Nghị luận xã hội về mối quan hệ giữa tài và đức

VnDoc.com xin gửi tới bạn đọc bài viết Nghị luận xã hội về mối quan hệ giữa tài và đức để bạn đọc cùng tham khảo và có thêm tài liệu học tập Ngữ văn 12 nhé. Mời các bạn cùng tham khảo chi tiết và tải về tại đây.

I. Dàn ý Nghị luận xã hội về mối quan hệ giữa tài và đức

Dàn ý Nghị luận xã hội về mối quan hệ giữa tài và đức mẫu 1

1. Mở bài

Giới thiệu vấn đề cần nghị luận: mối quan hệ giữa tài và đức.

Lưu ý: Học sinh tự lựa chọn cách dẫn trực tiếp hoặc gián tiếp tùy thuộc vào khả năng của mình.

2. Thân bài

a. Giải thích

Tài: những người giỏi giang, thông minh, nhạy bén với cuộc sống nhưng lại không có phẩm chất, tâm hồn tốt đẹp.

Đức: những người có tâm hồn cao đẹp nhưng lại không tài giỏi, thông minh.

→ Nếu thiếu sót một trong hai yếu tố tài và đức sẽ làm cho cuộc sống của con người đi sai lệch, khó đạt được thành công. Câu nói mang ý nghĩa: những người vừa có tài, vừa có đức sẽ là phần cốt lõi giúp cho đất nước ngày càng phát triển thịnh vượng và tốt đẹp hơn.

b. Phân tích

Nếu không tài giỏi, chúng ta làm việc gì cũng sẽ khó, cũng sẽ dễ đổ bể, chính vì thế tài năng vô cùng quan trọng trong cuộc sống con người. Nhưng nếu con người thông minh mà không có đạo đức tốt thì sẽ dễ mang tài năng của mình đi làm chuyện xấu hòng tư lợi, như thế sẽ gây ra hậu quả khôn lường cho xã hội.

Tài và đức nên đi liền với nhau, kết hợp với nhau để con người phát triển theo chiều hướng tích cực để xây dựng xã hội đẹp đẽ.

Người có tài và đức sẽ được xã hội trọng dụng, người khác ngưỡng mộ và là tấm gương sáng để mọi người học tập và noi theo.

c. Chứng minh

Học sinh tự lấy dẫn chứng về nhân vật, những con người vừa tài giỏi lại có đạo đức, nhân cách tốt cống hiến hết mình cho nước nhà làm minh chứng cho bài làm văn của mình.

Lưu ý: dẫn chứng phải tiêu biểu, nổi bật, xác thực được nhiều người biết đến.

d. Phản đề

Trong xã hội vẫn có không ít người tài giỏi nhưng đạo đức không tốt, chuyên đi làm những chuyện xấu xa để thu lợi, lại có những người tuy không tài giỏi nhưng lại có đạo đức và phẩm chất tốt đẹp, những người này cũng khó có được thành công trong cuộc sống.

Bên cạnh đó cũng có không ít người không tài giỏi lại không cố gắng học tập, rèn luyện bản thân, tu bổ đạo đức,… những người này đáng bị xã hội thẳng thắn phê phá, chỉ trích.

3. Kết bài

Khái quát lại vấn đề cần nghị luận: mối quan hệ giữa tài và đức; đồng thời rút ra bài học, liên hệ bản thân.

Dàn ý Nghị luận xã hội về mối quan hệ giữa tài và đức mẫu 2

1. Mở bài

- Đưa ra vấn đề nghị luận

- Nhận xét chung của em về vấn đề

Gợi ý:

- Các em có thể đưa câu nói của chủ tịch Hồ Chí Minh đã răn dạy: “Có tài mà không có đức là người vô dụng, có đức mà không có tài thì làm việc gì cũng khó”.

- Khẳng định mối quan hệ giữa đức và tài rất quan trọng, để trở thành một công dân có ích cho xã hội, con người cần rèn luyện cho mình cả hai giá trị cơ bản đó.

2. Thân bài

a) Giải thích vấn đề

– Tài: là trình độ, năng lực, khả năng sáng tạo của con người.

– Đức: là phẩm chất và nhân cách của con người.

– Tài và đức thể hiện vẻ đẹp nhân cách của con người.

b) Bàn luận vấn đề

(1) Biểu hiện của tài và đức:

– Tài được thể hiện qua khả năng của con người về một hoặc nhiều lĩnh vực nào đó trong xã hội. Người có tài là người có khả năng làm tốt một việc hoặc nhiều việc. Công việc ấy phải làm được nó và làm thật đẹp thật tốt thì mới gọi được là tài. Còn có những con người biết nhiều, làm tốt được nhiều công việc thì người đó là người đa tài, tức là có nhiều khả năng để làm tốt nhiều việc.

– Đức là đạo đức của một con người. Nói rõ hơn thì nó là những quy tắc chuẩn mực xã hội phù hợp với những đạo lí sống trên đời giữa người với người. Người có đạo đức là người luôn biết sống đúng với những cái được gọi là đẹp nhất. Nói cách khác người có đạo đức luôn có một tấm lòng lương thiện.

– Biểu hiện của người có tài có đức trong xã hội: Các nhà bác học có tài có tâm có những phát kiến vĩ đại vì con người, giúp cho sự phát triển của loài người… Dù ở bất kì lĩnh vực nào, con người tài đức đều mang lại những lợi ích nhất định cho loài người.

(2) Mối quan hệ giữa tài và đức

– Hai khái niệm đức và tài có quan hệ chặt chẽ với nhau, thống nhất với nhau trong một con người. Nói cách khác thì yếu tố để làm nên một con người có ích cho chính bản thân, gia đình, bạn bè và đất nước phải là một con người có tài và có đức.

+ Chú trọng tài mà không quan tâm đến đức sẽ dẫn tới lệch lạc trong suy nghĩ và hành động, thiếu sự phấn đấu, tu dưỡng và rèn luyện của bản thân; thậm chí sẽ dẫn tới suy nghĩ và hành động gây hại cho cộng đồng và xã hội.

+ Chỉ lo phấn đấu tu dưỡng đức mà không quan tâm đến việc nâng cao trình độ, năng lực và khả năng sáng tạo của bản thân thì cũng không thể đóng góp nhiều cho cộng đồng và xã hội.

– Giải quyết mối quan hệ hài hòa, gắn bó giữa tài và đức sẽ giúp con người phát triển toàn diện và có nhiều đóng góp hữu ích cho bản thân và cho cộng đồng.

– Những người có tài và có đức sẽ được mọi người kính trọng và nể phục, là những người đóng góp được nhiều cho cộng đồng, cho sự phát triển của đất nước.

c) Rút ra bài học cho bản thân

– Nhận thức được tầm quan trọng trong mối quan hệ của tài và đức

– Bài học của bản thân: rèn đức luyện tài. Cần cố gắng học tập, tu dưỡng đạo đức, rèn luyện bản thân hoàn thiện để trở thành người có đức, có tài bởi đó là người cao quý, là hiền tài, là vốn quý của quốc gia là tiêu chuẩn của con người mới.

3. Kết bài

Dù cuộc sống có đổi thay thì mối quan hệ giữa tài và đức luôn cần thiết, nó là hai phẩm chất đáng quý, đáng trân trọng làm nên giá trị của con người.

Cố gắng trở thành người tài đức vẹn toàn để cuộc sống và những cống hiến của bạn có ý nghĩa hơn.

II. Văn mẫu Nghị luận xã hội về mối quan hệ giữa tài và đức

Nghị luận xã hội về mối quan hệ giữa tài và đức - Bài làm 1

“Có tài mà không có đức là người vô dụng, có đức mà không có tài thì làm việc gì cũng khó” câu nói bất hủ của Hồ Chủ tịch luôn là bài học quý báu trong lòng người Việt Nam. Ngày nay mối quan hệ giữa đức và tài rất quan trọng, để trở thành một công dân có ích cho xã hội, con người cần rèn luyện cho mình cả hai giá trị cơ bản đó.

Chúng ta có thể hiểu “Tài” chính là tài năng, là kiến thức, là hiểu biết, là kĩ năng, kĩ xảo, là kinh nghiệm sống để con người có thể hoàn thành công việc của mình một cách tốt nhất; đặc biệt là trong những hoàn cảnh khó khăn, những tình huống phức tạp. Còn “Đức” là đạo đức, là tư cách tác phong, là lòng nhiệt tình, là những khát vọng“chân, thiện, mĩ”. Người có “đức” biết tôn trọng và bảo vệ chân lí, dám đấu tranh với sai lầm, sẵn sàng hi sinh quyền lợi cá nhân cho quyền lợi của tập thể.

Tài và đức là những phẩm chất khác nhau nhưng luôn luôn gắn bó mật thiết không thể tách rời. Có tài mà không có đức là người không trọn vẹn, bởi tài năng đó không phục vụ cái chung mà chỉ mưu cầu lợi ích cho một cá nhân thì cũng trở thành vô giá trị. Con người ta không thể sống một mình, không thể quên đi gia đình, bạn bè, xã hội. Tài năng có thể giúp chúng ta được nhiều người nể phục nhưng thiếu đạo đức thì bản thân sẽ trở nên kiêu căng độc ác. Người không có đức là người không quan tâm đến quyền lợi của người khác.

Nếu có tài, họ cũng chỉ vun vén để có lợi cho riêng họ. Người có tài mà phản bội Tổ quốc, đi ngược lại lợi ích của tập thể thì chẳng những vô dụng mà còn có tội. Người càng có tài mà kém đạo đức thì tác hại mang đến cho gia đình, xã hội càng lớn. Nhưng nếu chỉ có đức mà không có tài thì làm việc gì cũng khó. Có đức, có khát vọng hành động vì lợi ích của mọi người nhưng không có kiến thức, năng lực kém thì những ý định tốt cũng khó trở thành hiện thực. Tài năng giúp con người lao động có hiệu quả. Thiếu tài năng, người ta trở nên ít có tác dụng trong đời sống. Rõ ràng là giá trị con người phải bao gồm cả tài và đức. Đức và tài bổ sung, hỗ trợ cho nhau thì con người mới trở nên toàn diện, mới đạt hiệu quả lao động cao và mới có ích cho bản thân và mọi người.

Đối với chúng ta đức là nền tảng giúp tài bay cao vững chắc. Không có đức tài cũng sẽ giống như một quả bóng càng bay cao lại càng dễ vỡ, càng nguy hiểm. Bên cạnh đó có tài tấm gương sáng của đức lại càng thêm tỏa sáng. Nhưng trong cuộc sống vẫn còn có nhiều người không thể có cả tài và đức. Điển hình là trong gia đình vẫn còn có những người con bất hiếu, nghĩ mình có tài năng mà không coi trọng cha mẹ hay dùng tài năng của mình để làm những việc trái đạo lý, trái lương tâm. Những con người đó tài năng có lớn tới đâu thì cũng sẽ không làm được gì cũng sẽ bị người đời chê trách và phê phán.

Không ai phủ nhận một người lãnh đạo là phải có tài, chính vì họ có tài họ mới được làm lãnh đạo. Nhưng mà, để thật sự trở thành một người lãnh đạo tốt, là một tấm gương tốt thì bản thân phải biết cách lắng nghe, tìm hiểu nguyện vọng của mọi người để khuyến khích, tán dương khi người khác có điểm nổi bật thành công, hoặc để an ủi, giúp đỡ khi người gặp khó khăn, hoạn nạn và điều này thì chỉ có đức độ của người lãnh đạo mới có thể làm được. Có lẽ trong ý kiến của Hồ Chủ tịch, rõ ràng vị trí của “đức” được coi là hàng đầu, là yếu tố quyết định. Chính vì thế, thiếu “đức” con người trở thành “vô dụng”, thiếu “tài”, người ta “làm việc gì cũng khó”.

Là học sinh những chủ nhân tương lai của đất nước chúng ta cần cố gắng học tập tu dưỡng đạo đức rèn luyện bản thân hoàn thiện trở thành người có đức có tài bởi đó là người cao quý, là hiền tài, là vốn quý của quốc gia là tiêu chuẩn của con người mới như Bác Hồ hằng mơ ước.

Qua nhiều thế hệ câu nói của Bác luôn đúng với mỗi người trong cuộc sống. Nó giúp ta hiểu thêm về cách sống, hiểu về mối quan hệ song hành giữa tài và đức. Lời dạy giản dị mà sâu sắc của Bác Hồ sẽ luôn ghi sâu trong lòng mỗi người.

Nghị luận xã hội về mối quan hệ giữa tài và đức - Bài làm 2

Trong cuộc sống của chúng ta thì cái tài rất quan trọng đặc biệt là xã hội hiện đại ngày nay. Những người có tài thì luôn thành đạt và phát triển. Cuộc sống hiện đai biết bao nhiêu điều mà cần phải có tài mới có thể lam được, những người có tài ấy giống như người hiền tài, là nhân tố để phát triển quyết định đến vận mệnh đất nước. Thế nhưng có tài thôi chưa đủ, cái mà ai nhắc đến tài cũng nghĩ đến đó là cái đức. Hồ Chí Minh thường nói “ Có tài mà không có đức là vô dụng”. có thể thấy cái tài và cái đức có mối quan hệ chặt chẽ với nhau. Vậy tài và đức là gì?

Tài là khả năng của con người về một hoặc nhiều lĩnh vực nào đó trong xã hội. Người có tài là người có khả năng làm tốt một việc hoặc nhiều việc. Công việc ấy phải làm được nó và làm thật đẹp thật tốt thì mới gọi được là tài. Ví dụ như một người thợ mộc được cho là tài khi chạm trổ được những hình phượng rồng, kim quý có hồn mềm mại và đẹp. Hay một cô giáo được coi là tài khi kiến thức về bộ môn mình dạy có nhiều và biết cách truyền đạt cho học sinh hiểu bài.

Còn có những con người biết nhiều, làm tốt được nhiều công việc thì người đó là người đa tài, tức là có nhiều khả năng để làm tốt nhiều việc. Ví dụ cho người đa tài phải nói đến Hồ Chí Minh, Bác không chỉ tìm được ra con đường cứu nước đúng đắn sáng suốt mà còn là một nhà thơ hay để lại nhiều tác phẩm cho đời. bác không những biết tiếng mẹ đẻ mà còn biết đến nhiều thứ tiếng khác nhau, làm nhiều nghề để sống. Hay bình thường hơn là những người trong cuộc sống, họ có thể vừa sáng tác thơ vừa có thể soạn nhạc, hát, đóng phim…Tóm lại tài chính là làm tốt được một hay nhiều công việc nào đó.

Vậy còn đức thì sao? Đức là đạo đức của một con người. Nói rõ hơn thì nó là những quy tắc chuẩn mực xã hội phù hợp với những đạo lí sống trên đời giữa người với người. Người có đạo đức là người luôn biết sống đúng với những cái được gọi là đẹp nhất. Nói cách khác người có đạo đức luôn có mọt tấm lòng lương thiện. Ví dụ như Bác Hồ là người có đức, bạn yêu thương nhân dân như chính con cháu của mình, Bác chăm lo cho thế hệ mầm non và những anh chiến sĩ ngoài rừng, thương con người không chỉ đối với dân tộc ta mà còn cả những dân tộc khác.

Hai khái niệm đức và tài ấy có quan hệ chặt chẽ với nhau, con người có tài phải được ở trong con người có đức. Nói cách khác thì yếu tố đê làm nên một con người có ích cho chính bản thân, gia đình, bạn bè và đất nước phải là một con người có tài và có đức. Nó cũng chính là một trong những nguyên tắc của người cán bộ Đảng. Nếu có tài mà không có đức thì sẽ không những không giúp được lợi cho đất nước mà còn trở thành kẻ ác độc giống như Tào Tháo thời Tam Quốc cũng thế. Tuy rất tài nhưng lại quá ác và dã man nên không được lòng dân.

Trước hết cái tài cái đức gắn liền với nhau được thể hiện ở người học sinh. Một học sinh có tài học tập giỏi thì cũng cần có đức là phải ngoan ngoãn lễ phép chứ không phải cứ ngạo mạn ta đây không nghe ai và hỗn láo được

Hay cái tài và đức thể hiện ở những người lớn cũng thế. Một doanh nhân thành đạt có tài kinh doanh buôn bán thì cũng phải có một cái đức đó là không nhập lậu, không thấy lợi nhuận trước mắt mà quên đi sự an toàn thực phẩm của những người xung quanh.

Đặc biệt tài và đức còn được thể hiện ở rất rõ và rất cần thiết đối với một người cán bộ cách mạng. Họ coi cái đức là gốc cho cái tài, nếu không có đức mà có tài thì chỉ hại cho nhân dân nhà nước mà thôi.

Qua đây ta thấy được khái niệm đức và tài là như thế nào. Đồng thời ta biết được những mối quan hệ của chúng. Người có đức có tài sẽ được người khác trân trọng kính yêu và nể phục. Còn những người có tài mà không có đức thì lại không thể làm được điều gì, trở nên vô dụng. Những người như thế dễ bị dụ dỗ mà trở thành người có hại cho đất nước. Vì vậy mỗi chúng ta không những đi học để tiếp thu tri thức mà bên cạnh đó phải xây dựng một con người có đạo đức bên trong mình.

Nghị luận xã hội về mối quan hệ giữa tài và đức - Bài làm 3

Tài và đức là những nhân tố, phẩm chất quan trọng làm nên giá trị của một con người. Nhấn mạnh đến vai trò song hành của tài và đức, bác Hồ vĩ đại của chúng ta từng nói “ Có tài mà không có đức là người vô dụng, có đức mà không có tài thì làm việc gì cũng khó”. Là một người công dân trong xã hội hiện đại, bên cạnh khẳng định tài năng, mỗi người cần có ý thức rèn luyện, tu dưỡng đạo đức.

“Tài” ở đây là tài năng, trình độ, khả năng thích nghi và ứng biến đối với cuộc sống đời thường. “Đức” là đạo đức, giá trị, phẩm chất nhân cách của con người. Tài và đức là biểu hiện của vẻ đẹp tài năng và nhân cách trong cùng một con người, chỉ khi có cả tài và đức con người mới có thể thực sự hoàn thiện, khẳng định được giá trị của bản thân đối với xã hội.

“Tài” được thể hiện qua khả năng nhận thức, đánh giá và xử lý những vấn đề thuộc nhiều lĩnh vực của đời sống. Người có tài sẽ có khả năng làm tốt nhiều việc, tuy nhiên tài năng ấy chỉ thực sự ý nghĩa và được xã hội công nhận nếu nó phục vụ cho những mục đích chính đáng. Khi tài phục vụ cho mục đích xấu lại trở thành hiểm họa cho xã hội, bởi khi ấy tài không đi liền với đức. Không ai có thể phủ nhận tài năng hơn người của trùm phát xít Hitler nhưng những hành động mang tính hủy diệt của hắn lại khiến cả nhân loại ghê sợ.

Đức là đạo đức, phẩm chất của một con người. Người có đạo đức sẽ luôn biết sống đúng chuẩn mực đạo lí, sống bằng tình thương và sự đồng cảm sẻ chia. Người có đức sẽ luôn lấy đại cục làm trọng, không vì lợi ích của bản thân mà làm ra những việc trái đạo lý, gây hại cho người khác, cho xã hội.

Khi kết hợp được tài và đức, con người có thể làm nên những công việc to lớn được người người kính trọng, biết ơn. Đó là những nhà khoa học lừng danh như Newton, Anhxtanh…đó là những vĩ nhân của thế giới, những con người có tài, có đức khi dùng tài năng của mình phục vụ cho văn minh của nhân loại.

Tài và đức có quan hệ khăng khít không thể tách rời, nếu thiếu một trong hai con người sẽ trở nên thiếu toàn diện và gặp nhiều khó khăn trong cuộc sống. Nếu có tài mà không có đức sẽ dẫn đến lệch lạc trong suy nghĩ, hành động, khi ấy con người sẽ đặt lợi ích, tham vọng của mình lên trên hết mà không quan tâm đến lợi ích và an nguy của người khác.

Tuy nhiên, nếu có đức mà không có tài con người sẽ gặp rất nhiều khó khăn trong cuộc sống, khi ấy con người muốn phát triển bản thân hay đóng góp cho xã hội đều hết sức khó khăn. Để có sự phát triển toàn diện nhất, bên cạnh việc học tập, phát triển tài năng còn cần rèn luyện, tu dưỡng đạo đức.

Chỉ khi giải quyết được mối quan hệ giữa tài và đức chúng ta mới thực sự có cuộc sống ý nghĩa. Vì vậy hãy cố gắng rèn luyện từ khi còn ngồi trên ghế nhà trường các bạn nhé!

Nghị luận xã hội về mối quan hệ giữa tài và đức - Bài làm 4

Bác Hồ kính yêu, vị lãnh tụ vĩ đại, người cha già của dân tộc ta đã có một châm ngôn sống vô cùng chân lý “ Có tài mà không có đức là người vô dụng. Có đức mà không có tài thì làm việc gì cũng khó” để có thể thấy rằng mối quan hệ tài đức là vô cùng quan trọng. Để trở thành công dân có ích đòi hỏi cần có sự tổng hòa của nhiều yếu tố, trong số đó có sự kết hợp của cả tài và đức.

Tài là trình độ, năng lực, khả năng sáng tạo cũng như nắm bắt tình huống giỏi và biết cách xử lý khéo. Tuy nhiên tài năng không chỉ là năng khiếu bẩm sinh, nó còn là kết hợp của nhiều yếu tố năng khiếu, sự cần cù trong học tập, sự rèn luyện chăm chỉ trong cuộc sống và lao động. Tài biểu hiện cả trong lao động trí óc, lao động chân tay và và các ngành nghệ thuật.

Đức là phẩm chất và nhân cách của con người. Đức là kết quả của nhiều yếu tố: bản chất, môi trường sinh sống, môi trường học tập, sự dạy dỗ, hướng phát triển từ gia đình, nhà trường, xã hội. Và đặc biệt là sự tự tu dưỡng bản thân. Đức biểu hiện trong suy nghĩ, lời nói, hành động của con người và trở thành một lẽ sống đẹp.

Tài và đức thể hiện vẻ đẹp nhân cách con người, cũng là hai yếu tố cơ bản làm nên thành công của một con người.

Một người có tài năng trong một lĩnh vực nào đó có thể giải quyết vấn đề một cách nhanh chóng, có năng lực làm tốt nhiều công việc trong cùng một lúc, làm việc một cách chỉnh chu và khoa học, nhạy bén với các vấn đề có liên quan và có khả năng giải quyết tốt nếu có sự việc nào đó phát sinh. Tài năng giúp cuộc sống của người phát triển tiến bộ một cách nhanh chóng.

Người có đức có thể hiểu chung là người có tấm lòng thiên lương trong sáng, luôn nghĩ cho người khác, luôn giúp đỡ người khác, đặt lợi ích tập thể lên trên lợi ích cá nhân. Những người như vậy sẽ luôn hướng đến những điều tốt đẹp cho cộng đồng. Đức giúp con người sống tốt, có lí tưởng cao cả, có lẽ sống cao đẹp, là sức mạnh tinh thần giúp con người vượt qua khó khăn. Phẩm chất đạo đức giúp mối quan hệ giữa người và người tốt đẹp hơn, cuộc sống có chất lượng hơn.

Những người tài đức vẹn toàn thật sự là những người có phẩm chất tốt đẹp và có nhiều đóng góp hữu ích cho xã hội. Bác Hồ, đại tướng Võ Nguyên Giáp là những tấm gương sáng điển hình về tài và đức giúp nhân dân Việt Nam ta giành lại quyền độc lập qua bao nhiêu gian khổ. Nhà nông học Lương Định Của cũng là một tấm gương như thế. Trong suốt sự nghiệp của mình, ông đã gắn bó với người nông dân và đã có nhiều cống hiến và đóng góp cho ngành công nghiệp nước nhà, nghiên cứu và lai tạo được nhiều giống cây trồng có năng suất cao.

Tài và đức có mối quan hệ khăng khít với nhau. Tài là kỹ năng, đức là phẩm chất. Rèn luyện được tài và đức là điều kiện cần và đủ cho lý tưởng phấn đấu vì một xã hội tốt đẹp hơn. Đặc biệt, cần có sự dung hòa giữa hai yếu tố này vì có tài mà không có đức sẽ dễ dẫn đến sự lệch lạc trong suy nghĩ và hành động, thiếu sự phấn đấu, tu dưỡng và rèn luyện bản thân. Người có tài mà không biết đem tài để phục vụ nhân dân, làm giàu đất nước, tài mà chỉ biết thu vén cho lợi ích cá nhân thì cái tài đó hoàn toàn vô ích. Người có tài mà vô đạo đức thậm chí sẽ gây ra nhiều tác hại xấu cho bản thân và cộng đồng khi họ tài năng, thông minh và có thể giải quyết được mọi chuyện một cách dễ dàng. Ví dụ như những lãnh đạo cấp cao trong bộ máy quản lý nhà nước hoặc doanh nghiệp rất có tài nhưng lại tham ô tư lợi thì cũng sẽ ảnh hưởng xấu đến công việc chung, ảnh hưởng xấu cho cộng đồng.

Người có đức thường được mọi người kính mến, quý trọng, nhưng có đức mà không có tài thường khó thực hiện được chức trách, khó hoàn thành nhiệm vụ, kết quả đạt được nhiều khi không được như mong đợi, ví dụ như cán bộ có tư chất đạo đức tốt nhưng lại kém năng lực trong cách nắm bắt, xử trí công việc hay không hiểu thấu đáo am tường nghiệp vụ chuyên môn thì sẽ kéo theo sự thụt lùi trong cơ cấu chung mà anh ta quản lý.

Như vậy có thể thấy được con người nếu thiếu một trong hai giá trị trên đều là người không trọn vẹn. Đức và tài bổ sung, hỗ trợ cho nhau để con người trở thành toàn diện, đạt hiệu quả cao trong quá trình làm việc và cống hiến.

Cách nói giản dị và cụ thể trong lời khuyên của Bác giúp ta nhận thức đúng đắn hơn về vai trò quan trọng của đức và tài trong quá trình hoàn thiện phẩm chất, nhân cách của một con người. Trong hai yếu tố ấy thì “đức” là gốc, là yếu tố quan trọng hàng đầu. “Tài” là biểu hiện cụ thể của “đức”, không có khái niệm đạo đức chung chung, tách rời hiệu quả việc làm. Giá trị của một con người là những đóng góp hữu ích cho cộng đồng. Trên cơ sở nhận thức đầy đủ về mối quan hệ giữa tài và đức, bản thân mỗi chúng ta phải biết trau dồi, rèn luyện bản thân cả về trình độ, năng lực và phẩm chất để thật sự trở thành người lao động toàn diện, có ích cho đất nước.

Có quyết tâm phấn đấu, rèn luyện bản thân trở thành người thật sự có tài, có đức góp phần vào sự nghiệp xây dựng đất nước trong giai đoạn hội nhập hiện nay.

Nghị luận xã hội về mối quan hệ giữa tài và đức - Bài làm 5

Ngay từ khi mới chào đời, con người thường mang theo tâm hồn nhân quả, với chữ đức nằm ở ngọn đầu. Nhưng trong thế giới hiện đại, chữ tài thường được đánh giá cao, thậm chí đôi khi cao hơn tất cả. Chúng ta cùng nhau khám phá hiện tượng này bằng câu trả lời sáng tạo từ Chủ tịch Hồ Chí Minh: “Có đức mà không có tài làm việc gì cũng khó” và “Có tài mà không có đức là người vô dụng”.

Mục đầu tiên, chúng ta hãy tìm hiểu về câu nói: “Có đức mà không có tài làm việc gì cũng khó”. Trong câu nói này, Chủ tịch nâng cao giá trị của chữ đức trong con người. Đức là lòng nhân ái, phẩm chất cao quý, và nhân cách tốt. Những người trang bị chữ đức thường hướng dẫn cuộc sống trong sạch, cao quý và nhân văn. Họ luôn đặt lợi ích của người khác trên hết, không bao giờ phạm lương tâm. Đức còn biểu hiện qua trung thực, nhân nghĩa, và cao thượng. Cuộc sống với chữ đức là cuộc sống an lành và tươi đẹp. Vậy chữ đức có ý nghĩa thực sự quan trọng không?

Đúng vậy, nhưng chỉ có đức mà không có tài làm việc gì cũng khó. Những người mang lòng nhân quả thường muốn hỗ trợ mọi người bằng tất cả khả năng. Họ mong muốn hiến dâng cuộc sống cho xã hội. Nhưng khi họ không có khả năng, lòng nhân ái đó lại trở thành một sai lầm. Họ làm mọi việc trở nên khó khăn hơn vì không biết cách giúp đỡ. Hoặc có những việc, họ cố gắng nhưng trở thành “Dã tràng xe cát biển đông/Nhọc nhằn mà chẳng nên công cán gì.” Luôn nỗ lực nhưng vì thiếu tài năng, đó lại không đóng góp được gì cho cộng đồng. Vậy chẳng phải lòng tốt cũng không thể thành công à?

Tuy nhiên, Chủ tịch cũng nói rằng: “Có tài mà không có đức là người vô dụng. Tài ở đây biến thành tài năng, trí tuệ, và sự thông minh của con người. Họ có khả năng thực hiện những điều mà người khác khó có thể làm được. Chúng ta có thể nhắc đến Newton, Einstein là những người có tài trên thế giới này. Tài năng giúp họ phân tích tình huống, giải quyết mọi vấn đề nhanh chóng và hiệu quả nhất. Đó là yếu tố mà xã hội đang rất cần, chúng ta cần những người trẻ trung, năng động và thực sự có tài năng. Đó là nguồn lực để phát triển đất nước và xã hội.

Có tài nhưng lại thiếu đi lòng nhân ái sẽ thế nào? Đó là trở thành một người “vô dụng”. Những người có tài, khi thông minh nhưng không có tình cảm và đạo đức, họ làm mọi chuyện vì lợi ích cá nhân mà quên mất trách nhiệm với cộng đồng. Họ sẵn sàng dùng tài năng để kiếm lợi cá nhân, hoặc gây hại người khác. Một xã hội với những người thiếu lòng nhân như vậy, liệu có thể phát triển được không? Như vậy, đó chẳng phải là một tài năng vô dụng à? Như những kẻ phản quốc xưa, họ có tài, nhưng lại để cho tài năng bị lạc lõng, đi vào con đường đen tối, thật là đáng thất vọng!

Vậy nói chung, con người cần phải cân bằng cả tài và đức. Chỉ khi con người rèn luyện được tâm hồn trong sáng, cao quý và trí tuệ sắc sảo, chúng ta mới có thể trở thành những người hữu ích cho xã hội. Nếu mất một trong hai yếu tố, mỗi người đều khó mà đạt được thành công trong cuộc sống. Vì vậy, chúng ta vẫn giữ trong tâm hồn bức tranh sáng tạo của Chủ tịch Hồ Chí Minh, người lãnh đạo vĩ đại của dân tộc. Người có trái tim lớn, suy nghĩ vì muôn đời, vì nhân dân. Cũng bởi vì trí tuệ, Người đã đi khắp năm châu bốn bể, để tìm ra lối đi giải phóng dân tộc. Người đã chứng minh câu nói đúng đắn của mình.

Mỗi người, khi còn ngồi trên ghế nhà trường, hãy chăm chỉ học hỏi đạo đức và rèn luyện trí tuệ, để trở thành những người hữu ích cho xã hội.

Nghị luận xã hội về mối quan hệ giữa tài và đức - Bài làm 6

Bác Hồ nêu cao một tấm gương sáng về tinh thần tự rèn luyện, tự học hỏi để trau dồi đạo đức và tài trí nhằm phục vụ đắc lực cho sự nghiệp cách mạng. Bác thường xuyên quan tâm đến việc tu dưỡng rèn luyện của thế hệ trẻ, một lần nói chuyện với học sinh Bác căn dặn: ‘Có tài mà không có đức là người vô dụng. Có đức mà không có tài thì làm việc gì cũng khó’.

Trước lúc đi xa, một trong những điều Bác di chúc với toàn Đảng là chăm lo giáo dục thế hệ trẻ: ‘Đảng cần chăm lo giáo dục đạo đức cách mạng cho họ, đào tạo họ thành những người thừa kế xây dựng chủ nghĩa xã hội vừa ‘hồng’ vừa ‘chuyên’ (Di chúc). ‘Hồng’, ‘chuyên’ tức là đức, tài, hai tiêu chuẩn cơ bản để đánh giá một con người và trở thành mục tiêu phấn đấu tu dưỡng của những người cách mạng.

Đức là đạo đức, phẩm chất nhân cách của con người và chỉ những người sông vì một mục đích đúng đắn mới có đạo đức cao cả. Đạo đức cách mạng được xây dựng trên cơ sở của một lí tưởng đẹp đẽ, sống vì lợi ích chung của cách mạng của dân tộc, không ngần ngại trước khó khăn gian khổ, sấn sàng hi sinh cả tính mạng để thực hiện sự nghiệp giải phóng con người. Đó là những biểu hiện cao quý của đạo đức cách mạng, có đạo đức cách mạng thì có khó khăn gian khổ, thất bại cũng không sợ sệt, rụt rè, lùi bước (Bác Hồ).

Tài tức là tài năng, được biểu hiện ở năng lực trí tuệ, trình độ học vân, sự tinh thông nghề nghiệp. Tài là sự kết hợp hài hoà của sự hiểu biết sâu sắc về lí thuyết và kĩ năng, thao tác thực hành điêu luyện. Tuỳ theo từng nghề nghiệp chuyên môn và trình độ của mỗi người cái ‘tài’ được thể hiện một cách cụ thể nhưng suy cho cùng ‘tài’ được đánh giá ở mức độ hoàn thành và năng suất hiệu quả của công việc.

Tài và đức có những biểu hiện khác nhau nhưng chúng lại có quan hệ khăng khít trong một thể thống nhất để làm nên giá trị của một con người. Có tài phải có đức và ngược lại, nếu thiếu một trong hai mặt đó con người trở nên phiến diện, ‘què quặt’ không giúp ích cho xã hội.

"Có tài mà không có đức là người vô dụng" bởi lẽ người có tài năng mà thiếu đạo đức thì tài năng đó không phụng sự vì một mục đích cao cả, tài năng trở nên hoài phí. Hơn nữa tài năng được sử dụng như một lợi khí để thực hiện những mưu đồ cá nhân ích kỉ, cái tài đó không những trở thành ‘vô dụng’ mà còn xầm phạm đến lợi ích của cộng đồng. Người có tài mà không có đức sẽ tách mình ra khỏi tập thể, tự cao tự đại coi khinh quần chúng và trượt dài trên con đường tội lỗi dẫn đến những hành động đi ngược lại quyền lợi của nhân dân. Tài năng thực sự có ý nghĩa khi tài năng đó được hình thành và phát triển trên một nền tảng đạo đức trong sáng, cao đẹp.

Đức là quan trọng, nhưng ‘có đức mà không có tài thì làm việc gì cũng khó’. Đúng vậy, thước đo giá trị con người là ở sự cống hiến đối với xã hội, không có tài năng, hiệu quả lao động rất hạn chế, thậm chí vì thiếu tài có thể gây ra những hiệu quả không thể lường hết. Trong thời đại ta ngày nay, trước yêu cầu phát triển ngày càng cao của khoa học kĩ thuật, tài năng đóng vai trò quyết định đôi với công việc xây dựng, phát triển đất nước. Đất nước ta đặc biệt coi trọng tài năng, tạo mọi điều kiện cho tài năng cá nhân phát triển nhằm phục vụ tốt cho sự nghiệp cách mạng.

‘Hồng thắm’, ‘chuyên sâu’ trở thành mục tiêu rèn luyện phấn đấu đối với mỗi người, nhất là thế hệ trẻ. Đức là gốc, một khi cái gốc đã vững thì tài năng có điều kiện nảy nở, phát triển, ngược lại tài năng càng tô thắm thêm cái đức là biểu hiện sinh động cụ thể của đạo đức cách mạng.

Lời dạy của Bác mãi mãi là phương hướng rèn luyện, phấn đấu của tuổi trẻ. Tuổi trẻ học đường không những say mê học tập trau dồi kiến thức văn hoá mà còn không ngừng tu dưỡng đạo đức phẩm chất cách mạng để hoàn thiện nhân cách con người lao động mới: có tài, có đức.

Nghị luận xã hội về mối quan hệ giữa tài và đức - Bài làm 7

Tài và đức là hai khái niệm liên quan mật thiết, hỗ trợ lẫn nhau, và đóng vai trò quan trọng trong cuộc sống. Để đạt thành công, một cá nhân cần phải sở hữu cả tài năng và phẩm chất đạo đức. Thiếu đi một trong hai yếu tố này sẽ làm khó khăn trong việc đạt được thành tựu. Câu nói của Chủ tịch Hồ Chí Minh đã thể hiện rõ ý này: "Có tài mà không có đức là người vô dụng, có đức mà không có tài thì làm việc gì cũng khó". Điều này cho thấy mối quan hệ sâu sắc giữa tài năng và phẩm chất đạo đức trong mỗi con người.

Tài năng, hay tài, biểu thị cho khả năng và năng khiếu của con người trong một hoặc nhiều lĩnh vực. Đó là khả năng tìm hiểu, khám phá, sáng tạo và thực hiện một công việc ở mức độ mà không phải ai cũng có thể làm được. Tài năng là một năng lực độc nhất, phát triển thông qua sự nỗ lực và rèn luyện từng ngày của mỗi người. Trái lại, đức, hay đạo đức, đề cập đến các khía cạnh về nhân cách, phẩm chất, thái độ sống và tâm hồn của con người trong xã hội. Đức được hình thành qua quá trình sống và nhận được sự hình thành từ việc được giáo dục trong gia đình, trường học và xã hội. Tài năng và đức cùng tồn tại tạo nên một con người hoàn thiện. Những người vừa có tài vừa có đức là hiếm và được đánh giá cao, bởi họ có khả năng góp phần vào xã hội và nhân loại.

Tài năng của con người thể hiện qua khả năng tư duy, sáng tạo và khả năng tạo ra những điều tốt đẹp, phát minh có ý nghĩa và đóng góp cho sự phát triển của xã hội. Những người có tài năng trong lĩnh vực mà họ am hiểu không chỉ làm việc tốt mà còn phát triển, sáng tạo và khám phá điều mới. Họ có suy nghĩ và cách tiếp cận vấn đề khác biệt, nhìn nhận vấn đề từ nhiều góc độ và tìm ra những giải pháp đột phá. Tuy nhiên, chỉ có tài năng mà thiếu phẩm chất đạo đức, người đó sẽ không đạt được thành công thực sự và có thể trở nên vô ích trong xã hội.

Đức là phẩm chất đạo đức, thể hiện bằng những hành động và thái độ sống đúng mực, chính trực và đáng tin cậy. Đạo đức đòi hỏi sự trung thực, lòng tự trọng, tôn trọng đối tác và sự công bằng. Người có phẩm chất đạo đức cao thường biết cách đối xử và thể hiện sự nhân ái, tình yêu thương và sẵn lòng giúp đỡ người khác. Họ tuân thủ nguyên tắc đạo đức trong cuộc sống hàng ngày và có sự tôn trọng đối với giá trị của xã hội. Một người có đức mà thiếu tài năng sẽ gặp khó khăn trong việc thành công trong công việc và thể hiện bản thân.

Tài năng và đạo đức là hai khái niệm cùng tồn tại và có mối quan hệ chặt chẽ, tương đồng nhau. Một người chỉ có một trong hai khía cạnh này sẽ vẫn còn thiếu sót và không đạt đến trọn vẹn. Vì đơn giản, họ khó thể mang lại những đóng góp thiết thực và có ích cho xã hội. Nếu một người tập trung chỉ vào việc phát triển tài năng của mình mà bỏ qua việc nuôi dưỡng các giá trị đạo đức, dần dần họ có thể rơi vào những suy nghĩ sai lệch. Đó là tính ích kỷ, chỉ muốn tự giữ lấy tài năng của mình mà không chia sẻ với xã hội, hoặc nghiêm trọng hơn, họ có thể lợi dụng tài năng để gây hại cho cộng đồng. Ngược lại, một người có lòng đạo đức tốt, trái tim nhân hậu và mong muốn đóng góp cho xã hội, nhưng thiếu đi tài năng, dù có lòng khao khát và ý muốn làm việc có ích, sẽ trở nên khó khăn và xa vời. Điều này không có ý nghĩa, vì ta không thể chỉ dùng lời nói mà cần phải chứng minh thông qua hành động thực tế sự hữu ích của mình đối với sự phát triển của xã hội.

Nếu chúng ta có thể hài hòa và phát triển cả tài năng và đạo đức một cách đồng đều, chúng ta sẽ dễ dàng hơn trong việc cống hiến và hành động vì xã hội, vì sự tiến bộ của dân tộc và đất nước. Người vừa có tài vừa có đức luôn khiến người khác ngưỡng mộ, trân trọng và yêu quý, và họ nhận được sự giúp đỡ và ủng hộ từ những người xung quanh. Từ đó, cuộc sống sẽ trở nên dễ dàng và suôn sẻ hơn. Nhận thức được tầm quan trọng của tài năng và đạo đức, mỗi học sinh cần ý thức rèn luyện cả hai khía cạnh này bằng cách chăm chỉ tham gia học tập, liên tục tư duy, sáng tạo và phát triển bản thân trong nhiều lĩnh vực. Đồng thời, cần có ý thức tu dưỡng đạo đức, sống chân thành, hòa nhập, yêu thương con người, có tấm lòng lương thiện, lòng từ bi và sẵn sàng giúp đỡ người khác.

Tài và đức không chỉ là những khái niệm xa lạ nữa, mà chúng là yếu tố quan trọng tạo nên nhân cách của một công dân trong xã hội hiện đại, xã hội đang liên tục thay đổi. Nếu con người không nhận thức được tầm quan trọng của việc hoàn thiện bản thân, rèn luyện những phẩm chất đúng đắn, và hài hòa giữa tài năng và đạo đức, thì sẽ rất khó để tồn tại và đóng góp cho đất nước ngày càng giàu đẹp.

Nghị luận xã hội về mối quan hệ giữa tài và đức - Bài làm 8

Tài và đức đóng vai trò quan trọng trong việc hình thành giá trị cá nhân. Bác Hồ, một nhà lãnh đạo vĩ đại, từng nhấn mạnh tầm quan trọng của việc kết hợp tài và đức, khiến cho câu nói của ông trở nên ngày càng hiện đại: “Có tài mà không có đức là người vô dụng; có đức mà không có tài thì làm việc gì cũng khó.” Trong xã hội hiện đại, việc khẳng định tài năng chỉ là bước đầu, bởi mỗi cá nhân cũng cần phải có ý thức rèn luyện và tu dưỡng đạo đức.

“Tài” ở đây thể hiện bởi tài năng, trình độ, khả năng thích nghi với cuộc sống. “Đức” là đạo đức, giá trị, và phẩm chất nhân cách. Tài và đức là biểu hiện của vẻ đẹp vừa từ tài năng vừa từ nhân cách trong một con người. Chỉ khi kết hợp cả hai, con người mới thực sự hoàn thiện và có thể khẳng định giá trị của mình đối với xã hội. Khả năng nhận thức, đánh giá và xử lý vấn đề thuộc nhiều lĩnh vực cuộc sống là cách thể hiện “tài”. Tuy nhiên, tài năng chỉ có ý nghĩa và được xã hội công nhận khi được sử dụng vì mục đích chính đáng. Khi tài năng phục vụ cho mục đích xấu, nó có thể trở thành mối đe dọa cho xã hội vì thiếu đi sự kết hợp với “đức”. Ví dụ như trường hợp của trùm phát xít Hitler, người có tài năng nhưng lại sử dụng nó để gây hại cho nhân loại.

Đạo đức là phẩm chất của một con người. Người có đạo đức sẽ sống theo chuẩn mực đạo lí, với tình thương và sự đồng cảm sẻ chia. Đạo đức đặt lợi ích chung lên trên lợi ích cá nhân, tránh những hành động gây hại cho người khác và xã hội. Khi kết hợp được cả tài và đức, con người có thể đạt được những thành tựu lớn mà xã hội kính trọng và biết ơn. Ví dụ như những nhà khoa học xuất sắc như Newton, Einstein, hay những vĩ nhân khác của thế giới, họ là những người có tài và đức khi sử dụng tài năng của mình để phục vụ cho sự phát triển của nhân loại.

Tài và đức có mối quan hệ chặt chẽ không thể tách rời. Thiếu một trong hai, con người sẽ trở nên thiếu toàn diện và gặp nhiều khó khăn trong cuộc sống. Nếu chỉ có tài mà không có đức, con người có thể lạc lõng trong hành động của mình, đặt lợi ích cá nhân lên trên hết. Ngược lại, nếu chỉ có đức mà thiếu tài, con người sẽ gặp khó khăn trong việc phát triển bản thân và đóng góp cho xã hội. Để đạt được sự phát triển toàn diện, việc rèn luyện và tu dưỡng cả tài và đức là không thể thiếu.

Nghị luận xã hội về mối quan hệ giữa tài và đức - Bài làm 9

Chủ tịch Hồ Chí Minh đã nhấn mạnh: “Người có tài mà thiếu đức là người vô dụng, người có đức mà thiếu tài thì đối mặt khó khăn trong mọi công việc.” Nhận thức về mối quan hệ quan trọng giữa tài và đức trở nên rõ ràng. Để trở thành công dân có ích, cần sự hòa hợp của nhiều yếu tố, trong đó có sự kết hợp linh hoạt giữa tài và đức.

Lời dạy của Chủ tịch, mặc dù giản dị, nhưng lại chứa đựng ý tưởng sâu sắc và không thể hiểu ngay lập tức. Để hiểu sâu rộng hơn, chúng ta sẽ phân tích từng khía cạnh và tìm hiểu về cơ sở triết học của lời khuyên này.

Tài năng thể hiện ở trình độ, khả năng sáng tạo, và kỹ năng xử lý tình huống. Tuy nhiên, tài năng không chỉ là kết quả của năng khiếu bẩm sinh mà còn là sự hòa quyện của sự cần cù trong học tập và sự rèn luyện chăm chỉ trong cuộc sống. Nó thể hiện ở cả lao động trí óc, lao động chân tay, và nghệ thuật. Đức là phẩm chất và nhân cách của con người, đến từ nhiều yếu tố như bản chất, môi trường sống, giáo dục, và đặc biệt là sự tự tu dưỡng bản thân. Đức trong suy nghĩ, lời nói, và hành động, trở thành một lẽ sống đẹp. Tài và đức là những yếu tố quan trọng xây dựng nhân cách và đóng góp vào thành công cá nhân. Người có tài có thể giải quyết vấn đề một cách linh hoạt, làm nhiều công việc một cách hiệu quả, và đối mặt với thách thức một cách thông thạo. Tài năng đóng góp vào sự tiến bộ nhanh chóng trong cuộc sống.

Những người có đức thường có tấm lòng lương thiện, luôn quan tâm đến người khác, hỗ trợ và đặt lợi ích cộng đồng trên lợi ích cá nhân. Họ hướng đến những giá trị tích cực cho xã hội và sở hữu sức mạnh tinh thần giúp vượt qua khó khăn. Đức giúp tạo ra mối quan hệ tích cực giữa con người và góp phần làm cho cuộc sống trở nên chất lượng hơn. Những người tài năng và có đức tính thường là những người đóng góp tích cực cho xã hội. Ví dụ như Bác Hồ và đại tướng Võ Nguyên Giáp đã là những nguồn động viên lớn cho nhân dân Việt Nam trong cuộc chiến giành lại độc lập. Cũng như nhà nông học Lương Định Của, người đã có những đóng góp quan trọng cho ngành nông nghiệp và nghiên cứu lai tạo cây trồng.

Tài năng và đức tính có mối liên kết chặt chẽ. Tài năng thể hiện ở kỹ năng, trong khi đức tính thể hiện ở phẩm chất. Sự phát triển đồng đều cả hai mảng này là điều kiện cần và đủ cho một xã hội tốt đẹp hơn. Sự cân bằng giữa tài năng và đức tính là quan trọng, vì tài năng mà thiếu đức tính có thể dẫn đến hành động thiếu suy nghĩ và không có sự đóng góp tích cực cho cộng đồng. Người có tài mà không hướng tới mục tiêu lợi ích cộng đồng thì sẽ trở nên vô ích. Ngược lại, người có tài mà thiếu đạo đức có thể gây hậu quả tiêu cực cho cả bản thân và xã hội, như tham ô và lạm dụng quyền lực của một số lãnh đạo.