Phương pháp quy đổi trong hóa học vô cơ

VnDoc xin giới thiệu tới bạn đọc Phương pháp quy đổi trong hóa học vô cơ. Nội dung tài liệu sẽ giúp các bạn giải bài tập Hóa học lớp 12 nhanh và chính xác hơn. Mời các bạn tham khảo.

1. Phương pháp và ví dụ quy đổi trong hóa học vô cơ

Lý thuyết và Phương pháp giải

- Khi quy đổi hỗn hợp nhiều chất (hỗn hợp X) (từ ba chất trở lên) thành hỗn hợp hai chất hay chỉ còn một chất ta phải bảo toàn số mol nguyên tố và bảo toàn khối lượng hỗn hợp.

- Có thể quy đổi hỗn hợp X về bất kì cặp chất nào, thậm chí quy đổi về một chất. Tuy nhiên ta nên chọn cặp chất nào đơn giản có ít phản ứng oxi hóa khử nhất để đơn giản việc tính toán.

- Trong quá trình tính toán theo phương pháp quy đổi đôi khi ta gặp số âm đó là sự bù trừ khối lượng của các chất trong hỗn hợp. Trong trường hợp này ta vẫn tính toán bình phương và kết quả cuối cùng vẫn thỏa mãn.

Khi quy đổi hỗn hợp X về một chất là FexOy thì oxit FexOy tìm được chỉ là oxit giả định không có thực.

Ví dụ minh họa

Bài 1: Cho 9,12 gam hỗn hợp gồm FeO, Fe2O3, Fe3O4 tác dụng với dung dịch HCl dư. Sau khi các phản ứng xảy ra hoàn toàn, thu được dung dịch Y. Cô cạn dung dịch Y thu được 7,62 gam FeCl2 và m gam FeCl3. Giá trị của m là:

A. 9,75

B. 8,75

C. 7,80

D. 6,50

Hướng dẫn:

Xem Fe3O4 là FeO.Fe2O3

Ta có:

Phương pháp quy đổi trong hóa học vô cơ

mFeCl3 = 0,06.162,5 = 9,75 (g)

Bài 2: Nung 8,4 gam Fe trong không khí, sau phản ứng thu được m gam chất rắn X gồm Fe, Fe2O3, Fe3O4, FeO. Hòa tan m gam hỗn hợp X vào dung dich HNO3 dư thu được 2,24 lít khí NO2 (đktc) là sản phẩm khử duy nhất. Giá trị của m là:

A. 11,2 gam

B. 10,2 gam

C. 7,2 gam

D. 6,9 gam

Hướng dẫn:

Cách 1: Quy hỗn hợp X về 2 chất Fe và Fe2O3:

Hòa tan hỗn hợp X vào dung dịch HNO3 dư ta có:

Phương pháp quy đổi trong hóa học vô cơ

⇒ Số mol nguyên tử Fe trong oxit Fe2O3 là

Phương pháp quy đổi trong hóa học vô cơ

Vậy mX = mFe + mFe2O3

Phương pháp quy đổi trong hóa học vô cơ

Cách 2: Quy hỗn hợp X về hai chất FeO và Fe2O3:

Phương pháp quy đổi trong hóa học vô cơ

Ta có: 0,15 mol

Phương pháp quy đổi trong hóa học vô cơ

mhh X = 0,1.72 + 0,025.160 = 11,2 gam

Chú ý: Vẫn có thể quy hỗn hợp X về hai chất (FeO và Fe3O4) hoặc (Fe và FeO), hoặc (Fe và Fe3O4) nhưng việc giải trở nên phức tạp hơn (cụ thể là ta phải đặt ẩn số mol mỗi chất, lập hệ phương trình, giải hệ phương trình hai ẩn số).

Cách 3: Quy hỗn hợp X về một chất là FexOy

Phương pháp quy đổi trong hóa học vô cơ Phương pháp quy đổi trong hóa học vô cơ

Vậy công thức quy đổi là Fe6O7 (M = 448) và

nFe6O7 = 0,1/(3.6 - 2.7) = 0,025 mol

mX = 0,025.448 = 11,2 gam

Nhận xét: quy đổi hỗn hợp X gồm Fe, FeO, Fe2O3, Fe3O4 về hỗn hợp hai chất là FeO và Fe2O3 là đơn giản nhất.

2. Bài tập trắc nghiệm phương pháp quy đổi trong hóa học vô cơ

Bài 1: Hòa tan hoàn toàn 20,88 gam một oxit sắt bằng dung dịch H2SO4 đặc, nóng thu được dung dịch X và 3,248 lít khí SO2 (sản phầm khử duy nhất, ở đktc). Cô cạn dung dịch X, thu được m gam muối sunfat khan. Giá trị của m là:

A. 52,2

B. 48,4

C. 54,0

D. 58,0

Đáp án: D

Ta có: nSO2 = 0,145 mol

Quy đổi 20,88 g oxit sắt FexOy thành 20,88 g Fe và O

Gọi nFe = x mol; nO = y mol

Quá trình nhường electron:

Phương pháp quy đổi trong hóa học vô cơ

- Quá trình nhận electron:

Phương pháp quy đổi trong hóa học vô cơ

Áp dụng định luật bảo toàn electron, ta có: 3x = 2y + 0,29 ⇒ 3x - 2y = 0,29 (1)

Mặt khác: 56x + 16y = 20,88 (2)

Từ (1) và (2) ⇒ x = 0,29 và y = 0,29

Muối sinh ra là muối Fe2(SO4)3. Áp dụng ĐL bảo toàn nguyên tố ta có:

Phương pháp quy đổi trong hóa học vô cơ

Bài 2: Cho 11,36 gam hỗn hợp gồm Fe, FeO, Fe2O3 và Fe3O4 phản ứng hết với dung dịch HNO3 loãng dư, thu được 1,344 lít khí NO (sản phẩm khử duy nhất) (ở đktc) và dung dịch X. Cô cạn dung dịch X thu được m gam muối khan. Giá trị của m là:

A. 38,72

B. 35,50

C. 49,09

D. 34,36

Đáp án: A

Quy đổi hỗn hợp Fe, FeO, Fe2O3 và Fe3O4 thành Fe và Fe2O3.

Phương pháp quy đổi trong hóa học vô cơ

Vậy muối = (0,1 + 0,06).242 = 38,72 (g)

* Cách 2:

Xem hỗn hợp Fe, FeO, Fe2O3 và Fe3O4 chỉ gồm 2 nguyên tố Fe và O

Ta có sơ đồ: Fe: x mol; Fe(NO3)3: x mol

O: y mol

Ta có 56x + 16y = 11,36 (1)

- Quá trình nhường electron:

Phương pháp quy đổi trong hóa học vô cơ

- Quá trình nhận electron:

Phương pháp quy đổi trong hóa học vô cơ

Áp dụng định luật bảo toàn electron, ta có: 3x = 2y + 0,18 (2)

Từ (1) và (2) ⇒ x = 0,16 mol và y = 0,15 mol

mFe(NO3)3 = 0,16.242 = 38,72 (g)

Bài 3: Cho 11,36 gam hỗn hợp gồm Fe, FeO, Fe2O3 và Fe3O4 phản ứng hết với dung dịch HNO3 loãng (dư), thu được 1,344 lít khí NO (sản phẩm khử duy nhất, ở đktc) và dung dịch X. Cô cạn dung dịch X thu được m gam muối khan. Tính m?

A. 42,18g

B. 38,72g

C. 36,27g

D. 41,24g

Đáp án: B

Số mol NO = 0,06 mol.

Quy hỗn hỗn hợp X về 2 nguyên tố Fe và O

Gọi số mol Fe và O tương ứng trong X là x và y ta có:

56x + 16y = 11,36 (1).

Quá trình nhường: Fe0 → Fe+3 + 3e

Quá trình nhận e: O0 + 2e → O-2

N+5 + 3e → N+2

Áp dụng định luật bảo toàn electron ta có: 3x = 2y + 0,18 (2)

Từ (1) và (2) ⇒ x = 0,16 và y = 0,15

⇒ m = 38,72 gam.

Bài 4: Hỗn hợp A gồm FeO, Fe2O3, Fe3O4 (trong đó số mol FeO bằng số mol Fe2O3). Hòa tan 4,64 gam A trong dung dịch H2SO4 loãng dư được 200 ml dung dịch X. Tính thể tích dung dịch KMnO4 0,1M cần thiết để chuẩn độ hết 100 ml dung dịch X?

A. 0,1l

B. 0,12l

C. 0,2l

D. 0,24l

Đáp án:C

Vì số mol của FeO bằng số mol của Fe2O3 nên ta coi hỗn hợp là Fe3O4

Ta có

Phương pháp quy đổi trong hóa học vô cơ

Trong 100 ml X sẽ có 0,01 mol FeSO4 nên:

10FeSO4 + 2KMnO4 + 8H2SO4 → 5Fe2(SO4)3 + K2SO4 + 2MnSO4 + 8H2O

→ nKMnO4 = 0,02 mol → VKMnO4 = 0,02/0,1 = 0,2 lit

Bài 5: Để khử hoàn toàn 3,04 gam hỗn hợp X gồm FeO, Fe3O4, Fe2O3, cần 0,05 mol H2. Mặt khác hòa tan hoàn toàn 3,04 gam hỗn hợp X trong dung dịch H2SO4 đặc nóng thì thu được thể tích V ml SO2 (đktc). Giá trị V(ml) là:

A. 112ml

B. 224 ml

C. 336 ml

D. 448 ml.

Đáp án: B

Quy đổi hỗn hợp X về hỗn hợp hai chất FeO và Fe2O3 với số mol là x, y

Ta có:

Phương pháp quy đổi trong hóa học vô cơ

Có: x + 3y = 0,05 và 72x + 160y = 3,04

⇒ x = 0,02mol; y = 0,01mol

Phương pháp quy đổi trong hóa học vô cơ

Vậy VSO2 = 0,01 . 22,4 = 0,224 lít hay 224ml

Bài 6: Nung nóng 12,6 gam Fe ngoài không khí sau một thời gian thu được m gam hỗn hợp X gồm Fe, FeO, Fe2O3 và Fe3O4. Hỗn hợp này phản ứng hết với dung dịch H2SO4 đặc nóng (dư), thu được 4,2 lít khí SO2 (sản phẩm khử duy nhất, ở đktc). Tính m?

A. 15g

B. 9g

C. 18g

D. 24g

Đáp án: A

Ta có, nFe = 0,225 mol và nSO2 = 0,1875 mol

Quy hỗn hỗn hợp X về 2 nguyên tố Fe và O

Quá trình nhường: Fe0 → Fe+3 + 3e

Quá trình nhận e: O0 + 2e → O-2

S+6 + 2e → S+4

Áp dụng định luật bảo toàn electron ta có:

0,675 = 2x + 0,375 → x = 0,15

Mặt khác ta có: nên: m = 12,6 + 0,15.16 = 15 (gam).

Mời các bạn tham khảo thêm các bài viết dưới đây của chúng tôi:

Trên đây VnDoc đã giới thiệu tới các bạn Phương pháp quy đổi trong hóa học vô cơ. Để có kết quả cao hơn trong học tập, VnDoc xin giới thiệu tới các bạn học sinh tài liệu Giải bài tập Toán lớp 12, Giải bài tập Hóa học lớp 12, Giải bài tập Vật Lí 12, Tài liệu học tập lớp 12VnDoc tổng hợp và đăng tải.

Đánh giá bài viết
1 718
Sắp xếp theo

    Chuyên đề Hóa 12

    Xem thêm