C2H2 + H2 → C2H6

C₂H₂ + H₂ → C₂H₆ là phản ứng cộng giữa acetylene và hydrogen có điều kiện chất xúc tác Niken sản phẩm thu được sẽ là C₂H₆.

>> Mời các bạn tham khảo thêm một số tài liệu liên quan dưới đây:

• Trong phòng thí nghiệm ethylene được điều chế bằng cách
• Oxi hóa ethylene bằng dung dịch KMnO4 thu được sản phẩm là
• Để làm sạch ethylene có lẫn Acetylene ta cho hỗn hợp đi qua dung dịch nào sau đây
• Polyethylene (PE) được điều chế từ phản ứng trùng hợp chất nào sau đây?

1. Phản ứng cộng hydrogen

Hydrogen hoá alkyne, tuỳ vào điều kiện áp suất, nhiệt độ và xúc tác, có thể nhận được sản phẩm là alkene, alkane.

2. Tính chất hóa học của Alkyne

3.1. Phản ứng cộng

a. Phản ứng cộng hydrogen

Hydrogen hoá alkyne, tuỳ vào điều kiện áp suất, nhiệt độ và xúc tác, có thể nhận được sản phẩm là alkene, alkane.

CH ≡ CH + H₂ $\stackrel{Pb,PbC{O}_3,t^o,p}{\to }$ CH₂ = CH₂

CH ≡ CH + H₂ $\stackrel{Ni,t^o,p}{\to }$ CH₃ – CH₃

b. Phản ứng cộng halogen

CH ≡ CH + 2Br₂ → Br₂HC – CHBr₂

c. Phản ứng cộng hydrogen halide

Phản ứng cộng hydrogen halide vào alkyne tạo thành halogenoalkane tương ứng.

Ví dụ

CH ≡ CH + HBr → CH₂ = CHBr

CH ≡ CH + 2HBr → CH₃ – CHBr₂

d. Phản ứng cộng nước (hydrate hoá)

Phản ứng cộng một phân tử HOH vào alkyne diễn ra khi có mặt của xúc tác là muối Hg(II) trong H₂SO₄ , tạo thành aldehyde hoặc ketone.

CH ≡ CH + H2O $\stackrel{H{g}^{2+},H_{2}S{O}_4,t^o}{\to }$ CH₃ – CH = O

CH₃C = CH + H₂O $\stackrel{H{g}^{2+},H_{2}S{O}_4,t^o}{\to }$CH₃ – CO – CH₃

Phản ứng cộng acid, cộng nước vào alkyne cũng tuân theo quy tắc Markovnikov: Phản ứng cộng một tác nhân không đối xứng HX như HBr, HCl, HI, HOH, … vào liên kết bội, nguyên tử hydrogen sẽ ưu tiên cộng vào nguyên tử carbon có nhiều hydrogen hơn và X sẽ cộng vào nguyên tử carbon có ít hydrogen hơn.

3.2. Phản ứng của alk–1–yne với AgNO₃ trong NH₃

Các alk – 1 – yne có thể phản ứng với AgNO₃/ NH₃ tạo kết tủa.

Ví dụ:

CH ≡ CH + 2AgNO₃ + 2NH₃ → Ag – C ≡ C – Ag↓ + 2NH₄NO₃

Phản ứng này dùng để nhận biết các alkyne có liên kết ba ở đầu mạch.

3.3. Phản ứng oxi hoá

Phản ứng oxi hóa hoàn toàn

Alkyne đều dễ cháy khi có mặt oxygen, phản ứng toả nhiều nhiệt. Tổng quát

$C_n{H}_{2n-2}+\frac{3n-1}{2}{O}_2\stackrel{t^o}{\to }nC{O}_2+(n-1)H_{2}O$

Ví dụ:

C₂H₂ + 5/2O₂ $\stackrel{t^o}{\to }$ 2CO₂ + H₂O

Phản ứng oxi hoá không hoàn toàn

Alkyne cũng có khả năng làm mất màu dung dịch KMnO₄

3C₂H₂ + 8KMnO₄ + 4H₂O → 3(COOH)₂ + 8MnO₂ + 8KOH

4. Bài tập trắc nghiệm liên quan alkyne

Câu 1. Acetylene tham gia phản ứng cộng H₂O (xúc tác HgSO₄, thu được sản phẩm hữu cơ là:

A. C₂H₄(OH)₂

B. CH₃CHO

C. CH₃COOH

D. C₂H₅OH

Câu 2. Dimethylacetylene còn có tên gọi là:

A. propyne

B. but-1-yne

C. but-2-yne

D. but-2-ene

Câu 3. Để nhận biết các alkyne có liên kết ba ở đầu mạch là phản ứng thế bằng ion kim loại do alkyne có:

A. Liên kết 3 kém bền

B. 2 liên kết π ở liên kết ba kém bền

C. Nguyên tử H ở C nối ba linh động

D. Nguyên tử C lai hóa sp

Câu 4. Chất X có công thức: CH₃ – CH(CH₃) – C=CH. Tên thay thế của X là

A. 2-methylbut-2-ene

B. 3-methylbut-1-yne

C. 3-methylbut-1-ene

D. 2-methylbut-3-yne

Câu 5. Có bao nhiêu đồng phân alkyne C₅H₈ tác dụng với dung dịch AgNO₃ trong NH₃?

A. 4

B. 2

C. 3

D. 1

Câu 6. Chất nào sau đây tác dụng với dung dịch AgNO₃ trong NH₃ tạo kết tủa?

A. CH₃ – CH = CH₂

B. CH₂ – CH – CH = CH₂.

C. CH₃ – C ≡ C – CH₃

D. CH₃ – CH₂ – C ≡ CH₂

Câu 7. Trong điều kiện thích hợp, acetylene có thể tác dụng được với các chất dãy nào sau đây

A. H₂, Br₂, dung dịch H₂SO₄

B. H₂, H₂O, Br₂, HCl

C. H₂, H₂O, Br₂, HBr, dung dịch NaOH

D. H₂, H₂O, Br₂, dung dịch H₂SO₄

Câu 8. Khi ném đất đèn xuống ao sẽ làm cá chết, đó là hiện tương do phản ứng nào gây ra

A. khí C₂H₂ sinh ra có độc tính

B. CaC₂ calcium carbide (thành phần chính của đất đèn) là một chất độc

C. trong thành phần của đất đèn, ngoài calcium carbide CaC₂ còn có một số muối sulfur, photphua gây độc cho cá

D. khí C₂H₂ tác dụng với nước sinh ra chất độc làm cá bị chất

Câu 9. Câu nào sau đây là sai về alkyne?

A. Alkyne có số đồng phân ít hơn alkene tương ứng (số C ≥ 4).

B. Alkyne tương tự alkene đều có đồng phân hình học.

C. But-1-yne phản ứng với dung dịch AgNO₃/NH₃ còn but-2-yne thì không phản ứng.

D. Alkyne và alkene đều làm mất màu dung dịch nước bromine ở nhiệt độ thường.

Câu 10. Phương pháp điều chế ethylene trong phòng thí nghiệm là

A. cracking alkane.

B. tách H₂ từ ethane.

C. cho C₂H₂ tác dụng với H₂, xúc tác Pd/PbCO₃.

D. đun C₂H₅OH với H₂SO₄ đặc ở 170^oC.

Câu 11. Tính chất hóa học nào sau đây không phải của ethylene

A. ethylene cháy tạo thành khí CO₂ và H₂O tỏa nhiệt nhiều

B. làm mất màu trong dd bromine

C. tham gia phản ứng thế vs halogen

D. tham gia phản ứng trùng hợp

Câu 12. Ứng dụng nào sau đây không phải ứng dụng của ethylene?

A. Điều chế PE.

B. Điều chế Ethanol

C. Điều chế khí ga.

D. Dùng để ủ trái cây mau chín.

Câu 13. Cho các hợp chất sau: CH₄, C₂H₆, C₂H₄, H₂. Có bao nhiêu chất tác dụng với dung dịch nước brom ở nhiệt độ thường?

A. 1

B. 2

C. 3

D. 4