoc để:

- Xem đáp án

- Nhận 1 lần làm bài trắc nghiệm miễn phí!

Đăng nhập

Bài tập Khoảng biến thiên và khoảng tứ phân vị Có đáp án

Ôn thi THPT Quốc Gia môn Toán

Trắc nghiệm Toán 12: Khoảng biến thiên và khoảng tứ phân vị

Bạn đang tìm kiếm tài liệu ôn tập hiệu quả về khoảng biến thiên và khoảng tứ phân vị? Bài viết này cung cấp bài tập khoảng biến thiên và khoảng tứ phân vị có đáp án chi tiết, giúp bạn rèn luyện kỹ năng giải bài, củng cố kiến thức và chuẩn bị tốt cho các kỳ kiểm tra, thi học kỳ hay ôn thi THPT Quốc gia. Với hệ thống câu hỏi đa dạng và lời giải rõ ràng, đây là tài liệu không thể thiếu cho học sinh và giáo viên môn Toán THCS.

Nhận biết Thông hiểu Vận dụng

Bài kiểm tra này bao gồm 36 câu
Điểm số bài kiểm tra: 36 điểm
Xem lại kỹ lý thuyết trước khi làm bài
Chuẩn bị giấy và bút để nháp trước khi bắt đầu

00:00:00

Câu 1: Thông hiểu
Tìm tứ phân vị thứ nhất
Kết quả điều tra tổng thu nhập trong năm $2024$ của một số hộ gia đình ở thành phố Nha

Trang được ghi lại ở bảng sau:

Tứ phân vị $Q_{1}$ bằng
- A.
  $\frac{675}{62}$ .
- B.
  $\frac{16175}{62}$ .
- C.
  $\frac{16715}{62}$ .
- D.
  $\frac{9775}{31}$ .
Hướng dẫn:
Số hộ gia đình được khảo sát (cỡ mẫu) là $n = 24 + 62 + 34 + 21 + 9 = 150$ .

Ta có, $\frac{n}{4} = \frac{150}{4} = \frac{75}{2}$ suy ra $24 < \frac{75}{2} < 24 + 62$ nên nhóm thứ hai $\lbrack 250;300)$ là nhóm đầu tiên có tần số tích lũy lớn hơn hoặc bằng $\frac{75}{2}$ .

Do đó, tứ phân vị thứ nhất của mẫu số liệu ghép nhóm là: $Q_{1} = 250 + \frac{\frac{150}{4} - 24}{62}(300 - 250) = \frac{16175}{62}$ .
Câu 2: Nhận biết
Xác định khoảng biến thiên của mẫu số liệu
Cho bảng khảo sát về khối lượng của 30 củ khoai tây thu hoạch ở một nông trường như sau:

Khối lượng (gam)

[70; 80)

[80; 90)

[90; 100)

[100; 110)

[110; 120)

Tổng

Số lượng

3

6

12

6

3

30

Khoảng biến thiên của mẫu số liệu ghép nhóm trên là
- A.
  $10$ .
- B.
  $30$ .
- C.
  $40$ .
- D.
  $50$ .
Hướng dẫn:
Ta có khoảng biến thiên của mẫu số liệu trên là

$120 - 70\ = \ 50.$

Câu 3: Vận dụng

Chọn kết luận đúng

Bạn Trang thống kê chiều cao (đơn vị: cm) của các bạn học sinh nữ lớp 12C và lớp 12D ở bảng sau:

Chiều cao (cm)	[155; 160)	[160; 165)	[165; 170)	[170; 175)	[175; 180)	[180; 185)
Số học sinh nữ lớp 12C	2	7	12	3	0	1
Số học sinh nữ lớp 12D	5	9	8	2	1	0

Gọi $\Delta_{Q}$ và $\Delta_{\ _{Q}}^{'}$ khoảng tứ phân vị của mẫu số liệu ghép nhóm về chiều cao của học sinh nữ lớp lớp 12C và 12D .

Hãy so sánh khoảng tứ phân vị của mẫu số liệu ghép nhóm về chiều cao của học sinh nữ lớp lớp 12C và 12D .

A.
$\Delta_{Q} > \Delta_{\ _{Q}}^{'}$
B.
$\Delta_{Q} < \Delta_{\ _{Q}}^{'}$
C.
$\Delta_{Q} = \Delta_{\ _{Q}}^{'}$
D.
Không so sánh được

Hướng dẫn:

Lớp 12C:

Cỡ mẫu n = 2 + 7 + 12 + 3 + 0 + 1 = 25.

Gọi $x_{1};x_{2};...;x_{25}$ là mẫu số liệu gốc về chiều cao của 25 học sinh nữ lớp 12C được xếp theo thứ tự không giảm.

Ta có:

$x_{1};x_{2} \in \lbrack 155;160)$

$x_{3};...;x_{9} \in \lbrack 160;165)$

$x_{10};...;x_{21} \in \lbrack 165;170)$

$x_{22};x_{23};x_{24} \in \lbrack 170;175)$

$x_{25} \in \lbrack 180;185)$

Tứ phân vị thứ nhất của mẫu số liệu gốc là $\frac{x_{6} + x_{7}}{2} \in \lbrack 160;165)$ . Do đó, tứ phân vị thứ nhất của mẫu số liệu ghép nhóm là:

$Q_{1} = 160 + \frac{\frac{25}{4} - 2}{7}(165 - 160) = \frac{4565}{28}$

Tứ phân vị thứ ba của mẫu số liệu gốc là $\frac{x_{19} + x_{20}}{2} \in \lbrack 165;170)$ . Do đó, tứ phân vị thứ ba của mẫu số liệu ghép nhóm là:

$Q_{3} = 165 + \frac{\frac{3.25}{4} - (2 + 7)}{12}(170 - 165) = \frac{2705}{16}$

Khoảng tứ phân vị của mẫu số liệu ghép nhóm về chiều cao của các bạn học sinh nữ lớp 12C là:

$\Delta_{Q} = Q_{3} - Q_{1} = \frac{2705}{16} - \frac{4565}{28} \approx 6,03$

Lớp 12D:

Cỡ mẫu n' = 5 + 9 + 8 + 2 + 1 = 25.

Gọi y₁; y₂; …; y₂₅ là mẫu số liệu gốc về chiều cao của 25 học sinh nữ lớp 12D được xếp theo thứ tự không giảm.

Ta có

$y_{1};...;y_{5} \in$ [155; 160),

$y_{6};...;y_{14} \in$ [160; 165),

$y_{15};...;y_{22} \in$ [165; 170),

$y_{23};y_{24} \in$ [170; 175),

$y_{25} \in$ [175; 180).

Tứ phân vị thứ nhất của mẫu số liệu gốc là $\frac{y_{6} + y_{7}}{2} \in$ [160; 165). Do đó, tứ phân vị thứ nhất của mẫu số liệu ghép nhóm là $Q_{\ _{1}}^{'} = 160 + \frac{\frac{25}{4} - 5}{9}(165 - 160) = \frac{5785}{36}$

Tứ phân vị thứ ba của mẫu số liệu gốc là $\frac{y_{19} + y_{20}}{2} \in$ [165; 170). Do đó, tứ phân vị thứ ba của mẫu số liệu ghép nhóm là $Q_{3}^{'} = 165 + \frac{\frac{3.25}{4} - (5 + 9)}{8}(170 - 165) = \frac{5395}{32}$

Khoảng tứ phân vị của mẫu số liệu ghép nhóm về chiều cao của các bạn học sinh nữ lớp 12D là:

$\Delta_{\ _{Q}}^{'} = Q_{\ _{3}}^{'} - Q_{\ _{1}}^{'} = \frac{5375}{32} - \frac{5785}{36} \approx 7,27$

Ta có $\Delta_{Q} \approx 6,03 < \Delta_{\ _{Q}}^{'} \approx 7,27$

Câu 4: Thông hiểu
Chọn kết quả chính xác
Bạn Linh thống kê chiều cao (đơn vị: cm) của các bạn học sinh nữ lớp $12A$ và lớp $12\ B$ ở bảng sau:

Chiều cao (cm)
$\lbrack 150;155)$ $\lbrack 155;160)$ $\lbrack 160;165)$ $\lbrack 165;170)$ $\lbrack 170;175)$ $\lbrack 175;180)$

Số học sinh nữ lớp 12 A

2

7

12

3

0

1

Số học sinh nữ lớp 12 B

0

9

8

2

1

5

Gọi $R_{1}$ ; $R_{2}$ lần lượt là khoảng biến thiên của mẫu số liệu ghép nhóm về chiều cao của các bạn học sinh nữ lớp $12A$ và $12\ B$ . Tìm $R_{1}$ ; $R_{2}$ .
- A.
  ${R_1} = 12\,\,\left( {cm} \right)\,\,\,;\,\,{R_2} = 9\,\,\left( {cm} \right)$ .
- B.
  ${R_1} = 25\,\,\left( {cm} \right)\,\,\,;\,\,{R_2} = 25\,\,\left( {cm} \right)$ .
- C.
  ${R_1} = 30\left( {cm} \right);{R_2} = 25\left( {cm} \right)$ .
- D.
  ${R_1} = 30\,\,\left( {cm} \right)\,\,\,;\,\,{R_2} = 30\,\,\left( {cm} \right)$ .
Hướng dẫn:
Khoảng biến thiên của mẫu số liệu ghép nhóm về chiều cao của các bạn học sinh nữ lớp $12A$ là: $R_{1} = 180 - 150 = 30$ (cm).

Trong mẫu số liệu ghép nhóm về chiều cao của các bạn học sinh nữ lớp $12B$ , khoảng đầu tiên chứa dữ liệu là [155; 160) và khoảng cuối cùng chứa dữ liệu là [175; 180).

Khoảng biến thiên của mẫu số liệu ghép nhóm về chiều cao của các bạn học sinh nữ lớp $12B$ là: $R_{2} = 180 - 155 = 25$ (cm).
Câu 5: Thông hiểu
Xác định khoảng tứ phân vị của mẫu số liệu
Bạn Chi rất thích nhảy hiện đại. Thời gian tập nhảy mỗi ngày trong thời gian gần đây của bạn Chi được thống kê lại ở bảng sau:

Khoảng tứ phân vị của mẫu số liệu ghép nhóm là
- A.
  31,88.
- B.
  23,75.
- C.
  8,125.
- D.
  27,5.
Hướng dẫn:
Cỡ mẫu $n = 18$

Gọi $x_{1};x_{2};\ldots;x_{18}$ là mẫu số liệu gốc về thời gian tập nhảy mỗi ngày của bạn Chi được xếp theo thứ tự không giảm.

Ta có: $x_{1};\ldots;x_{6} \in \lbrack20;25);x_{7};\ldots;x_{12} \in \lbrack 25;30)$ $;x_{13};\ldots;x_{16} \in\lbrack 30;35);x_{17};$ $\in \lbrack 35;40);x_{18} \in \lbrack40;45)$

Tứ phân vị thứ nhất của mẫu số liệu gốc là $x_{5} \in \lbrack 20;25)$ . Do đó, tứ phân vị thứ nhất của mẫu số liệu ghép nhóm là: $Q_{1} = 20 + \frac{\frac{18}{4}}{6}(25 - 20) = 23,75$

Tứ phân vị thứ ba của mẫu số liệu gốc là $x_{14} \in \lbrack 30;35)$ . Do đó, tứ phân vị thứ ba của mẫu số liệu ghép nhóm là: $Q_{3} = 30 + \frac{\frac{3.18}{4} - (6 + 6)}{4}(35 - 30) = 31,875$

Khoảng tứ phân vị của mẫu số liệu ghép nhóm là: $\Delta_{Q} = Q_{3} - Q_{1} = 8,125$

Câu 6: Thông hiểu

Chọn kết luận đúng

Bạn Trang thống kê chiều cao (đơn vị: cm) của các bạn học sinh nữ lớp 12C và lớp 12D ở bảng sau:

Chiều cao (cm)	[155; 160)	[160; 165)	[165; 170)	[170; 175)	[175; 180)	[180; 185)
Số học sinh nữ lớp 12C	2	7	12	3	0	1
Số học sinh nữ lớp 12D	5	9	8	2	1	0

Sử dụng khoảng biến thiên, hãy cho biết chiều cao của học sinh nữ lớp nào có độ phân tán lớn hơn.

A.
Bằng nhau
B.
Lớp 12D
C.
Không so sánh được
D.
Lớp 12C

Hướng dẫn:

Khoảng biến thiên của mẫu số liệu ghép nhóm về chiều cao của các bạn học sinh nữ lớp 12C là: 185 – 155 = 30 (cm).

Trong mẫu số liệu ghép nhóm về chiều cao của các bạn học sinh nữ lớp 12D, khoảng đầu tiên chứa dữ liệu là [155; 160) và khoảng cuối cùng chứa dữ liệu là [175; 180).

Khoảng biến thiên của mẫu số liệu ghép nhóm về chiều cao của các bạn học sinh nữ lớp 12D là: 180 – 155 = 25 (cm).

Vậy nếu căn cứ theo khoảng biến thiên thì chiều cao của học sinh nữ lớp 12C có độ phân tán lớn hơn lớp 12D.

Câu 7: Vận dụng
Tìm khoảng biến thiên và khoảng tứ phân vị
Điều tra $42$ học sinh của một lớp $11$ về số giờ tự học ở nhà, người ta có bảng sau đây:

Lớp (Số giờ tự học)

Tần số

Tần số tích lũy

$\lbrack 1\ ;\ 2)$ 8 8

$\lbrack 2\ ;\ 3)$ 10 18

$\lbrack 3\ ;\ 4)$ 12 30

$\lbrack 4\ ;\ 5)$ 9 39

$\lbrack 5\ ;\ 6)$ 3 42

$n = 42$

Khoảng biến thiên và khoảng tứ phân vị của mẫu số liệu ghép nhóm trên lần lượt là
- A.
  $\mathbf{3;}\mathbf{1,2}$ .
- B.
  $\mathbf{5;}\mathbf{\ \ }\mathbf{1,95}$ .
- C.
  $\mathbf{2;}\mathbf{\ \ }\mathbf{3,2}$ .
- D.
  $\mathbf{2;}\mathbf{\ \ }\mathbf{3,1}$ .
Hướng dẫn:
Trong mẫu số liệu ghép nhóm trên, ta có: đầu mút trái của nhóm 1 là $a_{1} = 1$ , đầu mút phải của nhóm 5 là $a_{6} = 6$ . Vậy khoảng biến thiên của mẫu số liệu ghép nhóm đó là: $R = a_{6} - a_{1} = 6 - 1 = 5$ (giờ)

Số phần tử của mẫu là $n = 42$

Ta có: $\frac{n}{4} = \frac{42}{4} = 10,5$ mà $8 < 10,5 < 18$ .

Suy ra nhóm 2 là nhóm đầu tiên có tần số tích luỹ lớn hơn hoặc bằng $10,5$ . Xét nhóm 2 là nhóm $\lbrack 2\ ;\ 3)$ có $s = 2$ ; $h = 1$ ; $n_{2} = 10$ và nhóm 1 là nhóm $\lbrack 1\ ;\ 2)$ có $cf_{1} = 8$ .

Áp dụng công thức, ta có tứ phân vị thứ nhất là:

$Q_{1} = 2 + \left( \frac{10,5 - 8}{10} \right).1 = 2,25$ (giờ)

Ta có: $\frac{3n}{4} = \frac{3.42}{4} = 31,5$ mà $30 < 31,5 < 39$ . Suy ra nhóm 4 là nhóm đầu tiên có tần số tích luỹ lớn hơn hoặc bằng $31,5$ . Xét nhóm 4 là nhóm $\lbrack 4\ ;\ 5)$ có $t = 4$ ; $l = 1$ ; $n_{4} = 9$ và nhóm 3 là nhóm $\lbrack 3\ ;\ 4)$ có $cf_{3} = 30$ .

Áp dụng công thức, ta có tứ phân vị thứ ba là:

$Q_{3} = 4 + \left( \frac{31,5 - 30}{9} \right).1 \approx 4,2$ (giờ)

Vậy khoảng tứ phân vị của mẫu số liệu ghép nhóm đã cho là:

$\Delta_{Q} = Q_{3} - Q_{1} \approx 4,2 -2,25= 1,95$ (giờ)
Câu 8: Nhận biết
Tìm nhóm chứa tứ phân vị thứ nhất
Một vườn thú ghi lại tuổi thọ (đơn vị: năm) của 20 con hổ và thu được kết quả như sau:

Tuổi thọ

[14; 15)

[15; 16)

[16; 17)

[17; 18)

[18; 19)

Số con hổ

1

3

8

6

2

Nhóm chứa tứ phân vị thứ nhất là
- A.
  [15; 16).
- B.
  [17; 18).
- C.
  [16; 17).
- D.
  [14; 15).
Hướng dẫn:
Cỡ mẫu là: 1 + 3 + 8 + 6 + 2 = 20.

Gọi x₁; x₂; …; x₂₀ là tuổi thọ của 20 con hổ được sắp xếp theo thứ tự tăng dần

Tứ phân vị thứ nhất của mẫu số liệu gốc là $\left\lbrack \frac{x_{5} + x_{6}}{2} \right\rbrack \in$ [16; 17) nên nhóm chứa tứ phân vị thứ nhất là [16; 17).
Câu 9: Thông hiểu
Tìm khoảng chứa khoảng tứ phân vị
Khảo sát thời gian tập thể dục của một số học sinh khối 12 thu được mẫu số liệu ghép nhóm sau:

Thời gian
$\lbrack 0;\ 20)$ $\lbrack 20;\ 40)$ $\lbrack 40;\ 60)$ $\lbrack 60;\ 80)$ $\lbrack 80;\ 100)$

Số học sinh

5

9

12

10

6

Khoảng tứ phân vị của mẫu số liệu trên thuộc khoảng nào dưới đây
- A.
  $(38;\ 39)$ .
- B.
  $(37;\ 38)$ .
- C.
  $\lbrack 80;100)$ .
- D.
  $(39;\ 40)$ .
Hướng dẫn:
Cỡ mẫu $n = 5 + 9 + 12 + 10 + 6 = 42$ .

Gọi $x_{1};\ x_{2};\ \ldots;\ x_{42}$ thời gian tập thể dụccủa mỗi học sinh khối 12 và được sắp xếp theo thứ tự không giảm.

Tứ phân vị thứ nhất của mẫu số liệu gốc là $x_{11}$ mà $x_{11}$ thuộc nhóm $\lbrack 20;\ 40)$ , khi đó

$Q_{1}\ = 20 + \frac{\frac{42}{4} - 5}{9}(40 - 20) = \frac{290}{9}$ .

Tứ phân vị thứ ba của mẫu số liệu gốc là $x_{32}$ mà $x_{32}$ thuộc nhóm $\lbrack 60;\ 80)$ , khi đó

Ta có $Q_{3} = 60 + \frac{\frac{3.42}{4} - 26}{10}.(80 - 60) = 7\ 1$ .

Khoảng tứ phân vị $\Delta_{Q}\ = Q_{3}\ –\ Q_{1}\ = 71–\frac{290}{9} = \frac{349}{9} \approx 38,8$ .
Câu 10: Nhận biết
Chọn công thức tính khoảng tứ phân vị
Công thức tính khoảng tứ phân vị của mẫu số liệu ghép nhóm là
- A.
  $\Delta_{Q} = Q_{1} - Q_{3}$ .
- B.
  $\Delta_{Q} = Q_{3}.Q_{1}$ .
- C.
  $\Delta_{Q} = Q_{3} - Q_{1}$ .
- D.
  $\Delta_{Q} = Q_{3} + Q_{1}$ .
Hướng dẫn:
Công thức tính khoảng tứ phân vị của mẫu số liệu ghép nhóm là: $\Delta_{Q} = Q_{3} - Q_{1}$
Câu 11: Nhận biết
Tìm khoảng biến thiên của mẫu số liệu ghép nhóm
Đo chiều cao (tính bằng $cm$ ) của $500$ học sinh trong một trường THPT ta thu được kết quả như sau:

Chiều cao
$\lbrack 150;\ 154)$ $\lbrack 154;\ 158)$ $\lbrack 158;\ 162)$ $\lbrack 162;\ 166)$ $\lbrack 166;\ 170)$

Số học sinh

25

50

200

175

50

Khoảng biến thiên của mẫu số liệu trên là
- A.
  $16$ .
- B.
  $6$ .
- C.
  $20$ .
- D.
  $4$ .
Hướng dẫn:
Khoảng biến thiên của mẫu số liệu trên là $R = 170 - 150 = 20$
Câu 12: Nhận biết
Tìm giá trị đại diện của nhóm đã cho
Cho mẫu số liệu ghép nhóm về khối lượng (đơn vị: gram) của $30$ củ khoai tây như sau:

Giá trị đại diện của nhóm $\lbrack 90;100)$
- A.
  $85$ .
- B.
  $90$ .
- C.
  $95$ .
- D.
  $100$ .
Hướng dẫn:
Giá trị đại diện của nhóm $\lbrack 90;100)$ là: $\frac{90 + 100}{2} = 95$ .
Câu 13: Thông hiểu
Tìm khoảng biến thiên của mẫu số liệu đã cho
Thống kê thời gian sử dụng mạng xã hội trong ngày của các bạn học sinh tổ 1 và tổ 2 lớp 12A thu được bảng sau:

Tìm khoảng biến thiên $R_{1},\ R_{2}$ cho thời gian sử dụng mạng xã hội của tổ 1 và tổ 2.
- A.
  $R_{1} = 10;\ \ R_{2} = 30$ .
- B.
  $R_{1} = 60;\ \ R_{2} = 90$ .
- C.
  $R_{1} = 30;\ \ R_{2} = 30$ .
- D.
  $R_{1} = 90;\ \ R_{2} = 60$ .
Hướng dẫn:
Khoảng biến thiên cho thời gian sử dụng mạng xã hội của tổ 1 là $R_{1} = 90 - 0 = 90$

Khoảng biến thiên cho thời gian sử dụng mạng xã hội của tổ 2 là $R_{2} = 60 - 0 = 60$
Câu 14: Thông hiểu
Tìm khoảng tứ phân vị của mẫu số liệu ghép nhóm
Tìm hiểu thời gian hoàn thành một bài tập (đơn vị: phút) của một số học sinh thu được kết quả sau:

Thời gian
$\lbrack 0;\ 4)$ $\lbrack 4;\ 8)$ $\lbrack 8;12)$ $\lbrack 12;16)$ $\lbrack 16;20)$

Số học sinh

2

4

7

4

3

Khoảng tứ phân vị của mẫu số liệu ghép nhóm này là
- A.
  $\Delta_{Q} = 11$ .
- B.
  $\Delta_{Q} = 7$ .
- C.
  $\Delta_{Q} = 14$ .
- D.
  $\Delta_{Q} = 8$ .
Hướng dẫn:
Cỡ mẫu: $n = 2 + 4 + 7 + 4 + 3 = 20$ .

Gọi $x_{1};\ x_{2};\ \ldots;\ x_{20}$ thời gian hoàn thành bài tập của 20 học sinh và được sắp xếp theo thứ tự không giảm.

Tứ phân vị thứ ba $Q_{1}$ là $\frac{x_{5} + x_{6}}{2}$ . Do $x_{5},\ \ x_{6}$ đều thuộc nhóm $\lbrack 4;8)$ nên nhóm này chứa $Q_{1}$ .

Khi đó $Q_{1} = 4 + \frac{\frac{20}{4} - 2}{4}.4 = 7$

Tứ phân vị thứ ba $Q_{3}$ là $\frac{x_{15} + x_{16}}{2}$ . Do $x_{15},\ \ x_{16}$ đều thuộc nhóm $\lbrack 12;16)$ nên nhóm này chứa $Q_{3}$ .

Khi đó: $Q_{3} = 12 + \frac{\frac{3.20}{4} - 13}{4}.4 = 14$ .

Vậy khoảng tứ phân vị của mẫu số liệu trên là $\Delta_{Q} = Q_{3} - Q_{1} = 14 - 7 = 7$ .
Câu 15: Vận dụng
Chọn kết luận đúng
Thống kê chiều cao của một số cây bạch đàn giống 1 tháng tuổi của 4 nông trường được cho bởi bảng sau:

Chiều cao (cm)
$\lbrack 5;7)$ $\lbrack 7;9)$ $\lbrack 9;11)$ $\lbrack 11;13)$ $\lbrack 13;15)$

Nông trường A
5 8 16 8 3

Nông trường B
5 10 8 9 6

Nông trường C
13 9 9 3 9

Nông trường D
3 12 8 12 4

Nếu xét theo khoảng tứ phân vị thì cây bạch đàn giống 1 tháng tuổi ở nông trường nào có chiều cao đồng đều nhất?
- A.
  Nông trường D.
- B.
  Nông trường C.
- C.
  Nông trường A.
- D.
  Nông trường B.
Hướng dẫn:
Nông trường A:

$n = 5 + 8 + 16 + 8 + 3 = 40$ .

$Q_{1} = 7 + \frac{\frac{40}{4} - 5}{8} \cdot 2 = \frac{33}{4}$ , $Q_{3} = 11 + \frac{\frac{40 \cdot 3}{4} - (5 + 8 + 16)}{8} \cdot 2 = \frac{45}{4}$

$\Delta_{Q} = Q_{3} - Q_{1} = 3$ .

Nông trường B:

$n = 5 + 10 + 8 + 9 + 6 = 38$ .

$Q_{1} = 7 + \frac{\frac{38}{4} - 5}{10} \cdot 2 = \frac{79}{10}$ , $Q_{3} = 11 + \frac{\frac{38 \cdot 3}{4} - (5 + 10 + 8)}{9} \cdot 2 = \frac{110}{9}$

$\Delta_{Q} = Q_{3} - Q_{1} = \frac{389}{90}$ .

Nông trường C:

$n = 13 + 9 + 9 + 3 + 9 = 43$ .

$Q_{1} = 5 + \frac{\frac{43}{4}}{13} \cdot 2 = \frac{173}{26}$ , $Q_{3} = 11 + \frac{\frac{43 \cdot 3}{4} - (13 + 9 + 9)}{3} \cdot 2 = \frac{71}{6}$

$\Delta_{Q} = Q_{3} - Q_{1} = \frac{202}{39}$ .

Nông trường D:

$n = 3 + 12 + 8 + 12 + 4 = 39$ .

$Q_{1} = 7 + \frac{\frac{39}{4} - 3}{12} \cdot 2 = \frac{65}{8}$ , $Q_{3} = 11 + \frac{\frac{39 \cdot 3}{4} - (3 + 12 + 8)}{12} \cdot 2 = \frac{289}{24}$

$\Delta_{Q} = Q_{3} - Q_{1} = \frac{47}{12}$ .

Ta thấy khoảng tứ phân vị của nông trường A là nhỏ nhất nên nếu xét theo khoảng tứ phân vị thì cây bạch đàn giống 1 tháng tuổi ở nông trường A có chiều cao đồng đều nhất.
Câu 16: Vận dụng
Chọn đáp án đúng
Điều tra về khối lượng $\mathbf{27}$ củ khoai tây (đơn vị: gam) thu hoạch tại nông trường, ta có kết quả sau:

Nhóm

Tần số

Tần số tích lũy

$\lbrack 74;\ \ 80)$ 4 4

$\lbrack 80;\ \ 86)$ 6 10

$\lbrack 86;\ \ 92)$ 3 13

$\lbrack 98;\ \ 104)$ 4 17

$\lbrack 92;\ \ 98)$ 3 20

$\lbrack 104;\ \ 110)$ 7 27

n = 27

Khoảng biến thiên và khoảng tứ phân vị của mẫu số liệu ghép nhóm trên lần lượt là
- A.
  $33;\ \ 20,5$ .
- B.
  $36;\ \ 21,45$ .
- C.
  $7;\ \ 23$ .
- D.
  $11;\ \ \ 25,3$ .
Hướng dẫn:
Trong mẫu số liệu ghép nhóm trên, ta có: đầu mút trái của nhóm 1 là $a_{1} = 74$ , đầu mút phải của nhóm 6 là $a_{7} = 110$ . Vậy khoảng biến thiên của mẫu số liệu ghép nhóm đó là: $R = a_{7} - a_{1} = 110 - 74 = 36$ (gam)

Số phần tử của mẫu là $n = 27$

Ta có: $\frac{n}{4} = \frac{27}{4} = 6,75$ mà $4 < 6,75 < 10$ . Suy ra nhóm 2 là nhóm đầu tiên có tần số tích luỹ lớn hơn hoặc bằng $6,75$ . Xét nhóm 2 là nhóm $\lbrack 80;\ \ 86)$ có $s = 80$ ; $h = 6$ ; $n_{2} = 6$ và nhóm 1 là nhóm $\lbrack 74;\ \ 80)$ có $cf_{1} = 4$ .

Áp dụng công thức, ta có tứ phân vị thứ nhất là:

$Q_{1} = 80 + \left( \frac{6,75 - 4}{6} \right).6 = 82,75$ (gam)

Ta có: $\frac{3n}{4} = \frac{3.27}{4} = 20,25$ mà $20 < 20,25 < 27$ . Suy ra nhóm 6 là nhóm đầu tiên có tần số tích luỹ lớn hơn hoặc bằng $20,25$ .

Xét nhóm 6 là nhóm $\lbrack 104;\ \ 109)$ có $t = 104$ ; $l = 6$ ; $n_{6} = 7$ và nhóm 5 là nhóm $\lbrack 98;\ \ 104)$ có $cf_{5} = 20$ .

Áp dụng công thức, ta có tứ phân vị thứ ba là:

$Q_{3} = 104 + \left( \frac{20,25 - 20}{7} \right).6 = \frac{1459}{14} \approx 104,2$ (gam)

Vậy khoảng tứ phân vị của mẫu số liệu ghép nhóm đã cho là:

$\Delta_{Q} = Q_{3} - Q_{1} \approx 104,2 - 82,75 = 21,45$ (gam)
Câu 17: Nhận biết
Chọn phương án thích hợp
Một ý nghĩa của khoảng tứ phân vị là
- A.
  Khoảng tứ phân vị của mẫu số liệu ghép nhóm xấp xỉ khoảng tứ phân vị của mẫu số liệu gốc và là một đại lượng cho biết mức độ phân tán của nửa giữa mẫu số liệu.
- B.
  Khoảng tứ phân vị thường không được sử dụng thay cho khoảng biến thiên.
- C.
  Khoảng tứ phân vị của mẫu số liệu ghép nhóm giúp xác định các giá trị không bất thường của mẫu số liệu đó.
- D.
  Khoảng tứ phân vị của mẫu số liệu ghép nhóm xấp xỉ khoảng tứ phân vị của mẫu số liệu gốc và là một đại lượng cho biết mức độ không phân tán của nửa giữa mẫu số liệu.
Hướng dẫn:
Ý nghĩa của khoảng tứ phân vị:

- Khoảng tứ phân vị của mẫu số liệu ghép nhóm xấp xỉ khoảng tứ phân vị của mẫu số liệu gốc và là một đại lượng cho biết mức độ phân tán của nửa giữa mẫu số liệu.

Khoảng tứ phân vị của mẫu số liệu ghép nhóm giúp xác định các giá trị bất thường của mẫu đó.

- Khoảng tứ phân vị thường được sử dụng thay cho khoảng biến thiên vì nó loại trừ hầu hết giá trị bất thường của mẫu số liệu và nó không bị ảnh hưởng bởi các giá trị bất thường đó.
Câu 18: Nhận biết
Xác định nhóm chứa tứ phân vị thứ ba
Khảo sát thời gian nghe nhạc trong ngày của một số học sinh khối 12 thu được mẫu số liệu ghép nhóm sau:

Thời gian (phút)
$\lbrack 0\ ;\ 20)$ $\lbrack 20\ ;\ 40)$ $\lbrack 40\ ;\ 60)$ $\lbrack 60\ ;\ 80)$ $\lbrack 80\ ;\ 100)$

Số học sinh
5 9 12 10 6

Nhóm chứa tứ phân vị thứ ba là
- A.
  $\lbrack 20\ ;\ 40)$ .
- B.
  $\lbrack 40\ ;\ 60)$ .
- C.
  $\lbrack 60\ ;\ 80)$ .
- D.
  $\lbrack 80\ ;\ 100)$ .
Hướng dẫn:
Gọi $x_{1};x_{2};\ldots;x_{42}$ là mẫu số liệu gốc về thời gian nghe nhạc trong ngày của $42$ học sinh khối 12 được xếp theo thứ tự tăng dần.

Tứ phân vị thứ ba $Q_{3}$ là trung vị của dãy $x_{22}$ , $x_{23}$ ,..., $x_{42}$ nên $Q_{3} = x_{32}$ . Do đó $Q_{3}$ thuộc nhóm $\lbrack 60;80)$ .
Câu 19: Thông hiểu
Tính khoảng tứ phân vị của mẫu số liệu ghép nhóm
Kết quả đo chiều cao của 100 cây keo 3 năm tuổi tại một nông trường được cho ở bảng sau:

Chiều cao (m)

[8,4; 8,6)

[8,6; 8,8)

[8,8; 9,0)

[9,0; 9,2)

[9,2; 9,4)

Số cây

5

12

25

44

14

Khoảng tứ phân vị của mẫu số liệu ghép nhóm trên.
- A.
  $\Delta_{Q} = 0,8$
- B.
  $\Delta_{Q} = 0,6$
- C.
  $\Delta_{Q} = 0,2$
- D.
  $\Delta_{Q} = 0,286$
Hướng dẫn:
Cỡ mẫu n = 100.

Gọi $x_{1};x_{2};...;x_{100}$ là mẫu số liệu gốc về chiều cao của 100 cây keo 3 năm tuổi tại một nông trường được xếp theo thứ tự không giảm.

Ta có

$x_{1};...;x_{5} \in$ [8,4; 8,6),

$x_{6};...;x_{17} \in$ [8,6; 8,8),

$x_{18};...;x_{42} \in$ [8,8; 9,0),

$x_{43};...;x_{86} \in$ [9,0; 9,2),

$x_{87};...;x_{100} \in$ [9,2; 9,4).

Tứ phân vị thứ nhất của mẫu số liệu gốc là $\frac{x_{25} + x_{26}}{2} \in$ [8,8; 9,0). Do đó, tứ phân vị thứ nhất của mẫu số liệu ghép nhóm là:

$Q_{1} = 8,8 + \frac{\frac{100}{4} - (5 + 12)}{25}(9,0 - 8,8) = 8,864$

Tứ phân vị thứ ba của mẫu số liệu gốc là $\frac{x_{75} + x_{76}}{2} \in$ [9,0; 9,2).

Do đó, tứ phân vị thứ ba của mẫu số liệu ghép nhóm là:

$Q_{3} = 20 + \frac{\frac{3.100}{4} - (5 + 12 + 25)}{44}(9,2 - 9,0) = 9,15$

Khoảng tứ phân vị của mẫu số liệu ghép nhóm là:

$\Delta_{Q} = Q_{3} - Q_{1} = 9,15 - 8,864 = 0,286$
Câu 20: Vận dụng
Chọn kết luận đúng nhất
Thống kê điểm kiểm tra môn Toán giữa kì I của bốn lớp 12 của một trường THPT cho bởi bảng sau:

Điểm
$\lbrack 5;6)$ $\lbrack 6;7)$ $\lbrack 7;8)$ $\lbrack 8;9)$ $\lbrack 9;10\rbrack$

Lớp 12B1
7 3 15 12 4

Lớp 12B2
5 9 12 11 3

Lớp 12B3
10 10 9 6 1

Lớp 12B4
14 3 15 9 1

Nhà trường muốn đánh giá mức độ “học đều” môn Toán của các lớp. Nếu xét theo khoảng tứ phân vị thì điểm kiểm tra môn Toán giữa kì I của lớp nào đồng đều nhất?
- A.
  Lớp 12B1
- B.
  Lớp 12B4.
- C.
  Lớp 12B2.
- D.
  Lớp 12B3.
Hướng dẫn:
Lớp 12B1:

$n = 7 + 3 + 15 + 12 + 4 = 41$

$Q_{1} = 7 + \frac{\frac{41}{4} - (7 + 3)}{15} \cdot 1 = \frac{421}{60}$ , $Q_{3} = 8 + \frac{\frac{41 \cdot 3}{4} - (7 + 3 + 15)}{12} \cdot 1 = \frac{407}{48}$ .

$\Delta_{Q} = Q_{3} - Q_{1} = \frac{117}{80}$ .

Lớp 12B2:

$n = 5 + 9 + 12 + 11 + 3 = 40$

$Q_{1} = 6 + \frac{\frac{40}{4} - 5}{9} \cdot 1 = \frac{59}{9}$ , $Q_{3} = 8 + \frac{\frac{40 \cdot 3}{4} - (5 + 9 + 12)}{11} \cdot 1 = \frac{92}{11}$ .

$\Delta_{Q} = Q_{3} - Q_{1} = \frac{179}{99}$ .

Lớp 12B3:

$n = 10 + 10 + 9 + 6 + 1 = 36$

$Q_{1} = 5 + \frac{\frac{36}{4}}{10} \cdot 1 = \frac{59}{10}$ , $Q_{3} = 7 + \frac{\frac{36 \cdot 3}{4} - (10 + 10)}{9} \cdot 1 = \frac{70}{9}$ .

$\Delta_{Q} = Q_{3} - Q_{1} = \frac{169}{90}$ .

Lớp 12B4:

$n = 14 + 3 + 15 + 9 + 1 = 42$

$Q_{1} = 5 + \frac{\frac{42}{4}}{14} \cdot 1 = \frac{23}{4}$ , $Q_{3} = 7 + \frac{\frac{42 \cdot 3}{4} - (14 + 3)}{15} \cdot 1 = \frac{239}{30}$ .

$\Delta_{Q} = Q_{3} - Q_{1} = \frac{133}{60}$ .

Ta thấy khoảng tứ phân vị của lớp 12B1 nhỏ nhất nên nếu xét theo khoảng tứ phân vị thì điểm kiểm tra môn Toán giữa kì I của lớp 12B1 đồng đều nhất.
Câu 21: Thông hiểu
Chọn đáp án đúng
Ta có bảng sau về thời gian tập thể dục buổi sáng của bác Bình và bác An:

Thời gian (phút)

[15; 20)

[20; 25)

[25; 30)

[30; 35)

[35; 40)

Bác Bình

5

12

8

3

2

Bác An

0

25

5

0

0

Hỏi hiệu khoảng biến thiên của mẫu số liệu của bác Bình và bác An là bao nhiêu?
- A.
  $15$ .
- B.
  $11$ .
- C.
  $10$ .
- D.
  $9$ .
Hướng dẫn:
Khoảng biến thiên của mẫu số liệu ghép nhóm về thời gian tập thể dục buổi sáng của bác Bình là:

40 – 15 = 25 (phút).

Trong mẫu số liệu ghép nhóm về thời gian tập thể dục buổi sáng của bác An, khoảng đầu tiên chứa dữ liệu là [20; 25) và khoảng cuối cùng chứa dữ liệu là [25; 30). Do đó khoảng biến thiên của mẫu số liệu ghép nhóm về thời gian tập thể dục buổi sáng của bác An là: 30 – 20 = 10 (phút).

Vậy hiệu khoảng biến thiên của bác Bình và bác An là: $25 - 10 = 15$ .
Câu 22: Nhận biết
Tìm khoảng biến thiên của mẫu số liệu ghép nhóm
Một vườn thú ghi lại tuổi thọ (đơn vị: năm) của 20 con hổ và thu được kết quả như sau:

Tuổi thọ

[14; 15)

[15; 16)

[16; 17)

[17; 18)

[18; 19)

Số con hổ

1

3

8

6

2

Khoảng biến thiên của mẫu số liệu ghép nhóm này là
- A.
  7.
- B.
  5.
- C.
  4.
- D.
  6.
Hướng dẫn:
Khoảng biến thiên R = 19 – 14 = 5
Câu 23: Thông hiểu
Tìm khoảng tứ phân vị của mẫu số liệu ghép nhóm
Mỗi ngày bác Hương đều đi bộ để rèn luyện sức khỏe. Quãng đường đi bộ mỗi ngày (đơn vị: km) của bác Hương trong 20 ngày được thống kê lại ở bảng sau:

Quãng đường (km)

[2,7; 3,0)

[3,0; 3,3)

[3,3; 3,6)

[3,6; 3,9)

[3,9; 4,2)

Số ngày

3

6

5

4

2

Khoảng tứ phân vị của mẫu số liệu ghép nhóm là
- A.
  0,9.
- B.
  0,975.
- C.
  0,575.
- D.
  0,5.
Hướng dẫn:
Cỡ mẫu n = 20.

Gọi $x_{1};...;x_{20}$ là mẫu số liệu gốc về quãng đường đi bộ mỗi ngày của bác Hương trong 20 ngày được xếp theo thứ tự không giảm.

Ta có

$x_{1};...;x_{3} \in$ [2,7; 3,0),

$x_{4};...;x_{9} \in$ [3,0; 3,3),

$x_{10};...;x_{14} \in$ [3,3; 3,6),

$x_{15};...;x_{18} \in$ [3,6; 3,9),

$x_{19};x_{20} \in$ [3,9; 4,2).

Tứ phân vị thứ nhất của mẫu số liệu gốc là $\frac{x_{5} + x_{6}}{2} \in$ [3,0; 3,3). Do đó, tứ phân vị thứ nhất của mẫu số liệu ghép nhóm là: $Q_{1} = 3,0 + \frac{\frac{20}{4} - 3}{6}(3,3 - 3,0) = 3,1$

Tứ phân vị thứ ba của mẫu số liệu gốc là $\frac{x_{15} + x_{16}}{2} \in$ [3,6; 3,9). Do đó, tứ phân vị thứ ba của mẫu số liệu ghép nhóm là: $Q_{3} = 3,6 + \frac{\frac{3.20}{4} - (3 + 6 + 5)}{4}(3,9 - 3,6) = 3,675$

Khoảng tứ phân vị của mẫu số liệu ghép nhóm là: $\Delta_{Q} = Q_{3} - Q_{1} = 3,675 - 3,1 = 0,575$
Câu 24: Vận dụng
Chọn đáp án đúng
Điểm kiểm tra 15 phút của 36 học sinh lớp 11A được cho bởi bảng tần số ghép nhóm sau:

Nhóm điểm

Tần số

Tần số tích lũy

$\lbrack 1;\ \ 3)$ 3 3

$\lbrack 3;\ \ 5)$ 2 5

$\lbrack 5;\ \ 7)$ 10 15

$\lbrack 7;\ \ 9)$ 14 29

$\lbrack 9;\ \ 11)$ 7 39

$n = 36$

Khoảng biến thiên và khoảng tứ phân vị của mẫu số liệu ghép nhóm trên lần lượt là
- A.
  $10;\ \ 9,2$ .
- B.
  $10;\ \ \ 25,3$ .
- C.
  $6;\ \ 20,5$ .
- D.
  $10;\ \ 2,9$ .
Hướng dẫn:
Trong mẫu số liệu ghép nhóm trên, ta có: đầu mút trái của nhóm 1 là $a_{1} = 1$ , đầu mút phải của nhóm 5 là $a_{6} = 11$ . Vậy khoảng biến thiên của mẫu số liệu ghép nhóm đó là: $R = a_{6} - a_{1} = 11 - 1 = 10$ (điểm)

Số phần tử của mẫu là $n = 36$

Ta có: $\frac{n}{4} = \frac{36}{4} = 9$ mà $5 < 9 < 15$ . Suy ra nhóm 3 là nhóm đầu tiên có tần số tích luỹ lớn hơn hoặc bằng $9$ .

Xét nhóm 3 là nhóm $\lbrack 5;\ \ 7)$ có $s = 5$ ; $h = 2$ ; $n_{3} = 10$ và nhóm 2 là nhóm $\lbrack 3;\ \ 5)$ có $cf_{2} = 5$ .

Áp dụng công thức, ta có tứ phân vị thứ nhất là:

$Q_{1} = 5 + \left( \frac{9 - 5}{10} \right).2 = 5,8$ (điểm)

Ta có: $\frac{3n}{4} = \frac{3.36}{4} = 27$ mà $15 < 27 < 29$ . Suy ra nhóm 4 là nhóm đầu tiên có tần số tích luỹ lớn hơn hoặc bằng $27$ .

Xét nhóm 4 là nhóm $\lbrack 7;\ \ 9)$ có $t = 7$ ; $l = 2$ ; $n_{4} = 14$ và nhóm 3 là nhóm $\lbrack 5;\ \ 7)$ có $cf_{3} = 15$ .

Áp dụng công thức, ta có tứ phân vị thứ ba là:

$Q_{3} = 7 + \left( \frac{27 - 15}{14} \right).2 \approx 8,7$ (điểm)

Vậy khoảng tứ phân vị của mẫu số liệu ghép nhóm đã cho là:

$\Delta_{Q} = Q_{3} - Q_{1} \approx 8,7 - 5,8 = 2,9$ (điểm)
Câu 25: Nhận biết
Tìm khoảng biến thiên của mẫu số liệu ghép nhóm
Mỗi ngày bác Hương đều đi bộ để rèn luyện sức khoẻ. Quãng đường đi bộ mỗi ngày (đơn vị: $km$ ) của bác Hương trong 20 ngày được thống kê lại ở bảng sau:

Khoảng biến thiên của mẫu số liệu ghép nhóm là
- A.
  1,5.
- B.
  0,3.
- C.
  0,9.
- D.
  0,6.
Hướng dẫn:
Khoảng biến thiên của mẫu số liệu ghép nhóm là: $4,2 - 2,7 = 1,5(\ km)$
Câu 26: Thông hiểu
Tìm khoảng chứa tứ phân vị thứ nhất
Đo cân nặng của $40$ học sinh lớp 12A9 ta được bảng số liệu như sau:

Khối lượng (kg)

[40;45)

[45;50)

[50;55)

[55;60)

[60;65)

[65;70)

[70;75)

[75;80]

Số học sinh

4

13

7

5

6

2

1

2

Tứ phân vị thứ nhất của mẫu số liệu ghép nhóm thuộc khoảng nào sau đây?
- A.
  $\lbrack 55;60\rbrack$ .
- B.
  $\left\lbrack \mathbf{40;45} \right\rbrack$ .
- C.
  $\lbrack 45;50\rbrack$ .
- D.
  $\lbrack 50;55\rbrack$ .
Hướng dẫn:
Gọi $x_{1};x_{2};\ldots;x_{40}$ là mẫu số liệu gốc về cân nặng của $40$ học sinh lớp 12A9 được xếp theo thứ tự tăng dần.

Tứ phân vị thứ nhất của mẫu số liệu $x_{1};x_{2};...;x_{40}$ là $x_{10} \in \lbrack 45;50)$
Câu 27: Nhận biết
Định khoảng biến thiên của mẫu số liệu ghép nhóm
Điểm kiểm tra của nhóm học sinh lớp 10 được cho như sau:

Lớp điểm

[3;4]

[5;6]

[7;8]

[9;10]

Số học sinh

3

3

2

2

Khoảng biến thiên của mẫu số liệu ghép nhóm trên là
- A.
  $3$
- B.
  $6$
- C.
  $5$
- D.
  $7$
Hướng dẫn:
Ta có khoảng biến thiên của mẫu số liệu trên là

$10 - 3 = \ 7.$
Câu 28: Thông hiểu
Chọn phương án đúng
Mức thưởng Tết cho các nhân viên của 2 tổ tại một công ty được thống kê trong bảng sau:

Mức thưởng Tết (triệu đồng)
$\lbrack 5;\ 10)$ $\lbrack 10;\ 15)$ $\lbrack 15;\ 20)$ $\lbrack 20;\ 25)$ $\lbrack 25;\ 30)$

Số nhân viên tổ A

40

25

20

10

5

Số nhân viên tổ B

50

30

20

10

0

Gọi $R_{1};\ R_{2}$ tương ứng là khoảng biến thiên của mẫu số liệu ghép nhóm về mức thưởng Tết của các nhân viên Tổ A và Tổ B. Chọn phương án đúng?
- A.
  $R_{1} > R_{2}$ .
- B.
  $R_{1} = 20$ .
- C.
  $R_{1} < R_{2}$ .
- D.
  $R_{2} = 25$ .
Hướng dẫn:
Ta có: $R_{1} = a_{k + 1} - a_{1} = 30 - 5 = 25$ .

$R_{2} = a_{k + 1} - a_{1} = 25 - 5 = 20$ .

Vậy $R_{1} > R_{2}$ .
Câu 29: Thông hiểu
Chọn đáp án đúng
Thời gian (phút) truy cập Internet mỗi buổi tối của một số học sinh được cho trong bảng sau:

Khoảng tứ phân vị của mẫu số liệu ghép nhóm là
- A.
  4,75.
- B.
  10,75.
- C.
  4,38.
- D.
  4,63.
Hướng dẫn:
Cỡ mẫu là $n = 56$ .

Tứ phân vị thứ nhất $Q_{1}$ là $\frac{x_{14} + x_{15}}{2}$ .

Do $x_{14},x_{15}$ đều thuộc nhóm $\lbrack 12,5;15,5)$ nên nhóm này chứa $Q_{1}$ .

Do đó, $p = 2;a_{2} = 12,5;m_{2} = 12;m_{1} = 3,a_{3} - a_{2} = 3$ và ta có

$Q_{1} = 12,5 + \frac{\frac{56}{4} - 3}{12} \cdot 3 = 15,25$

Với tứ phân vị thứ ba $Q_{3}$ là $\frac{x_{42} + x_{43}}{2}$ .

Do $x_{42},x_{43}$ đều thuộc nhóm $\lbrack 18,5;21,5)$ nên nhóm này chứa $Q_{3}$ .

Do đó, $p = 4;a_{4} = 18,5;m_{4} = 24;m_{1} + m_{2} + m_{3} = 3 + 12 + 15 = 30;a_{5} - a_{4} = 3$ và ta có $Q_{3} = 18,5 + \frac{\frac{3.56}{4} - 30}{24} \cdot 3 = 20.$

Khoảng tứ phân vị của mẫu số liệu ghép nhóm là: $\Delta_{Q} = Q_{3} - Q_{1} = 4,75$
Câu 30: Thông hiểu
Tìm khoảng tứ phân vị của mẫu số liệu ghép nhóm
Cho mẫu số liệu ghép nhóm với bộ ba tứ phân vị lần lượt là $Q_{1} = 11,5$ ; $Q_{2} = 14,5$ ; $Q_{3} = 21,3.$ Khi đó khoảng tứ phân vị của mẫu số liệu trên là
- A.
  $\Delta Q = 9,8$ .
- B.
  $\Delta Q = 6,8$ .
- C.
  $\Delta Q = 32,8$ .
- D.
  $\Delta Q = 3,0$ .
Hướng dẫn:
Khoảng tứ phân vị của mẫu số liệu là: $\Delta Q = Q_{3} - Q_{1} = 21,3 - 11,5 = 9,8$ .
Câu 31: Thông hiểu
Xác định tứ phân vị thứ nhất
Kết quả điều tra tổng thu nhập trong năm 2024 của một số hộ gia đình ở thành phố Nha Trang được ghi lại ở bảng sau:

Tổng thu nhập (triệu đồng)

[200; 250)

[250; 300)

[300; 350)

[350; 400)

[400; 450)

Số hộ gia đình

24

62

34

21

9

Khoảng tứ phân vị thứ nhất là
- A.
  $Q_{1} = \frac{16157}{62}$
- B.
  $Q_{1} = \frac{16751}{62}$
- C.
  $Q_{1} = \frac{16175}{62}$
- D.
  $Q_{1} = \frac{16175}{34}$
Hướng dẫn:
Số hộ gia đình được khảo sát (cỡ mẫu) là n = 24 + 62 + 34 + 21 + 9 = 150.

Gọi $x_{1};x_{2};...;x_{150}$ là tổng thu nhập trong năm 2024 của 150 hộ gia đình được xếp theo thứ tự không giảm.

Ta có:

$x_{1};...;x_{24} \in \lbrack 200;250)$

$x_{25};...;x_{86} \in \lbrack 300;350)$

$x_{87};...;x_{120} \in \lbrack 300;350)$

$x_{121};...;x_{141} \in \lbrack 350;400)$

$x_{142};...;x_{150} \in \lbrack 400;450)$

Do đó, đối với dãy số liệu $x_{1};x_{2};...;x_{150}$ thì

Tứ phân vị thứ nhất $Q_{1}$ là $x_{38} \in \lbrack 250;300)$ . Do đó, tứ phân thứ nhất của mẫu số liệu ghép nhóm là:

$Q_{1} = 250 + \frac{\frac{150}{4} - 24}{62}(300 - 250) = \frac{16175}{62}$
Câu 32: Nhận biết
Xác định khoảng biến thiên của mẫu số liệu
Cô Hà thống kê lại đường kính thân gỗ của một số cây xoan đào 6 năm tuổi được trồng ở một lâm trường ở bảng sau.

Hãy tìm khoảng biến thiên của mẫu số liệu ghép nhóm trên.
- A.
  30.
- B.
  6.
- C.
  25.
- D.
  69,8.
Hướng dẫn:
Khoảng biến thiên của mẫu số liệu ghép nhóm trên là $65 - 40 = 25(\ cm).$
Câu 33: Thông hiểu
Tìm khoảng tứ phân vị của mẫu số liệu ghép nhóm
Mỗi ngày bác Hương đều đi bộ để rèn luyện sức khoẻ. Quãng đường đi bộ mỗi ngày (đơn vị: $km$ ) của bác Hương trong 20 ngày được thống kê lại ở bảng sau:

Khoảng tứ phân vị của mẫu số liệu ghép nhóm là
- A.
  0,9.
- B.
  0,5.
- C.
  0,575.
- D.
  0,975.
Hướng dẫn:
Cỡ mẫu

$n = 20$

Gọi $x_{1};x_{2};\ldots;x_{20}$ là mẫu số liệu gốc về quãng đường đi bộ mỗi ngày của bác Hương trong 20 ngày được xếp theo thứ tự không giảm.

Ta có: $x_{1};\ldots;x_{3} \in \lbrack2,7;3,0);x_{4};\ldots;x_{9} \in \lbrack 3,0;3,3);x_{10};\ldots;x_{14}\in \lbrack 3,3;3,6);$ $;x_{15};\ldots;x_{18} \in \lbrack3,6;3,9);x_{19};x_{20} \in \lbrack 3,9;4,2).$

Tứ phân vị thứ nhất của mẫu số liệu gốc là $\frac{1}{2}\left( x_{5} + x_{6} \right) \in \lbrack 3,0;3,3)$ .

Do đó, tứ phân vị thứ nhất của mẫu số liệu ghép nhóm là: $Q_{1} = 3,0 + \frac{\frac{20}{4} - 3}{6}(3,3 - 3,0) = 3,1$

Tứ phân vị thứ ba của mẫu số liệu gốc là $\frac{1}{2}\left( x_{15} + x_{16} \right) \in \lbrack 3,6;3,9)$ .

Do đó, tứ phân vị thứ ba của mẫu số liệu ghép nhóm là:

$Q_{3} = 3,6 + \frac{\frac{3.20}{4} - (3 + 6 + 5)}{4}(3,9 - 3,6) = 3,675$

Khoảng tứ phân vị của mẫu số liệu ghép nhóm là:

$\Delta_{Q} = Q_{3} - Q_{1} = 0,575$
Câu 34: Thông hiểu
Chọn phương án thích hợp
Giả sử kết quả khảo sát hai khu vực A và B về độ tuổi kết hôn của một số phụ nữ vừa lập gia đình được cho ở bảng sau:

Tuổi kết hôn

[19; 22)

[22; 25)

[25; 28)

[28; 31)

[31; 34)

Số phụ nữ khu vực A

10

27

31

25

7

Số phụ nữ khu vực B

47

40

11

2

0

Khoảng biến thiên R và R’ của từng mẫu số liệu ghép nhóm ứng với mỗi khu vực A và B.
- A.
  $R = 12\ ,\ R' = 15$
- B.
  $R = 15\ ,\ R' = 7$
- C.
  $R = 19\ ,\ R' = 12$
- D.
  $R = 15\ ,\ R' = 12$
Hướng dẫn:
Khu vực A:

Khoảng biến thiên của mẫu số liệu ghép nhóm ứng với khu vực A là:

R = 34 – 19 = 15.

Khu vực B:

Khoảng biến thiên của mẫu số liệu ghép nhóm ứng với khu vực B là:

R' = 31 – 19 = 12.
Câu 35: Vận dụng
Chọn kết luận đúng
Bốn bạn Ánh, Ba, Châu, Dũng cùng là thành viên của một câu lạc bộ rubik. Trong một lần luyện tập rubik với nhau, mỗi bạn đã cùng giải rubik 30 lần liên tiếp và thống kê kết quả lại ở bảng sau:

Nếu so sánh theo khoảng tứ phân vị của mẫu số liệu ghép nhóm thì bạn nào có tốc độ giải rubik đồng đều nhất?
- A.
  Ba.
- B.
  Dũng.
- C.
  Châu.
- D.
  Ánh.
Hướng dẫn:
Bạn Ánh:

$Q_{1} = 8 + \frac{\frac{30}{4} - 1}{8} \cdot 2 = \frac{77}{8}$ , $Q_{3} = 14 + \frac{\frac{30 \cdot 3}{4} - (1 + 8 + 5 + 7)}{9} \cdot 2 = \frac{43}{3}$

$\Delta_{Q} = Q_{3} - Q_{1} = \frac{113}{24}$ .

Bạn Ba:

$Q_{1} = 8 + \frac{\frac{30}{4} - 4}{8} \cdot 2 = \frac{71}{8}$ , $Q_{3} = 12 + \frac{\frac{30 \cdot 3}{4} - (4 + 8 + 5)}{6} \cdot 2 = \frac{83}{6}$

$\Delta_{Q} = Q_{3} - Q_{1} = \frac{119}{24}$ .

Bạn Châu:

$Q_{1} = 10 + \frac{\frac{30}{4} - (5 + 1)}{6} \cdot 2 = \frac{21}{2}$ , $Q_{3} = 14 + \frac{\frac{30 \cdot 3}{4} - (5 + 1 + 6 + 5)}{13} \cdot 2 = \frac{193}{13}$

$\Delta_{Q} = Q_{3} - Q_{1} = \frac{113}{26}$ .

Bạn Dũng:

$Q_{1} = 8 + \frac{\frac{30}{4} - 2}{6} \cdot 2 = \frac{59}{6}$ , $Q_{3} = 14 + \frac{\frac{30 \cdot 3}{4} - (2 + 6 + 6 + 8)}{8} \cdot 2 = \frac{113}{8}$

$\Delta_{Q} = Q_{3} - Q_{1} = \frac{103}{24}$ .

Ta thấy khoảng tứ phân vị ở mẫu số liệu của bạn Dũng nhỏ nhất nên nếu so sánh theo khoảng tứ phân vị của mẫu số liệu ghép nhóm thì bạn Dũng có tốc độ giải rubik đồng đều nhất.
Câu 36: Thông hiểu
Định khoảng tứ phân vị của mẫu số liệu ghép nhóm
Dũng là học sinh rất giỏi chơi rubik, bạn có thể giải nhiều loại khối rubik khác nhau. Trong một lần tập luyện giải khối rubik $3 \times 3$ , bạn Dũng đã tự thống kê lại thời gian giải rubik trong 25 lần giải liên tiếp ở bảng sau:

Khoảng tứ phân vị của mẫu số liệu ghép nhóm là
- A.
  1,75.
- B.
  10,75.
- C.
  14,38.
- D.
  3,63.
Hướng dẫn:
Cỡ mẫu $n = 25$

Gọi $x_{1};x_{2};\ldots;x_{25}$ là mẫu số liệu gốc về thời gian giải rubik trong 25 lần của bạn Dũng được xếp theo thứ tự không giảm.

Ta có: $x_{1};\ldots;x_{4} \in \lbrack 8;10);x_{5};\ldots;x_{10} \in \lbrack 10;12);x_{11};\ldots;x_{18} \in \lbrack 12;14);x_{19};\ldots;x_{22} \in \lbrack 14;16)$ ;

$x_{23};\ldots;x_{25} \in \lbrack 16;18)$

Tứ phân vị thứ nhất của mẫu số liệu gốc là $\frac{1}{2}\left( x_{6} + x_{7} \right) \in \lbrack 10;12)$ . Do đó, tứ phân vị thứ nhất của mẫu số liệu ghép nhóm là: $Q_{1} = 10 + \frac{\frac{25}{4} - 4}{6}(12 - 10) = 10,75$

Tứ phân vị thứ ba của mẫu số liệu gốc là $x_{19} \in \lbrack 14;16)$ . Do đó, tứ phân vị thứ ba của mẫu số liệu ghép nhóm là: $Q_{3} = 14 + \frac{\frac{3.25}{4} - (4 + 6 + 8)}{4}(16 - 14) = 14,375$

Khoảng tứ phân vị của mẫu số liệu ghép nhóm là: $\Delta_{Q} = Q_{3} - Q_{1} = 3,63$

Chia sẻ bởi:
Bơ

1

45

Xác thực tài khoản!

Theo Nghị định 147/2024/ND-CP, bạn cần xác thực tài khoản trước khi sử dụng tính năng này. Chúng tôi sẽ gửi mã xác thực qua SMS hoặc Zalo tới số điện thoại mà bạn nhập dưới đây:

Số điện thoại chưa đúng định dạng!

Sắp xếp theo

Xóa Đăng nhập để Gửi

Chuyên đề Toán 12

Xem thêm

Khối lượng (gam)	[70; 80)	[80; 90)	[90; 100)	[100; 110)	[110; 120)	Tổng
Số lượng	3	6	12	6	3	30

Lớp (Số giờ tự học)	Tần số	Tần số tích lũy
$\lbrack 1\ ;\ 2)$	8	8
$\lbrack 2\ ;\ 3)$	10	18
$\lbrack 3\ ;\ 4)$	12	30
$\lbrack 4\ ;\ 5)$	9	39
$\lbrack 5\ ;\ 6)$	3	42
	$n = 42$

Tuổi thọ	[14; 15)	[15; 16)	[16; 17)	[17; 18)	[18; 19)
Số con hổ	1	3	8	6	2

Thời gian	$\lbrack 0;\ 20)$	$\lbrack 20;\ 40)$	$\lbrack 40;\ 60)$	$\lbrack 60;\ 80)$	$\lbrack 80;\ 100)$
Số học sinh	5	9	12	10	6

Mầm non

Lớp 1

Lớp 2

Lớp 3

Lớp 4

Lớp 5

Lớp 6

Lớp 7

Lớp 8

Lớp 9

Lớp 10

Lớp 11

Lớp 12

Thi vào lớp 6

Thi vào lớp 10

Thi Tốt Nghiệp THPT

Đánh Giá Năng Lực

Khóa Học Trực Tuyến

Hỏi bài

Trắc nghiệm Online

Tiếng Anh

Thư viện Học liệu

Bài tập Cuối tuần

Bài tập Hàng ngày

Thư viện Đề thi

Giáo án - Bài giảng

Tất cả danh mục

Bài tập Khoảng biến thiên và khoảng tứ phân vị Có đáp án

Trắc nghiệm Toán 12: Khoảng biến thiên và khoảng tứ phân vị

Chúc mừng Bạn đã hoàn thành bài!

A. CHUYÊN ĐỀ TRỌNG TÂM

B. CHUYÊN ĐỀ TRẮC NGHIỆM

Lớp 12

Toán 12

Chuyên đề Toán 12

Chuyên đề Toán 12

Tổng hợp bài toán thực tế về tối ưu chi phí Toán 12

Bài toán thực tế tối ưu Quãng đường – Phương pháp giải chuẩn nhất

Các bài toán tối ưu kinh tế trong thực tế - Giải chuẩn từng bước

Bài toán Thực tế tối ưu diện tích và thể tích (Có lời giải chi tiết)

Cách tìm m để hàm phân thức đơn điệu

Bài toán tối ưu diện tích trong thực tế