CH≡CH → CH2=CH-C≡CH

C2H2 ra C4H4

C₂H₂ ra C₄H₄: Acetylene ra Vinylacetylene

1. Phương trình Axetilen ra Vinylaxetilen
- 2CH≡CH CH2=CH-C≡CH
2. Điều kiện xảy ra phản ứng C2H2 ra C4H4
3. Tính chất hóa học của Axetilen
4. Bài tập vận dụng liên quan

CH≡CH → CH₂=CH-C≡CH là phương trình phản ứng nhị hợp acetylene ra Vinylacetylene, với điều kiện xúc tác phù hợp, đây cũng chính là phương trình điều chế Vinylacetylene quan trọng, và là phương trình thường xuyên xuất hiện trong các dạng bài tập.

>> Mời các bạn tham khảo một số tài liệu liên quan:

1. Phương trình Acetylene ra Vinylacetylene

2CH≡CH $\overset{CuCl_{2} ,NH_{4} Cl, 100^{o} C}{\rightarrow}$ $\overset{C u C l_{2}, N H_{4} C l, 100^{o} C}{\to}$ CH₂=CH-C≡CH

2. Điều kiện xảy ra phản ứng C₂H₂ ra C₄H₄

Nhiệt độ: 100^oC

Xúc tác: CuCl₂, NH₄Cl

3. Tính chất hóa học của Acetylene

3.1. Tác dụng với oxygen

Khi đốt trong không khí, acetylene cháy với ngọn lửa sáng, tỏa nhiều nhiệt

2C₂H₂ + 5O₂ $\xrightarrow{{{t}^{o}}}$ $\overset{t^{o}}{\to}$ 4CO₂ + 2H₂O

Hỗn hợp gồm C₂H₂và O₂ theo tỉ lệ 2 : 5 là hỗn hợp nổ rất mạnh

3.2. Phản ứng cộng

a. Phản ứng cộng halogen

Ở điều kiện thích hợp, acetylene có phản ứng cộng với bromine trong dung dịch

CH ≡ CH + 2Br₂ → Br₂HC – CHBr₂

b. Phản ứng cộng hydrogen

Hydrogen hoá alkyne, tuỳ vào điều kiện áp suất, nhiệt độ và xúc tác, có thể nhận được sản phẩm là alkene, alkane.

HC ≡ CH + H₂ $\overset{Pd , PbCO _{3} , t ^{0} , P}{\rightarrow}$ $\overset{P d, P b C O_{3}, t^{0}, P}{\to}$ CH₂= CH₂

HC ≡ CH + 2H₂ $\overset{Ni, t ^{0} , P}{\rightarrow}$ $\overset{N i, t^{0}, P}{\to}$ CH₃- CH₃

c. Phản ứng cộng hydrogen halide

CH ≡ CH + HBr → CH₂ = CHBr

CH ≡ CH + 2HBr → CH₃ – CHBr₂

d. Phản ứng cộng nước (hydrate hoá)

Phản ứng cộng một phân tử HOH vào alkyne diễn ra khi có mặt của xúc tác là muối Hg(II) trong H₂SO₄, tạo thành aldehyde hoặc ketone.

Ví dụ:

CH ≡ CH + H₂O $\overset{Hg^{2+} ,H_{2} SO_{4} ,t^{o} }{\rightarrow}$ $\overset{H g^{2 +}, H_{2} S O_{4}, t^{o}}{\to}$ CH₃ – CH = O

CH₃C = CH + H₂O $\overset{Hg^{2+} ,H_{2} SO_{4} ,t^{o} }{\rightarrow}$ $\overset{H g^{2 +}, H_{2} S O_{4}, t^{o}}{\to}$ CH₃ – CO – CH₃

3.3. Phản ứng dime và trime hóa

Hai phân tử acetylene cộng hợp với nhau tạo thành vinylacetylene

2CH≡CH $\overset{xt,t^{\circ}}{\rightarrow}$ $\overset{x t, t^{\circ}}{\to}$ CH ≡ C-CH=CH₂

Ba phân tử acetylene cộng hợp với nhau tạo thành benzene

CH≡CH $\overset{xt,t^{\circ}}{\rightarrow}$ $\overset{x t, t^{\circ}}{\to}$ C₆H₆

3.4. Phản ứng của alk – 1 – yne với AgNO₃ trong NH₃

Các alk – 1 – yne có thể phản ứng với AgNO₃/ NH₃ tạo kết tủa.

Ví dụ:

CH ≡ CH + 2AgNO₃ + 2NH₃ → Ag – C ≡ C – Ag↓ + 2NH₄NO₃

Phản ứng này dùng để nhận biết các alkyne có liên kết ba ở đầu mạch.

4. Bài tập vận dụng liên quan

Câu 1. Chất nào sau đây tác dụng với dung dịch AgNO₃ trong NH₃ tạo kết tủa?

A. CH₃ – CH = CH₂

B. CH₂ – CH – CH = CH₂

C. CH₃ – C ≡ C – CH₃

D. CH₃ – CH₂ – C ≡ CH₂

Xem đáp án

Đáp án D

Câu 2. Để tách riêng rẽ etilen và axetilen, các hoá chất cần sử dụng là:

A. nước vôi trong và dung dịch HCl

B. dung dịch AgNO₃ trong NH₃ và dung dịch KOH

C. dung dịch brom và dung dịch KOH

D. dung dịch AgNO₃trong NH₃ và dung dịch HCl

Xem đáp án

Đáp án D

Để tách riêng rẽ etilen và axetilen, ta cho hỗn hợp đi qua dung dịch AgNO₃/NH₃ dư vì axetilen có phản ứng tạo kết tủa còn etilen không phản ứng sẽ bay ra. Tiếp tục cho kết tủa tác dụng với HCl sẽ thu được axetilen.

Câu 3. Hiđro hoá hoàn toàn ankin X (xt, Pd, PbCO₃) thu được anken Y có CTPT là C₅H₁₀. Vậy Y không thể là anken nào sau đây?

A. 2-metylbut-1-en

B. 3-metylbut-1-en

C. pent-1-en

D. pent-2-en

Xem đáp án

Đáp án A

Câu 4. Dimethylacetylene còn có tên gọi là:

A. propyne

B. but-1-yne

C. but-2-yne

D. but-2-ene

Xem đáp án

Đáp án C

Câu 5. Để làm sạch C₂H₄ có lẫn C₂H₂ người ta cần dùng dung dịch chất sau:

A. Br₂

B. KMnO₄

C. AgNO₃/NH₃

D. KHCO₃

Xem đáp án

Đáp án C

Câu 6. Để nhận biết ba khí: C₂H₂, C₂H₄, C₃H₈ có thể dùng

A. KMnO₄ và nước Br₂

B. KMnO₄ và H₂O

C. KMnO₄ và hơi HCl

D. Dung dịch AgNO₃/NH₃ và nước Br₂

Xem đáp án

Đáp án D

Dẫn 3 khí qua AgNO₃/NH₃. C₂H₂ có kết tủa vàng.

C₂H₂ + 2AgNO₃ + 2NH₃ → C₂Ag₂ + 2NH₄NO₃

Dẫn 2 khí còn lại qua nước brom. C₂H₄ làm mất màu brom, còn lại là C₃H₈.

C₂H₄ + Br₂ → C₂H₄Br₂

Câu 7. Ý kiến khẳng định nào sau đây đúng?

A. Alkyne là hydrocarbon không no, mạch hở, công thức C_nH_2n-2

B. Alkyne là hydrocarbon không no, mạch hở, trong mạch C có liên kết ba

C. Acetylene và các đồng đẳng gọi chung là các alkyl

D. Alkyne là các hydrocarbon không no, mạch hở, liên kết bội trong mạch carbon là một liên kết ba.

Xem đáp án

Đáp án D

Đáp án A sai vì CH₂=CH-CH=CH₂ cũng có CTPT C_nH_2n-2 nhưng không phải Alkyne.

Đáp án B sai vì CH≡C-CH=CH₂ có liên kết ba nhưng không phải Alkyne.

Đáp án C sai vì axetilen và các đồng đẳng gọi chung là các Alkyne.

Câu 8. Tên gọi 3-ethyl-4-methylhex-1-yne ứng với cấu tạo nào sau đây?

A. CH≡C-CH(C₂H₅)-CH(CH₃)CH₂-CH₃.

B. CH≡C-CH(C₂H₅)CH(CH₃)-CH₃.

C. CH≡C-CH(CH₃)-CH(C2H₅)-CH₂-CH₃.

D. CH≡C-CH(CH₃)-CH(CH₃)-CH₃.

Xem đáp án

Đáp án A

3-ethyl-4-methylhex-1-yne: CH≡C-CH(C₂H₅)-CH(CH₃)CH₂-CH₃

--------------------------------

Xem thêm các bài Tìm bài trong mục này khác:

Chia sẻ, đánh giá bài viết

3

28.390

Bài trước

Bài sau

Chia sẻ bởi:
Nguyễn Thị Phương Tuyết

Đóng Chỉ thành viên VnDoc PRO/PROPLUS tải được nội dung này!

Đóng

79.000 / tháng

Mua ngay

Đặc quyền các gói Thành viên

PRO

Phổ biến nhất

PRO+

Tải tài liệu Cao cấp 1 Lớp

Tải tài liệu Trả phí + Miễn phí

Xem nội dung bài viết

Trải nghiệm Không quảng cáo

Làm bài trắc nghiệm không giới hạn

Tìm hiểu thêm

Mua cả năm Tiết kiệm tới 48%

Xác thực tài khoản!

Theo Nghị định 147/2024/ND-CP, bạn cần xác thực tài khoản trước khi sử dụng tính năng này. Chúng tôi sẽ gửi mã xác thực qua SMS hoặc Zalo tới số điện thoại mà bạn nhập dưới đây:

Số điện thoại chưa đúng định dạng!