Cu + HNO3 → Cu(NO3)2 + NO2 + H2O

Cu + HNO3 → Cu(NO3)2 + NO2 + H2O là phản ứng oxi hóa khử, được VnDoc biên soạn, phương trình này sẽ xuất hiện trong nội dung các bài học: Cân bằng phản ứng oxi hóa khử Hóa học 10, Hóa 11 Bài 9: Axit nitric và muối nitrat.... cũng như các dạng bài tập. Mời các bạn cùng theo dõi bài viết dưới đây.

1. Phương trình phản ứng Cu tác dụng HNO₃ đặc

2. Điều kiện phản ứng Cu tác dụng với dung dịch HNO₃ đặc

Cu tác dụng với dung dịch HNO₃ đặc ở nhiệt độ thường

3. Cân bằng phản ứng Cu + HNO₃ → Cu(NO₃)₂ + NO₂ + H₂O 

Bước 1. Xác định số oxi hóa thay đổi thế nào.

Cu0 + HN⁺⁵O₃ → Cu⁺²(NO₃)₂ + N⁺⁴O₂ + H₂O

Bước 2. Lập thăng bằng electron.

Bước 3. Đặt các hệ số tìm được vào phương trình phản ứng và tính các hệ số còn lại.

Cu + 4HNO₃ → Cu(NO₃)₂ + 2NO₂↑ + 2H₂O

4. Cách tiến hành phản ứng cho Cu tác dụng với dung dịch HNO₃ đặc

Cho vào ống nghiệm 1,2 lá đồng, nhỏ từ từ vừa đủ dung dịch HNO₃ loãng

5. Cu tác dụng với HNO₃ đặc hiện tượng

Lá đồng màu đỏ Đồng (Cu) tan dần trong dung dịch axit HNO_3đặc và sinh ra khí nito đioxit NO₂ nâu đỏ.

Mở rộng: Axit nitric HNO₃ oxi hoá được hầu hết các kim loại, kể cả kim loại có tính khử yếu như Cu. Khi đó, kim loại bị oxi hoá đến mức oxi hoá cao và tạo ra muối nitrat.

Thông thường, nếu dùng dung dịch HNO₃ đặc thì sản phẩm là NO₂, còn dung dịch loãng thì tạo thành NO.

6. Phương trình phản ứng hóa học liên quan

• Cu + HNO3 → Cu(NO3)2 + N2O + H2O
• Cu + HNO3 → Cu(NO3)2 + NO+ H2O
• Cu+ H2SO4 → CuSO4 + SO2 + H2O
• Cu + AgNO3 → Cu(NO3)2 + Ag
• CuO + HCl → CuCl2 + H2O
• CuO + H2SO4 → CuSO4 + H2O
• CuO + H2 → Cu + H2O
• CuO + HNO3 → Cu(NO3)2 + H2O
• CuSO4 + NaOH → Cu(OH)2 + Na2SO4
• Cu(OH)2 + H2SO4 → CuSO4 + H2O

7. Tính chất của đồng và hợp chất của đồng kim loại

7.1. Tính chất vật lí

Đồng là một kim loại có màu đỏ, dẻo, và dễ kéo sợi, dễ dát mỏng, là kim loại dẻo nhất, kim loại đồng thường dẫn điện và dẫn nhiệt cao (sau bạc). đồng có khối lượng riêng là 8,98 g/cm3 và nhiệt độ nóng chảy 1083⁰C.

Khi có tạp chất thì độ giảm điện của đồng sẽ giảm dần, Các loại hợp kim của đồng khá ổn.

7.2. Tính chất hóa học của đồng

Đồng là loại kim loại có tính khử yếu hơn so với các kim loại khác. Đồng có thể tác dụng được với phi kim, tác dụng với các axit và tác dụng với các dung dịch muối

a. Tác dụng với phi kim

Khi (Cu) phản ứng với Oxi đun nóng sẽ tạo thành CuO bảo vệ do đó (Cu) sẽ không bị oxi hoá.

2Cu + O₂ → CuO

Khi ta đun nóng đến nhiệt độ từ (800-1000^oC)

CuO + Cu → Cu₂O (đỏ)

Khi tác dụng trực tiếp với khí Cl₂, Br₂, S…

Cu + Cl₂ → CuCl₂

Cu + S → CuS

Tác dụng với các axit

(Cu) không thể tác dụng với dung dịch HCl và H₂SO_{4 loãng}.

Khi có oxi, (Cu) có thể tác dụng với dung dịch HCl, có tiếp xúc giữa axit và không khí.

2Cu + 4HCl + O₂ → 2CuCl₂ + 2H₂O

Đối với HNO₃, H₂SO_{4 đặc} thì:

Cu + 2H₂SO₄ đặc  → CuSO₄ + SO₂ + H₂O

Cu + 4HNO_{3 (đặc)} → Cu(NO₃)₂ + 2NO₂ + 2H₂O

c. Tác dụng với các dung dịch muối

Đồng có thể khử được các ion kim loại đứng sau nó trong dung dịch muối.

Cu + 2AgNO₃ → Cu(NO₃)₂ + 2Ag

8. Các bước cân bằng phương trình bằng phương pháp thăng bằng electron

Các bước cân bằng phương trình hóa học bằng phương pháp thăng bằng electron bao gồm:

Bước 1: Xác định các chất tham gia và chất sản phẩm trong phản ứng hóa học.

Bước 2: Xác định số oxi hóa (số oxi hóa) của từng nguyên tố trong các chất tham gia và chất sản phẩm.

Bước 3: Viết phương trình phản ứng ban đầu, chỉ tập trung vào sự thay đổi số oxi hóa của các nguyên tố.

Bước 4: Cân bằng số electron bằng cách thêm các hệ số trước các chất chứa nguyên tố bị thay đổi số oxi hóa.

Bước 5: Cân bằng số nguyên tử của các nguyên tố khác trong phản ứng bằng cách điều chỉnh hệ số trước các chất tham gia và chất sản phẩm.

Bước 6: Kiểm tra lại phản ứng để đảm bảo số nguyên tử của các nguyên tố và số oxi hóa đã được cân bằng trên cả hai vế của phương trình.

Bước 7: Kiểm tra lại phản ứng để đảm bảo tính chất vật lý và hóa học của chất không thay đổi trong quá trình cân bằng.

Bước 8: Ghi lại phương trình cân bằng cuối cùng.

9. Bài tập vận dụng liên quan

Câu 1. Phát biểu nào sau đây không chính xác?

A. Cu phản ứng với HNO₃ loãng giải phóng N₂.

B. Cu phản ứng với oxi (ở 800 – 1000^oC) tạo ra Cu₂O.

C. Khi có mặt oxi, Cu phản ứng được với dung dịch HCl.

D. CuCl₂ phản ứng với khí hiđro sulfua tạo kết tủa màu đen CuS.

Câu 2. Để nhận biết ion nitrat, thường dùng Cu và dung dịch axit sulfuric loãng đun nóng là vì

A. Phản ứng tạo ra kết tủa màu vàng và dung dịch có màu xanh.

B. Phản ứng tạo ra dung dịch có màu xanh và khí không mùi làm xanh giấy quỳ ẩm.

C. Phản ứng tạo ra kết tủa màu xanh.

D. Phản ứng tạo dung dịch có màu xanh và khí không màu hóa nâu trong không khí.

Câu 3. Nhiệt phân hoàn toàn 34,65 gam hỗn hợp gồm KNO₃ và Cu(NO₃)₂, thu được hỗn hợp khí X có tỉ khối so với khí hiđro bằng 18,8. Khối lượng Cu(NO₃)₂ trong hỗn hợp ban đầu là

A. 9,40 gam.

B. 11,28 gam.

C. 8,60 gam.

D. 47,00 gam.

Câu 4. Cho các thí nghiệm sau:

Câu 5. Cho các hợp chất: CuS, CuO, Cu₂O, CuCO₃, Cu₂S lần lượt phản ứng với dung dịch H₂SO₄ đặc, nóng, dư. Số phản ứng oxi hóa khử xảy ra là

A. 4

B. 5

C. 2

D. 3

Câu 6. Trong các kim loại sau: Mg, Al, Zn, Cu. Số kim loại đều tan trong dung dịch HCl và dung dịch H₂SO₄ đặc nguội là:

A. 3.

B. 4.

C. 2.

D. 5.

Câu 7. Nhúng một thanh Cu vào dung dịch AgNO₃, sau một thời gian lấy ra, rửa sạch, sấy khô, đem cân thì khối lượng thanh đồng thay đổi thế nào ?

A. Tăng.

B. Giảm.

C. Không thay đổi.

D. không xác định được.

Câu 8. Cho m gam hỗn hợp A gồm Al, Cu vào dung dịch HCl (dư), sau khi kết thúc phản ứng sinh ra 1,68 lít khí (ở đktc). Nếu cho a gam hỗn hợp R trên vào một lượng dư axit nitric (đặc, nguội), sau khi kết thúc phản ứng sinh ra 3,36 lít khí NO₂ (sản phẩm khử duy nhất, ở đktc). Giá trị của a là:

A. 10,5

B. 11,5

C. 12,3

D. 6,15

Câu 9. Tổng hệ số là các số nguyên, tối giản của tất cả các chất trong phương trình phản ứng giữa Cu với dung dịch HNO₃ đặc, nóng là

A. 8.

B. 10.

C. 11.

D. 9.

Câu 10. Phát biểu nào không đúng?

A. đồng phản ứng với HNO₃ loãng giải phóng N₂

B. đồng phản ứng với oxi (800-1000⁰C) tạo ra Cu₂O.

C. Khi có mặt oxi, Cu phản ứng với dung dịch HCl.

D. Cu phản ứng với lưu huỳnh tạo CuS.

Câu 11. Trong phân tử HNO₃ có các loại liên kết là

A. liên kết cộng hoá trị và liên kết ion.

B. liên kết ion và liên kết phối trí.

C. liên kết phối trí và liên kết cộng hoá trị.

D. liên kết cộng hoá trị và liên kết

Câu 12. Hoà tan hoàn toàn m gam Cu trong dung dịch HNO₃ thu được 1,12 lít hỗn hợp khí NO và NO₂ (đktc) có tỉ khối hơi đối với H₂ là 16,6. Giá trị của m là

A. 8,32.

B. 3,90.

C. 4,16.

D. 6,40.

Câu 13. HNO₃ chỉ thể hiện tính oxi hóa khi tác dụng với các chất thuộc dãy nào dưới đây?

A. Mg, H₂S, S, Fe₃O₄, Fe(OH)₂.

B. Al, FeCO₃, HI, CaO, FeO.

C. Cu, C, Fe₂O₃, Fe(OH)₂, SO₂.

D. Na₂SO₃, P, CuO, CaCO₃, Ag.

Câu 14. Axit nitric tinh khiết là chất lỏng không màu nhưng lọ Axit nitric đặc trong phòng thí nghiệm có màu nâu vàng hoặc nâu là do.

A. HNO₃ oxi hóa bụi bẩn trong không khí tạo hợp chất có màu

B. HNO₃ tự oxi hóa thành hợp chất có màu

C. HNO₃ bị phân hủy 1 ít tạo NO₂ tan lại trong HNO₃ lỏng

D. HNO₃ hút nước mạnh tạo dung dịch có màu.

Câu 15. Cho các phản ứng sau : (1) nhiệt phân Cu(NO₃)₂; (2) nhiệt phân NH₄NO₂; (3) NH₃ + O2 (t⁰, xt); (4) NH₃ + Cl₂; (5) nhiệt phân NH₄Cl; (6) NH₃ + CuO. Các phản ứng tạo ra được N₂ là

A. (3), (5), (6)

B. (1), (3), (4)

C. (1), (2), (5)

D. (2), (4), (6)

Câu 16. Trong phòng thí nghiệm HNO₃ được điều chế theo phản ứng sau:

NaNO₃ (rắn) + H₂SO₄ (đặc) → HNO₃ + NaHSO₄

Phản ứng trên xảy ra là vì:

A. Axit H₂SO₄ có tính axit mạnh hơn HNO₃.

B. HNO₃ dễ bay hơi hơn.

C. H₂SO₄ có tính oxi hoá mạnh hơn HNO₃.

D. Một nguyên nhân khác.

Câu 17. Cho các chất: NaOH, Cu, HCl, HNO₃, AgNO₃, Mg. Số chất phản ứng được với dung dịch Fe(NO₃)₂ là:

A. 3

B. 4

C. 5

D. 6

Câu 18. Chất nào sau đây vừa có tính oxi hóa vừa có tính khử?

A. H₂S.

B. O₃.

C. SO₂.

D. H₂SO₄.

--------------------------------------------

Trên đây VnDoc.com vừa gửi tới bạn đọc bài viết Cu + HNO3 → Cu(NO3)2 + NO2 + H2O. Hi vọng qua bài viết này bạn đọc có thêm tài liệu bổ ích nhé.

>>> Mời các bạn tham khảo thêm một số tài liệu liên quan: 

• Lý thuyết hóa 12 học kì 1 đầy đủ chi tiết nhất
• Bộ đề thi thử THPT quốc gia năm 2023 môn Hóa học Có đáp án
• Bài tập về đồng và hợp chất của đồng