Lý thuyết bài tập Đại cương về Polymer

Đại cương về Polymer là chuyên đề quan trọng trong chương trình Hóa học 12, thường xuyên xuất hiện trong đề thi THPT Quốc gia. Nội dung này cung cấp kiến thức lý thuyết cơ bản về khái niệm, phân loại, cấu tạo và tính chất của Polymer, đồng thời rèn luyện kỹ năng giải bài tập từ cơ bản đến nâng cao. Việc nắm vững lý thuyết và thực hành bài tập Polymer sẽ giúp học sinh củng cố kiến thức, mở rộng hiểu biết về ứng dụng của Polymer trong đời sống và đạt kết quả cao trong các kỳ thi.

A. KIẾN THỨC CẦN GHI NHỚ

I. KHÁI NIỆM, DANH PHÁP

1. Khái niệm

Trùng hợp ethylene tạo thành polyethylene (PE)

nCH₂=CH₂ \(\overset{t^{o} ,xt}{\rightarrow}\)-(CH₂-CH₂)-n

ethylene                  polyethylene

(monomer)                (polymer)

Polymer là những hợp chất có phân tử khối lớn do nhiều đơn vị nhỏ (gọi là mắc xích) liên kết với nhau tạo nên.

Monomer là những phân tử nhỏ, phản ứng với nhau để tạo nên polymer

2. Danh pháp

Dưới đây là công thức cấu tạo và tên gọi của một số polymer thường gặp:

3. Phân loại

II. TÍNH CHẤT VẬT LÍ

Hầu hết polymer là những chất rắn, không bay hơi, không bị nóng chảy hoặc nóng chảy ở một khoảng nhiệt độ khá rộng. Các polymer bị nóng chảy khi đun nóng được gọi là polymer nhiệt dẻo (PPE, PP, PVC,…). Các polymer không bị nóng chảy mà bị phân huỷ bởi nhiệt được gọi là polymer nhiệt rắn (PPF,…).

Hầu hết polymer không tan trong nước, một số tan được trong dung môi hữu cơ

Tính chất vật lí của polymer thường phụ thuộc vào cấu tạo: nhiều polymer có tính dẻo (PE, PP (polypropylene),...); một số polymer có tính đàn hồi (polyisoprene, polybuta-1,3-diene,...); một số polymer khác có tính dai, bền và có thể kéo sợi (capron, nylon-6,6,...). Nhiều polymer có tính cách điện (PE, PVC,...); một số polymer có tính bán dẫn

III. TÍNH CHẤT HÓA HỌC

1. Phản ứng cắt mạch polymer

Polyamide có thể bị thuỷ phân hoàn toàn trong môi trường acid hoặc môi trường base thu được amino acid:

Tinh bột và cellulose có thể bị thuỷ phân hoàn toàn trong môi trường acid hoặc bởi enzyme thu được glucose:

... Còn tiếp

B. CÂU HỎI VẬN DỤNG

Phần I. Câu trắc nghiệm nhiều phương án lựa chọn

Mỗi câu thí sinh chọn một phương án.

1. Mức độ nhận biết

Câu 1. Polymer là những hợp chất hữu cơ có phân tử khối ...(1)..., do nhiều ...(2)... liên kết với nhau tạo nên. Điền các từ hoặc cụm từ trong khung vào chỗ trống của các phát biểu sau cho phù hợp?

A. (1) lớn và (2) chất. B. (1) lớn và (2) mắt xích.

C. (1) nhỏ và (2) mắt xích. D. (1) nhỏ và (2) chất.

Câu 2. Chọn định nghĩa đúng về monomer?

A. Monomer là những phân tử nhỏ, phản ứng tạo với nhau tạo nên polymer.

B. Monomer là những hợp chất hữu cơ mà trong phân tử có chứa liên kết bội.

C. Monomer là những phân tử lớn, phản ứng tạo với nhau tạo nên polymer.

D. Monomer là hợp chất có phân tử khối rất lớn do nhiều đơn vị nhỏ liên kết với nhau tạo nên.

Câu 3. Chất nào dưới đây thuộc loại polymer?

A. Glucose. B. Fructose. C. Saccharose. D. Cellulose.

Câu 4. Chất nào dưới đây không phải là polymer?

A. Lipid. B. Tinh bột. C. Cellulose. D. Protein.

Câu 5. Polymer nào sau đây thuộc loại polymer thiên nhiên?

A. Polystyrene. B. Polypropylene. C. Tinh bột. D. Polyethylene.

Câu 6. Tơ nào sau đây thuộc loại polymer thiên nhiên?

A. Poly(vinyl chloride).

B. Tơ nylon-6,6.

C. Tơ capron.

D. Tơ tằm.

Câu 7. Polymer nào sau đây thuộc loại polymer nhân tạo?

A. Capron.

B. Tơ acetate.

C. Cellulose.

D. Polyethylene.

Câu 8. Tơ nào sau đây thuộc loại polymer tổng hợp?

A. Poly(vinyl chloride).

B. Tinh bột.

C. Tơ visco.

D. Tơ tằm.

Câu 9. Polymer nào sau đây có cấu trúc mạch phân nhánh?

A. Amylose.

B. Cellulose.

C. Amylopectin.

D. Polyethylene.

Câu 10. Polymer có cấu trúc mạng không gian (mạng lưới) là

A. PE.

B. amylopectin.

C. PVC.

D. cao su lưu hóa.

Câu 11. Polymer nào sau đây thuộc loại polymer tổng hợp?

A. Tinh bột.

B. Tơ tằm.

C. Polyethylene.

D. Cao su thiên nhiên.

Câu 12. Phân tử polymer nào sau đây chỉ chứa hai nguyên tố C và H?

A. Poly(vinyl chloride).

B. Polyacrylonitrile.

C. Poly(vinyl acetate).

D. Polyethylene.

Câu 13. Polymer nào sau đây trong thành phần hoá học chỉ có hai nguyên tố carbon và hydrogen

A. Poly(methyl methacrylate).

B. Poly(vinyl chloride)

C. Poly(phenol formaldehyde).

D. Polystyrene.

Câu 14. Polymer nào dưới đây có chứa nguyên tố chlorine?

A. PE.

B. PP.

C. PVC.

D. PS

Phần II. Câu trắc nghiệm đúng sai

Trong mỗi ý a, b, c, d ở mỗi câu, hãy chọn đúng hoăc sai.

1. Mức độ thông hiểu

Câu 1. Cho các phát biểu sau về polymer:

a) Monomer là các phân tử nhỏ có khả năng kết hợp với nhau tạo nên polymer.

b) Polymer là những chất có khối lượng phân tử nhỏ
c) Hầu hết polymer là những chất rắn, không bay hơi và không tan trong nước
d) Polymer là những chất có khối lượng phân tử rất lớn do nhiều mắt xích liên kết với nhau tạo nên.
Câu 2. Cho phản ứng trùng hợp ethylene sau: nCH2=CH2 (-CH2-CH2-)n

a. Ethylene CH2=CH2 tạo nên các mắt xích của polymer được gọi là polymer.

b. Hợp chất (-CH2-CH2-)n được tạo nên từ các mắt xích –CH2–.

c. Tên gọi của hợp chất (-CH2-CH2-)n là polyethylene

d. Hệ số n trong hợp (-CH2-CH2-)n gọi là hệ số polymer hóa

Câu 3. Tính chất vật lí của polymer thường phụ thuộc vào cấu tạo.

a. Một số polymer có tính đàn hồi (polybuta-1,3-diene, polyisoprene...).

b. Một số polymer khi đun nóng không nóng chảy mà bị phân hủy được gọi là chất nhiệt dẻo (PPF,…).

c. Đa số polymer khi nóng chảy tạo thành chất lỏng nhớt, khi để nguội sẽ rắn lại được gọi là chất nhiệt rắn (PE, PP, PVC,…).

d. Nhiều polymer có tính dẫn điện (PE, PVC,...).

Câu 4. Cho các phát biểu sau về polymer:

a. Capron ( NH [ CH₂] 5CO ) n do các mắt xích H2N[CH2]5COOH liên kết với nhau tạo nên.

b. Một số polymer tan được trong dung môi thích hợp tạo ra dung dịch nhớt.

c. Polymer thường tan được trong nước, alcohol,… và các dung môi thích hợp.

d. Polymer có thể phân cắt thành monomer bởi nhiệt, tác nhân hóa học, sinh học,...

Câu 5. Cho các phát biểu sau về polymer:

Dựa vào nguồn gốc, polymer được chia thành: polymer thiên nhiên, polymer tổng hợp và polymer bán tổng hợp

a. Các polymer đều bền với dung dịch acid hoặc base.

b. Những polymer khi đun nóng không bị nóng chảy mà bị phân huỷ thì được gọi là chất nhiệt rắn.

c. Tất cả các polymer đều tham gia phản ứng phân cắt mạch polymer.

Câu 6. Cho các phát biểu về tính chất hóa học của polymer:

a. Thủy phân poly(vinyl chloride) trong môi trường kiềm thuộc loại phản ứng giữ nguyên mạch polymer.

b. Phản ứng thủy phân polyamide trong môi trường acid hoặc base gọi là phản ứng cắt mạch polymer.

c. Polymer không thể tham gia phản ứng hóa học mà không làm thay đổi chiều dài mạch polymer.

d. Ở cao su lưu hóa, các mạch polymer được nối với nhau chủ yếu bởi các cầu nối trisulfide.

Câu 7. Polymer có thể tham gia các phản ứng giữ nguyên mạch, phân cắt mạch hoặc tăng mạch.

a. Phản ứng cộng Br₂ vào polyisoprene thuộc loại phản ứng tăng mạch polymer.

b. Phản ứng chuyển hoá cellulose thành glucose thuộc loại phản ứng giữ nguyên mạch polymer.

c. Poly(vinyl acetate) bị thủy phân trong môi trường kiềm thuộc lọai phản ứng cắt mạch polymer.

d. Quá trình lưu hóa cao su xảy ra khi đun nóng cao su với sulfur thuộc loại phản ứng tăng mạch polymer.

Phần III. Câu hỏi trả lời ngắn

Câu 1. Cho các polymer sau: polystyrene, polypropylene, poly(phenol-formaldehyde), poly(methyl metacrylate). Có bao nhiêu polymer được tổng hợp bằng phản ứng trùng hợp?

Câu 2. Cho các polymer sau: polyethylene, poly(vinyl chloride), polypropylene, polystyrene, nylon-6,6. Có bao nhiêu polymer được tổng hợp bằng phản ứng trùng ngưng

Câu 3. Cho các polymer sau: polypropylene, poly(vinyl chloride), polystyrene, poly(vinyl acetate), tinh bột. Khi đun với dung dịch NaOH, có bao nhiêu polymer có tham gia phản ứng và vẫn giữ nguyên mạch polymer?

Câu 4. Cho các polymer sau: tơ nitron (hay tơ olon), tơ visco, nylon-6,6, tơ cellulose acetate, tơ tằm, len lông cừu. Trong số này, có bao nhiêu loại vật liệu thuộc loại tơ bán tổng hợp?

Câu 5. Cho các polymer sau: cellulose, polybutadiene, tơ tằm, protein, polystyrene, tinh bột, poly(methyl metacrylate). Có bao nhiêu polymer thuộc loại polymer thiên nhiên?

Câu 6. Có bao nhiêu polymer thiên nhiên trong các vật liệu sau: bông, len, tơ tằm, cellulose, nylon- 6,6, polyethylene và poly(vinyl chloride).

C. ĐÁP ÁN HƯỚNG DẪN GIẢI

👉 Chi tiết toàn bộ nội dung câu hỏi đáp án nằm trong FILE TẢI VỀ