Fe + HNO3 → Fe(NO3)3 + NO+ H2O

Fe + HNO₃ → Fe(NO₃)₃ + NO+ H₂O là phản ứng oxi hóa khử, được VnDoc biên soạn, phương trình này sẽ xuất hiện trong nội dung các bài học Hóa học ở các chương trình.

>> Tham khảo thêm một số phương trình liên quan:

• Fe + H₂SO₄ → Fe₂(SO₄)₃ + SO₂ + H₂O
• Fe + HNO₃ → FeNO₃)₃ + NO+ H₂O
• Fe + HNO₃ → Fe(NO₃)₃ + NO₂ + H₂O
• Fe + HNO₃ → Fe(NO₃)₃ + N₂O + H₂O
• FeCl₂ + AgNO₃ → Fe(NO₃)₂ + AgCl

1. Phương trình phản ứng Fe HNO₃ loãng

2. Cách cân bằng phương trình Fe + HNO₃ → Fe(NO₃)₃ + NO + H₂O

Xác định số oxi hóa của các nguyên tố thay đổi

Fe⁰ + HN⁺⁵O₃ → Fe⁺³(NO₃)₃ + N⁺²O + H₂O

Vậy ta có phương trình: Fe + 4HNO₃ → Fe(NO₃)₃ + NO↑ + 2H₂O

3. Điều kiện phản ứng Fe tác dụng với HNO₃

HNO₃ loãng dư

4. Cách tiến hành phản ứng cho Fe tác dụng HNO₃

Cho Fe (sắt) tác dụng với dung dịch axit nitric HNO₃

5. Hiện tượng Hóa học

Kim loại tan dần tạo thành dung dịch muối Muối sắt (III) nitrate và khí không màu hóa nâu trong không khí NO thoát ra.

6. Tính chất hóa học cơ bản của sắt

6.1. Tác dụng với phi kim 

Với oxi: 3Fe + 2O₂ \(\overset{t^{\circ } }{\rightarrow}\) Fe₃O₄ 

Với clo: 2Fe + 3Cl₂ \(\overset{t^{\circ } }{\rightarrow}\) 2FeCl₃

Với lưu huỳnh: Fe + S \(\overset{t^{\circ } }{\rightarrow}\) FeS

Ở nhiệt độ cao, sắt phản ứng được với nhiều phi kim.

6.2. Tác dụng với dung dịch axit

Tác dụng với với HCl, H₂SO₄ loãng

Fe + 2HCl → FeCl₂ + H₂

Tác dụng với H₂SO₄ đặc, nóng; HNO₃ đặc:

2Fe + 6H₂SO₄ → Fe₂(SO₄)₃ + 3SO₂ + 6H₂O

Fe + 4HNO₃ → Fe(NO₃)₃ + NO↑ + 2H₂O

Fe + 6HNO₃ → Fe(NO₃)₃ + 3NO₂ ↑ + 3H₂O

Không tác dụng với H₂SO₄ đặc nguội, HNO₃ đặc, nguội

6.3. Tác dụng với dung dịch muối

Đẩy được kim loại yếu hơn ra khỏi muối

Fe + CuSO₄ → FeSO₄ + Cu

Fe + AgNO₃ → Fe(NO₃)₂ + Ag

7. Bài tập  vận dụng liên quan

Câu 1. Cho 11,2 gam Fe tan hoàn toàn trong dung dịch HNO₃ loãng dư, sau phản ứng thu được V lít NO (đkc, sản phẩm khử duy nhất). Giá trị của V là:

A. 6,1975 lít

B. 2,479 lít

C. 7,437 lít

D. 4,958 lít

Câu 2. Tính chất vật lý nào dưới đây là của sắt:

A.  Sắt có màu vàng nâu, nhẹ, có ánh kim, dẫn điện và dẫn nhiệt kém.

B. Sắt có màu trắng bạc, nặng, có ánh kim, dẫn điện, dẫn nhiệt tốt

C. Sắt có màu trắng xám, nặng, có ánh kim, dẫn điện và dẫn nhiệt tốt

D. Sắt có màu trắng xám, nhẹ, có ánh kim, dẫn điện và dẫn nhiệt tốt.

Câu 3. Hoà tan m gam hỗn hợp gồm Al, Fe vào dung dịch H₂SO₄ loãng (dư). Sau khi các phản ứng xảy ra hoàn toàn, thu được dung dịch X. Cho dung dịch Ba(OH)₂ (dư) vào dung dịch X, thu được kết tủa Y. Nung Y trong không khí đến khối lượng không đổi, thu được chất rắn Z là:

A. hỗn hợp gồm Al₂O₃ và Fe₂O₃

B. hỗn hợp gồm BaSO₄ và Fe₂O₃

C. hỗn hợp gồm BaSO₄ và FeO

D. Fe₂O₃

Câu 4. Biết A là oxit, B là muối, C và D là kim loại. Cho các phản ứng sau:

a) A + HCl → 2 muối + H₂O

b) B + NaOH → 2 muối + H2O

c) C + muối → 1 muối

d) D + muối → 2 muối

Các chất A, B, C, D có thể là

A. Fe₃O₄, CaCO₃, Fe, Cu.

B. Fe₃O₄, CaCO₃, Cu, Fe.

C. Fe₂O₃, Ca(HCO₃)₂, Fe, Cu.

D. Fe₃O₄, Ca(HCO₃)₂, Fe, Cu.

Câu 5. Nhận định nào sau đây là sai?

A. HNO₃ phản ứng với tất cả base.

B. HNO₃ (loãng, đặc, nóng) phản ứng với hầu hết kim loại trừ Au, Pt.

C. Tất cả các muối amoni khi nhiệt phân đều tạo khí ammonia.

D. Hỗn hợp muối nitrate và hợp chất hữu cơ nóng chảy có thể bốc cháy.

Câu 6. Dung dịch của chất X làm quỳ tím hóa đỏ, dung dịch của chất Y làm quỳ tím hóa xanh. Trộn lẫn dung dịch X của hai chất lại thì xuất hiện kết tủa. Vậy X và Y có thể lần lượt là

A. H­₂SO₄ và Ba(OH)₂.

B. H₂SO₄ và KOH.

C. KHSO₄ và BaCl₂.

D. HCl và K₂CO₃.

Câu 7. Để điều chế Fe(NO₃)₂ ta có thể dùng phản ứng nào sau đây?

A. Fe + dung dịch AgNO₃ dư

B. Fe + dung dịch Cu(NO₃)₂

C. FeO + dung dịch HNO₃

D. FeS + dung dịch HNO₃

Câu 8. Chỉ sử dụng dung dịch HNO₃ loãng, có thể nhận biết được bao nhiêu chất rắn riêng biệt sau: MgCO₃, Fe₃O₄, CuO, Al₂O₃?

A. 1

B. 2

C. 3

D. 4

Câu 9. Trong các phản ứng sau, phản ứng nào HNO₃ không đóng vai trò chất oxi hóa?

A. ZnS + HNO_{3(đặc nóng)}

B. Fe₂O₃ + HNO_{3(đặc nóng)}

C. FeSO₄ + HNO_3(loãng)

D. Cu + HNO_{3(đặc nóng)}

Câu 10. Cho 16,8 gam bột Fe vào 400 ml dung dịch HNO₃ 1M, thu được khí NO duy nhất, lượng muối thu được cho vào dung dịch NaOH dư thu được kết tủa. Nung nóng kết tủa mà không có không khí thu được m gam chất rắn. Tính m?

A. 10,8 gam

B. 21,6 gam

C. 7,2 gam

D. 16,2 gam

Câu 11. Cho các mệnh đề sau:

1) Các muối nitrate đều tan trong nước và đều là chất điện li mạnh.

2) Ion NO₃- có tính oxi hóa trong môi trường acid.

3) Khi nhiệt phân muối nitrate rắn ta đều thu được khí NO₂.

4) Hầu hết muối nitrate đều bền nhiệt. Các mệnh đề đúng là :

A. (1), (2), (3).

B. (2) và (4).

C. (2) và (3).

D. (1) và (2).

Câu 12. Cho m gam bột Fe vào 800 ml dung dịch hỗn hợp gồm Cu(NO₃)₂ 0,2M và H₂SO₄ 0,25M. Sau khi các phản ứng xảy ra hoàn toàn, thu được 0,6m gam hỗn hợp bột kim loại và V lít khí NO (sản phẩm khử duy nhất của N⁺⁵, ở đkc). Giá trị của m và V lần lượt là:

A. 10,8 và 4,48.

B. 10,8 và 2,24.

C. 17,8 và 4,48.

D. 17,8 và 2,24.

Câu 13. Dãy các chất và dung dịch nào sau đây khi lấy dư có thể oxi hoá Fe thành Fe (III)?

A. HCl, HNO_{3 đặc}, _nóng, H₂SO_{4 đặc, nóng}

B. Cl₂, HNO_{3 nóng}, H₂SO_{4 đặc, nguội}

C. bột lưu huỳnh, H₂SO_{4 đặc, nóng}, HCl

D. Cl₂, AgNO₃, HNO_{3 loãng}

Câu 14. Dung dịch FeSO₄ không làm mất màu dung dịch nào sau đây?

A. Dung dịch KMnO₄ trong môi trường H₂SO₄

B. Dung dịch K₂Cr₂O₇ trong môi trường H₂SO₄

C. Dung dịch Br₂

D. Dung dịch CuCl₂

Câu 15. Cho m gam bột Fe vào 800 ml dung dịch hỗn hợp gồm Cu(NO₃)₂ 0,2M và H₂SO₄ 0,25M. Sau khi các phản ứng xảy ra hoàn toàn, thu được 0,6m gam hỗn hợp bột kim loại và V lít khí NO (sản phẩm khử duy nhất của N⁺⁵, ở đkc). Giá trị của m và V lần lượt là:

A. 10,8 và 4,958.

B. 10,8 và 2,479.

C. 17,8 và 4,958.

D. 17,8 và 2,479.

Câu 16. Dãy các chất và dung dịch nào sau đây khi lấy dư có thể oxi hoá Fe thành Fe(III)?

A. HCl, HNO₃ đặc, nóng, H₂SO₄ đặc, nóng

B. Cl₂, HNO₃ nóng, H₂SO₄ đặc, nguội

C. bột lưu huỳnh, H₂SO₄ đặc, nóng, HCl

D. Cl₂, AgNO₃, HNO₃ loãng

Câu 17. Có 4 kim loại để riêng biệt: Ag, Al, Mg, Fe. Chỉ dùng hai thuốc thử có thể phân biệt được từng chất

A. Dung dịch NaOH; phenolphtalein

B. Dung dịch NaOH, dung dịch HCl

C. Dung dịch HCl, giấy quỳ xanh

D. Dung dịch HCl, dung dịch AgNO₃ 

Câu 18. Hòa tan Fe₃O₄ vào dung dịch H₂SO₄ loãng dư thu được dung dịch X. Tìm phát biểu sai

A. Dung dịch X làm mất màu thuốc tím

B. Cho NaOH dư vào dung dịch X thu được kết tủa để lâu ngoài không khí kết tủa có khối lượng tăng lên.

C. Dung dịch X tác dụng được với Zn

D. Dung dịch X không thể hòa tan Cu

Câu 19. Cho sắt tác dụng với dung dịch H₂SO₄ loãng thu được V lít khí H₂ (đktc), dung dịch thu được cho bay hơi được tinh thể FeSO₄.7H₂O có khối lượng là  27,8 gam. Thể tích khí H₂ (đktc) được giải phóng là

A. 4,958 lít.

B. 3,7185 lít.

C. 2,479 lít.

D. 7,437 lít.

Câu 20. Cho 22,72 gam hỗn hợp gồm Fe, FeO, Fe₂O₃ và Fe₃O₄ phản ứng hết với dung dịch HNO₃ loãng (dư), thu được 2,9748 lít khí NO (sản phẩm khử duy nhất, ở đkc) và dung dịch X. Cô cạn dung dịch X thu được m gam muối khan. Tính m?

A. 49,09.

B. 38,72.

C. 77,44.

D. 34,36.

Câu 21. Nung nóng 25,2 gam Fe ngoài không khí sau một thời gian thu được m gam hỗn hợp X gồm Fe, FeO, Fe₂O₃ và Fe₃O₄. Hỗn hợp này phản ứng hết với dung dịch H₂SO₄ đặc nóng (dư), thu được 9,29625 lít khí SO₂ (sản phẩm khử duy nhất, ở đkc). Tính m?

A. 15 gam

B. 30 gam

C. 25 gam

D. 20 gam

Câu 22. Hoà tan m gam hỗn hợp gồm Al, Fe vào dung dịch H₂SO₄ loãng (dư). Sau khi các phản ứng xảy ra hoàn toàn, thu được dung dịch X. Cho dung dịch Ba(OH)₂ (dư) vào dung dịch X, thu được kết tủa Y. Nung Y trong không khí đến khối lượng không đổi, thu được chất rắn Z là:

A. hỗn hợp gồm Al₂O₃ và Fe₂O₃

B. hỗn hợp gồm BaSO₄ và Fe₂O₃

C. hỗn hợp gồm BaSO₄ và FeO

D. Fe₂O₃