Hợp chất của nguyên tố R với hidro là RH2 công thức oxit cao nhất của R

Ôn tập môn Hóa học 10

Hợp chất của nguyên tố R với hidro là RH2 công thức oxit cao nhất của R được VnDoc sưu tầm và tổng hợp lí thuyết trong chương trình giảng dạy. Nội dung tài liệu sẽ giúp các bạn học sinh học tốt môn Hóa học lớp 10 hiệu quả hơn. Mời các bạn tham khảo.

Hợp chất của một nguyên tố có công thức RH₂

A. Dạng bài tập xác định tên nguyên tố khi biết thành phần nguyên tố trong hợp chất
- I. Lý thuyết và phương pháp giải
- II. Ví dụ minh họa
B. Dạng bài tập xác định nguyên tố thông qua nguyên tử khối
- I. Lý thuyết và phương pháp giải
- II. Ví dụ minh họa
C. Cách giải bài tập xác định tên nguyên tố dựa vào đặc điểm chu kì, nhóm hay, chi tiết
- I. Lý thuyết và phương pháp giải
- II. Ví dụ minh họa

Câu hỏi: Hợp chất của một nguyên tố có công thức RH₂. Oxit cao nhất của R chiếm 40% khối lượng R. R là:

N (M=14)
Se (M=79)
S (M=32)
Ca (M=40)

Trả lời:

Chọn C

Oxit cao nhất của R có dạng RO₃. Theo bài ra có:

ôn tập hóa 10

A. Dạng bài tập xác định tên nguyên tố khi biết thành phần nguyên tố trong hợp chất

I. Lý thuyết và phương pháp giải

Cần nhớ một số điểm sau:

- Hóa trị cao nhất với oxi của nguyên tố = STT nhóm A.

- Hóa trị với H (nếu có) = 8 - hóa trị cao nhất với oxi.

- % khối lượng của A trong hợp chất AxBy là: %A= MA*100/M.

- Muốn xác định nguyên tố đó là nguyên tố nào cần tìm được M =?.

II. Ví dụ minh họa

Ví dụ 1. Một nguyên tố tạo hợp chất khí với hidro có công thức RH₃. Nguyên tố này chiếm 25,93% về khối lượng trong oxit bậc cao nhất. Xác định tên nguyên tố.

Hướng dẫn:

Hợp chất với Hiđro là RH₃ ⇒ Chất cao nhất với oxi có công thức là: R₂ O₅

Ta có: (2.R) / (16.5) = 25,93/74,07

⇒ R= 14 ⇒ R là nguyên tố Nitơ

Ví dụ 2. Nguyên tố R có hóa trị cao nhất trong oxit gấp 3 lần hóa trị trong hợp chất với hiđro. Hãy cho biết hóa trị cao nhất của R trong oxit.

Hướng dẫn:

Gọi hóa trị cao nhất của R trong oxit là m, hóa trị trong hợp chất với hiđro là n. Ta có: m + n = 8.

Theo bài: m = 3n. Từ đây tìm được m = 6; n = 2.

Ví dụ 3. Oxit cao nhất của nguyên tố R có dạng R₂O₅. Trong hợp chất của R với hiđro ở thể khí có chứa 8,82 % hiđro về khối lượng. Công thức phân tử của hợp chất khí với hiđro là (C = 12, N= 14, P= 31, S= 32)

A. NH₃.

B. H₂S.

C. PH₃.

D. CH₄.

Hướng dẫn:

Oxit cao nhất của R là R₂O₅ nên R thuộc nhóm VA.

⇒ Hợp chất với H là RH₃

Ta có 3/R = 8,82 / 91,18 ⇒ R=31 (P)

⇒ Chọn C

Ví dụ 4. Oxit cao nhất của một nguyên tố chứa 72,73% oxi, còn trong hợp chất khí với hidro chứa 75% nguyên tố đó. Viết công thức oxit cao nhất và hợp chất khí với hidro.

Hướng dẫn:

Gọi hợp chất với hidro có công thức là : RH_x

⇒ Hợp chất với oxi có công thức là R₂ O_x-8

Ta có:

(1) (2.R) / 16(8-x )= 27,27/72,73.

(2) R/x = 75/ 25 = 3

⇒ R= 3x thay vào pt(1) ta có đáp án : x= 4 và ⇒ R = 12

Vậy R là cacbon ⇒ CO₂ và CH₄

Ví dụ 5. Oxit cao nhất của nguyên tố R thuộc nhóm VIA có 60% oxi về khối lượng. Hãy xác nguyên tố R và viết công thức oxit cao nhất.

Hướng dẫn:

Nhóm VIA nên hợp chất oxit bậc cao là RO₃

Ta có: R/ 48 = 40/60 vậy R= 32 (Lưu huỳnh)

⇒ Công thức Oxit cao nhất là: SO₃

B. Dạng bài tập xác định nguyên tố thông qua nguyên tử khối

I. Lý thuyết và phương pháp giải

Muốn xác định tên nguyên tố cần tìm được M dựa vào thành phần phần trăm nguyên tố M trong hỗn hợp; dựa vào các phản ứng hóa học, các tính chất của M.….

II. Ví dụ minh họa

Ví dụ 1. Oxit cao nhất của một nguyên tố ứng với công thức RO₃. Hợp chất của nó với hidro có 5,88% H về khối lượng. Xác định R.

Hướng dẫn:

Oxit cao nhất là RO₃ → R thuộc nhóm VIA.

Hợp chất với hidro có dạng RH₂.

ôn tập hóa 10

Đó là nguyên tố lưu huỳnh (S).

Ví dụ 2. Cho 10 gam kim loại A (thuộc nhóm IIA) tác dụng với nước, thu được 6,11 lit khí hiđro (đo ở 25^oC và 1 atm).

a. Hãy xác định tên của kim loại M đã dùng.

b. Cho 4 gam kim loại A vào cốc đựng 2,5lit dung dịch HCl 0,06M thu được dung dịch B.

Hướng dẫn:

A + 2H₂O → A(OH)₂ + H₂

a a

Số mol khí H₂ = 0,25 (mol) ⇒ a = 0,25

Ta có: MA = 10/0,25 = 40 (Ca).

Số mol Ca = 4/40 = 0,1 mol. Các phương trình phản ứng:

Ca + 2HCl → CaCl₂ + H₂

(mol): 0,075 0,15 0,075

Ca + 2H2O → Ca(OH)₂ + H₂

(mol): 0,025 0,025

Dung dịch B gồm: CaCl₂ = 0,075 mol và Ca(OH)₂ = 0,025 mol.

Ví dụ 3: Nguyên tử của nguyên tố C có cấu hình electron lớp ngoài cùng là ns²np⁴. Trong hợp chất khí của X với hidro, X chiếm 94,12% khối lượng. Phần trăm khối lượng của nguyên tố X trong oxit cao nhất là:

A. 50,00%

B. 27,27%

C. 60,00%

D. 40,00%

Hướng dẫn:

X: ns²np⁴ → X thuộc nhóm IVA → hợp chất khí với H là XH₂ → oxit cao nhất là XO₃.

C. Cách giải bài tập xác định tên nguyên tố dựa vào đặc điểm chu kì, nhóm hay, chi tiết

I. Lý thuyết và phương pháp giải

Cần nhớ:

- Tổng số hiệu nguyên tử 4 < Z_T < 32 thì A, B sẽ thuộc các chu kỳ nhỏ hay Z_A- Z_B = 8.

- Nếu Z_T > 32 thì ta phải xét cả 3 trường hợp:

+ A là H.

+ A và B cách nhau 8 đơn vị.

+ A và B cách nhau 18 đơn vị.

Do hai nguyên tố thuộc cùng một nhóm nên tính chất tương tự nhau, vì vậy với những bài toán liên quan đến hỗn hợp phản ứng ta thay hỗn hợp bằng một công thức chung, sau đó tìm M− rồi chọn nguyên tố thuộc hay chu kì của cùng nhóm sao cho:

M_A < M− < M_B (M_A < M_B)

II. Ví dụ minh họa

Ví dụ 1. Cho 8,8 gam một hỗn hợp hai kim loại nằm ở hai chu kì liên tiếp nhau và thuộc nhóm IIIA, tác dụng với HCl dư thì thu được 6,72 lít khí hidro (đktc). Dựa vào bảng tuần hoàn cho biết tên hai kim loại đó.

Hướng dẫn:

Kí hiệu hai kim loại nhóm IIIA là M, nguyên tử khối trung bình là M−

Phương trình hóa học có dạng: 2M + HCl → 2MCl₂ + 3H₂

n_H² = 6,72/22,4 = 0,3 (mol)

n_M = 2/3 n_H² = 0,2 (mol)

theo đầu bài: M− .0,2 = 8,8 → M− = 44

hai kim loại thuộc hai chu kì liên tiếp, một kim loại có nguyên tử khối nhỏ hơn 44 và một kim loại có nguyên tử khối lớn hơn 44.

Dựa vào bảng tuần hoàn, hai kim loại đó là:

Al (M = 27 < 44) và Ga (M = 69,72 > 44).

Ví dụ 2: A và B là hai nguyên tố ở cùng một nhóm và thuộc hai chu kì liên tiếp trong bảng tuần hoàn. Tổng số proton trong hai hạt nhân nguyên tử của A và B bằng 32. Hãy viết cấu hình electron của A, B và của các ion mà A và B có thể tạo thành.

Hướng dẫn:

Theo bài ra, tổng số proton trong hai hạt nhân nguyên tử của A và B bằng 32 nên Z_A + Z_B = 32.

Trường hợp 1: Z_B - Z_A = 8. Ta tìm được Z_A = 12; Z_B = 20.

Cấu hình electron:

A : 1s²2s²2p⁶3s² (chu kỳ 3, nhóm IIA).

và B: 1s²2s²2p⁶3s²3p⁶4s² (chu kỳ 4, nhóm IIA).

Ion A²⁺: 1s²2s²2p⁶ và B²⁺: 1s²2s²2p⁶3s²3p⁶.

Trường hợp 2: Z_B - Z_A = 18. Ta tìm được Z_A = 7; D = 25.

Cấu hình electron:

A: 1s²2s²2p³ (chu kỳ 2, nhóm VA).

và B: 1s²2s²2p⁶3s²3p⁶3d⁵4s² (chu kỳ 4, nhóm VIIB).

Trường hợp này A, B không cùng nhóm nên không thỏa mãn.