Đơn chất Sắt (Fe) - Cân bằng phương trình hóa học

Đơn chất Sắt (Fe) - Hóa học lớp 8

Đơn chất Sắt (Fe) - Cân bằng phương trình hóa học được VnDoc sưu tầm và đăng tải. Tài liệu giải các phương trình hợp chất Sắt với các ví dụ kèm bài tập minh họa. Giúp các bạn học sinh nắm vững kiến thức Hóa lớp 8. Mời các bạn cùng tham khảo

• Hợp chất Nhôm Oxit Al₂O₃ - Cân bằng phương trình hóa học
• Hợp chất Nhôm Clorua AlCl3 - Cân bằng phương trình hóa học
• Hợp chất khác của Nhôm (Al) - Cân bằng phương trình hóa học
• Các muối Aluminat - Cân bằng phương trình hóa học

Phản ứng hóa học: 2Fe + 3Cl₂ → 2FeCl₃ - Cân bằng phương trình hóa học

Phản ứng hóa học:

2Fe + 3Cl₂ → 2FeCl₃

Điều kiện phản ứng

- Nhiệt độ.

Cách thực hiện phản ứng

- Cho sắt tác dụng với khí clo thu được muối sắt(III)clorua.

Hiện tượng nhận biết phản ứng

Sắt cháy sáng tạo khói màu nâu đỏ là sắt (III)clorua.

Bạn có biết

Bên cạnh kim loại Fe thì các kim loại khác như Cu, Al, Zn … cũng cho phản ứng với halogen (Cl₂; Br₂,…) tạo thành muối.

Ví dụ minh họa

Ví dụ 1: Sắt tồn tại ở trạng thái nào?

A. Rắn B. Lỏng C. Khí D. Plasma

Hướng dẫn giải

Đáp án: A

Ví dụ 2: Trong các hợp chất, sắt có số oxi hóa là:

A. +2 B. +3 C. +2; +3 D.0; +2; +3.

Hướng dẫn giải

Đáp án: C

Ví dụ 3: Trong các phản ứng với phi kim, sắt thường đóng vai trò là chất gì?

A. Oxi hóa B. Khử C. xúc tác D. chất tạo môi trường.

Hướng dẫn giải

Đáp án B

Phi kim thường thể hiện tính oxi hóa trong các phản ứng.

Phản ứng hóa học: 2Fe + 3Br₂ → 2FeBr₃ - Cân bằng phương trình hóa học

Phản ứng hóa học:

2Fe + 3Br₂ → 2FeBr₃

Điều kiện phản ứng

- Đun sôi.

Cách thực hiện phản ứng

- Cho sắt tác dụng với dung dịch brom thu được muối sắt(III)bromua.

Hiện tượng nhận biết phản ứng

Sắt cháy sáng tạo trong dung dịch brom và tỏa nhiệt.

Bạn có biết

Bên cạnh kim loại Fe thì các kim loại khác như Cu, Al, Zn … cũng cho phản ứng với halogen (Cl₂; Br₂,…) tạo thành muối.

Ví dụ minh họa

Ví dụ 1: Đun sôi hỗn hợp sắt với dung dịch brom bão hòa. Sản phẩm thu được là:

A. Sắt(II)bromua

B. Sắt(III)bromua

C. Cả A và B

D. Không xảy ra phản ứng

Hướng dẫn giải

Đáp án B

2Fe + 3Br₂ → 2FeBr₃

Ví dụ 2: Cho sắt tác dụng với dung dịch brom bão hòa đun sôi. Phản ứng xảy ra là:

A. Fe + HBr → FeBr₂

B. Fe + Br₂ → FeBr₂

C. 2Fe + 3Br₂ → 2FeBr₃

D. Cả A; B đều đúng.

Hướng dẫn giải

Đáp án C

Ví dụ 3: Trong phản ứng 2Fe + 3Br₂ → 2FeBr₃ Sắt và brom lần lượt đóng vai trò gì trong phản ứng:

A. Chất khử, chất oxi hóa

B. Chất oxi hóa, chất khử

C. Chất khử, chất khử

D. Chất oxi hóa, chất oxi hóa

Hướng dẫn giải

Đáp án A.

Fe^o - 3e → Fe+3

Br₂^o + 2e → 2Br-

Phản ứng hóa học: Fe + I₂ → FeI₂ - Cân bằng phương trình hóa học

Phản ứng hóa học:

Fe + I₂ → FeI₂

Điều kiện phản ứng

- Nhiệt độ 500⁰C

Cách thực hiện phản ứng

- Cho sắt tác dụng với iot thu được muối sắt(II) iotua.

Hiện tượng nhận biết phản ứng

Sắt tác dụng với iot ở nhiệt độ cao tạo thành hỗn hợp màu tím đen

Bạn có biết

Fe khi phản ứng với I₂ không tạo ra được Fe(III) mà I₂ chỉ có thể oxi hóa Fe lên Fe(II) do I₂ có tính oxi hóa nhưng không mạnh bằng các halogen khác như Cl₂,Br₂.

Ví dụ minh họa

Ví dụ 1: Điều kiện để phản ứng giữa sắt và iot xảy ra là

A. xúc tác Ni

B. xúc tác Mn

C. Nhiệt độ cao

D. Áp suất cao

Hướng dẫn giải

Đáp án: C

Ví dụ 2: Cho sắt tác dụng với iot thu được muối iotua. Tên gọi của muối iot tạo thành là:

A. Sắt(III)iotua

B. Sắt(II)iotua

C. Sắt iotua

D. Cả A và B đều đúng.

Hướng dẫn giải

Đáp án B

Phương trình phản ứng: Fe + I₂ → FeI₂

Ví dụ 3: Cho sắt tác dụng với iot nung nóng thu được muối iotua. Phương trình phản ứng đúng là:

A. Fe + I₂ → FeI₂

B. 2Fe + 3I₂ → 2FeI₃

C. 4Fe + 3I₂ → 2Fe₂I₃

D. 2Fe + I₂ → 2FeI

Hướng dẫn giải

Đáp án: A

Phản ứng hóa học: 3Fe + 2O₂ → Fe₃O₄ - Cân bằng phương trình hóa học

Phản ứng hóa học:

3Fe + 2O₂ → Fe₃O₄

Điều kiện phản ứng

- Nhiệt độ cao.

Cách thực hiện phản ứng

- Cho sắt tác dụng với khí oxi thu được oxit sắt từ

Hiện tượng nhận biết phản ứng

Sắt cháy sáng lóe tạo hợp chất màu nâu.

Bạn có biết

Các kim loại khác như Cu, Al, Zn … cũng cho phản ứng với oxi tạo thành oxit kim loại.

Ví dụ minh họa

Ví dụ 1: Cho dây sắt nóng đỏ tác dụng với oxi thu được oxit sắt từ. Công thức của oxit sắt từ:

A. FeO B. Fe₃O₄ C. Fe₂O₃ D. Fe₂O₃.\(n_{H_2O}\)

Hướng dẫn giải

Đáp án: B

Giải thích: Phương trình phản ứng: 3Fe + 2O₂ → Fe₃O₄

Ví dụ 2: Phản ứng sắt tác dụng với oxi là phản ứng:

A. Phản ứng axit – bazơ B. Phản ứng trao đổi

C. Phản ứng oxi hóa khử D. Phản ứng thế.

Hướng dẫn giải

Đáp án: C

Giải thích: 3Fe + 2O₂ → Fe₃O₄; phản ứng có sự thay đổi số oxi hóa của sắt và oxi;

Fe₃⁰ - e → Fe₃^+8/3 ; O₂⁰ + 4e → 2O^2-

Ví dụ 3: Xác định hiện tượng đúng khi đốt dây thép trong oxi.

A. Thấy xuất hiện muội than màu đen.

B. Dây thép cháy sáng mạnh.

C. Dây thép cháy sáng mạnh tạo thành những tia sáng bắn tóe ra đồng thời có các hạt màu nâu sinh ra.

D. Dây thép cháy sáng lên rồi tắt ngay.

Hướng dẫn giải

Đáp án: C

Phản ứng hóa học: 3Fe + 2O₂ → 2Fe₂O₃ - Cân bằng phương trình hóa học

Phản ứng hóa học:

3Fe + 2O₂ → 2Fe₂O₃

Điều kiện phản ứng

- Không cần điều kiện.

Cách thực hiện phản ứng

- Cho sắt tác dụng với oxi không khí.

Hiện tượng nhận biết phản ứng

Sắt bị gỉ trong không khí ẩm.

Bạn có biết

Khi cho Fe tác dụng với oxi ở nhiệt độ cao sẽ sinh ra hỗn hợp các oxit sắt.

Ví dụ minh họa

Ví dụ 1: Để cho thanh sắt ngoài không khí một thời gian. Hiện tượng xảy ra là:

A. Thanh sắt bị gỉ

B. Thanh sắt chuyển sang màu đỏ

C. Thanh sắt bị xỉn màu

D. Không có hiện tượng gì.

Hướng dẫn giải

Đáp án A

Phương trình phản ứng: 3Fe + 2O₂ → 2Fe₂O₃

Ví dụ 2: Phản ứng xảy ra khi để thanh sắt ngoài không khí ẩm một thời gian:

A. 3Fe + 2O₂ → Fe₃O₄

B. 3Fe + 2O₂ → 2Fe₂O₃

C. 2Fe + O₂ → 2FeO

D. Không xảy ra phản ứng.

Hướng dẫn giải

Đáp án B

Ví dụ 3: Cho kim loại X để trong không khí thu được chất rắn Y. Cho Y tác dụng với dung dịch HCl thu được dung dịch Z phản ứng với dung dịch NaOH dư thu được kết tủa màu nâu đỏ. X là kim loại nào?

A. Al B. Cu C. Fe D. Zn

Hướng dẫn giải

Đáp án C

3Fe + 2O₂ → 2Fe₂O₃; Fe₂O₃ + HCl → FeCl₃ + H₂O;

FeCl₃ + NaOH → Fe(OH)₃ + 3NaCl

Phản ứng hóa học: 2Fe + O₂ → 2FeO - Cân bằng phương trình hóa học

Phản ứng hóa học:

2Fe + O₂ → 2FeO

Điều kiện phản ứng

- Nhiệt độ > 450⁰C trong điều kiện thiếu oxi.

Cách thực hiện phản ứng

- Cho sắt nung nóng tác dụng với oxi thiếu

Hiện tượng nhận biết phản ứng

Sắt từ màu xám chuyển sang màu đen

Bạn có biết

Cho sắt dư tác dụng với oxi đun nóng cũng sinh ra sắt(II) oxit. Khi cho Fe tác dụng với oxi ở nhiệt độ cao sẽ sinh ra hỗn hợp các oxit sắt.

Ví dụ minh họa

Ví dụ 1: Điều kiện của phản ứng sắt tác dụng với oxi tạo thành sắt(II)oxit:

A. Trong không khí ẩm

B. Nung nóng sắt trong không khí

C. Đốt cháy sắt trong oxi dư

D. Nung sắt ở nhiệt độ > 4500⁰C trong điều kiện thiếu oxi.

Hướng dẫn giải

Đáp án: D

Ví dụ 2: Cho 11,2 gam sắt tác dụng với 1,12 l khí O₂ (đktc) ở nhiệt độ 500⁰C thu được chất rắn Z. Tính khối lượng oxit sắt tạo thành biết phản ứng xảy ra hoàn toàn.

A. 3,6g B. 7,2g C. 16g D. 8g

Hướng dẫn giải

Đáp án B

Phản ứng hóa học: 2Fe + O₂ → 2FeO

Ví dụ 3: Cho sắt tác dụng với oxi trong điều kiện thiếu oxi nung nóng đến 450⁰C. Phản ứng hóa học xảy ra là:

A. 2Fe + O₂ → 2FeO

B. 3Fe + 2O₂ → 2Fe₂O₃

C. 3Fe + 2O₂ → Fe₃O₄

D. Cả A, B, C đều đúng

Hướng dẫn giải

Đáp án A

Phản ứng hóa học: Fe + S → FeS - Cân bằng phương trình hóa học

Phản ứng hóa học:

Fe + S → FeS

Điều kiện phản ứng

- Nhiệt độ cao

Cách thực hiện phản ứng

Cho kim loại sắt tác dụng với bột lưu huỳnh rồi đốt nóng hỗn hợp.

Hiện tượng nhận biết phản ứng

Khi đốt nóng hỗn hợp, lưu huỳnh nóng chảy, hỗn hợp cháy sáng và bắt đầu chuyển thành hợp chất màu đen, phản ứng tỏa nhiều nhiệt.

Bạn có biết

Fe tác dụng với S nung nóng thu được hợp chất FeS màu đen. Hợp chất này không tan trong nước nhưng tan trong axit mạnh.

Ví dụ minh họa

Ví dụ 1: Điều kiện để phản ứng giữa Fe và S xảy ra là

A. Nhiệt độ cao

B. Xúc tác

C. Áp suất cao

D. Cả A; B; C

Đáp án A

Ví dụ 2: Cho kim loại X tác dụng với S nung nóng thu được chất Y. Cho Y tác dụng với dung dịch HCl thu được khí Z có mùi trứng thối. X là kim loại nào?

A. Cu B. Fe C. Pb D. Ag

Đáp án: B

Fe + S → FeS; FeS + HCl → FeCl₂ + H₂S

Muối sunfua không tan không tan trong HCl, H₂SO4 loãng: CuS, PbS, Ag₂S.

Ví dụ 3: Phản ứng nào sau đây tạo ra sản phẩm là muối sắt (II) sunfua

A. Sắt (II)clorua tác dụng với dung dịch hidrosunfua.

B. Sắt tác dụng với dung dịch natrisunfua

C. Sắt tác dụng với đồng sunfua nung nóng.

D. Sắt tác dụng với bột lưu huỳnh nung nóng.

Đáp án D

Fe không phản ứng với Na₂S; CuS.

FeCl₂ không phản ứng với H₂S

Phản ứng hóa học: Fe + 2HCl → FeCl₂ + H₂ - Cân bằng phương trình hóa học

Phản ứng hóa học:

Fe + 2HCl → FeCl₂ + H₂

Điều kiện phản ứng

- Không cần điều kiện

Cách thực hiện phản ứng

- Cho sắt tác dụng với dung dịch axit clohidric thu được muối sắt(II)clorua.

Hiện tượng nhận biết phản ứng

Kim loại tan dần tạo thành dung dịch màu xanh nhạt đồng thời xuất hiện bọt khí thoát ra.

Bạn có biết

Kim loại Fe phản ứng với các axit không có tính oxi hóa như HCl; H₂SO₄ loãng thì chỉ tạo muối sắt (II). Còn khi cho Fe tác dụng với các axit có tính oxi hóa mạnh thì Fe sẽ bị oxi hóa lên Fe⁺³.

Ví dụ minh họa

Ví dụ 1: Cho Fe tác dụng với dung dịch HCl thu được sản phẩm là gì?

A. FeCl₃

B. FeCl₂

C. FeCl3; H₂

D. FeCl₂; H₂

Hướng dẫn giải

Đáp án: D

Giải thích: Fe + 2HCl → FeCl₂ + H₂

Ví dụ 2: Dung dịch FeCl₂ có màu gì?

A. Dung dịch không màu

B. Dung dịch có màu nâu đỏ

C. Dung dịch có màu xanh nhạt

D. Dung dịch màu trắng sữa.

Hướng dẫn giải

Đáp án C

Ví dụ 3: Cho kim loại X tác dụng với dung dịch HCl loãng dư thu được dung dịch Y. Cho dung dịch Y tác dụng với dung dịch NaOH dư thu được kết tủa Z màu trắng xanh sau một thời gian kết tủa chuyển sang màu nâu đỏ. Kim loại X là kim loại:

A. Al B. Cu C. Zn D. Fe

Hướng dẫn giải

Đáp án: D

Giải thích: Fe + 2HCl → FeCl₂ + H₂

FeCl₂ + 2NaOH → Fe(OH)₂ + 2NaCl

2Fe(OH)₂ + 1/2O₂ + H₂O → 2Fe(OH)₃

Phản ứng hóa học: Fe + 2H₂SO₄ → FeSO₄ + H₂ - Cân bằng phương trình hóa học

Phản ứng hóa học:

Fe + 2H₂SO₄ → FeSO₄ + H₂

Điều kiện phản ứng

- Không cần điều kiện

Cách thực hiện phản ứng

- Cho sắt tác dụng với dung dịch axit sunfuric loãng thu được muối sắt(II)sunfat

Hiện tượng nhận biết phản ứng

Kim loại tan dần tạo thành dung dịch màu xanh nhạt đồng thời xuất hiện bọt khí thoát ra.

Bạn có biết

Kim loại Fe phản ứng với các axit không có tính oxi hóa như HCl; H₂SO₄ loãng thì chỉ tạo muối sắt (II). Còn khi cho Fe tác dụng với các axit có tính oxi hóa mạnh thì Fe sẽ bị oxi hóa lên Fe⁺³.

Ví dụ minh họa

Ví dụ 1: Cho sắt tác dụng với dung dịch axit sunfuric loãng. Phương trình hóa học xảy ra là;

A. Fe + 2H₂SO₄ → FeSO₄ + H₂

B. 2Fe + 3H₂SO₄ → Fe₂(SO₄)₃ + 3H₂

C. 2Fe + 4H₂SO₄ → Fe₂(SO₄)₃ + SO₂ + 2H₂O

D. 2Fe + 4H₂SO₄ → Fe₂(SO₄)₃ + S + 4H₂O

Hướng dẫn giải

Đáp án: A

Ví dụ 2: Cho 5,6 g sắt tác dụng với dung dịc axit sunfuric loãng dư thu được V lít khí H₂ (đktc). Giá trị của V là:

A. 1,12 lít B. 2,24 lít C. 5,6 lít D. 4,48 lít

Hướng dẫn giải

Đáp án B

Phương trình phản ứng: Fe + 2H₂SO₄ → FeSO₄ + H₂

\(n_{Fe}=\frac{5,6}{56}=0,1mol⇒n_{H_2}=n_{Fe}=0,1mol⇒V_{H_2}=22,4.0,1=2,24lít\)

Ví dụ 3Trong các phản ứng sau phản ứng nào không tạo ra muối sắt(II):

A. Cho sắt tác dụng với dung dịch axit clohidric

B. Cho sắt tác dụng với dung dịch sắt(III)nitrat

C. Cho sắt tác dụng với dung dịch axit sunfuric

D. Cho sắt tác dụng với khí clo đun nóng.

Hướng dẫn giải

Đáp án D:

2Fe + 3Cl₂ → 2FeCl₃

Phản ứng hóa học: Fe + H₃PO₄ → FeHPO₄ + H₂ - Cân bằng phương trình hóa học

Phản ứng hóa học:

Fe + H₃PO₄ → FeHPO₄ + H₂

Điều kiện phản ứng

- Không cần điều kiện

Cách thực hiện phản ứng

- Cho sắt tác dụng với dung dịch axit photphoric thu được muối sắt(II)photphat

Hiện tượng nhận biết phản ứng

Kim loại tan dần tạo thành kết tủa đồng thời xuất hiện bọt khí thoát ra.

Bạn có biết

Kim loại Fe phản ứng với các axit đa nấc như H₃PO₄ …loãng thì phản ứng tạo muối theo từng nấc.

Ví dụ minh họa

Ví dụ 1: Cho phản ứng sau: Fe + H₃PO₄ → FeHPO₄ + H₂ Tổng hệ số đơn giản của phản ứng là:

A. 4 B. 5 C.6 D.7

Hướng dẫn giải

Đáp án A

Phương trình phản ứng: Fe + H₃PO₄ → FeHPO₄ + H₂

Ví dụ 2: Cho sắt tác dụng với axit photphoric thu được muối sắt (II)hidrophotphat. Công thức đúng của muối sắt(II) là:

A. FePO₄

B. FeHPO₄

C. Fe₂(PO₄)₃

D. Fe₃(PO₄)₂

Hướng dẫn giải

Đáp án B

Ví dụ 3: Cho 5,6 g sắt tác dụng với axit photphoric thu được muối sắt (II)hidrophotphat và V lít khí H₂ (đktc). Giá trị của V là:

A. 11,2 lít B. 22,4 lít C. 2,24 lít D. 5,6 lít

Hướng dẫn giải

Đáp số C

Phương trình phản ứng: Fe + H₃PO₄ → FeHPO₄ + H₂

\(n_{H_2}=n_{Fe}=0,1mol⇒V_{H_2}=0,1.22,4=2,24lít\)

Phản ứng hóa học: Fe + 2H₃PO₄ → Fe(H₂PO₄)₂ + H₂ - Cân bằng phương trình hóa học

Phản ứng hóa học:

Fe + 2H₃PO₄ → Fe(H₂PO₄)₂ + H₂

Điều kiện phản ứng

- Không cần điều kiện

Cách thực hiện phản ứng

- Cho sắt tác dụng với dung dịch axit photphoric thu được muối sắt(II)photphat

Hiện tượng nhận biết phản ứng

Kim loại tan dần tạo thành kết tủa đồng thời xuất hiện bọt khí thoát ra.

Bạn có biết

Kim loại Fe phản ứng với các axit đa nấc như H₃PO₄…loãng thì phản ứng tạo muối theo từng nấc.

Ví dụ minh họa

Ví dụ 1: Cho phản ứng sau: Fe + 2H₃PO₄ → Fe(H₂PO₄)₂ + H₂

Tên gọi của muối Fe(H₂PO₄)₂ là:

A. Sắt(II)photphat B. Sắt(III)photphat

C. Sắt(II)hidrophotphat D. Sắt (II)đihidrophotphat

Hướng dẫn giải

Đáp án D

Ví dụ 2: Cho sắt tác dụng với axit photphoric thu được muối sắt(II)đihidrophotphat. Phương trình phản ứng xảy ra là:

A. Fe + 2H₃PO₂ → Fe(H₂PO₄)₂ + H₂

B. Fe + H₃PO₂ → FeHPO₄ + H₂

C. 3Fe + 2H₃PO₄ → Fe₃(PO₄)₂ + 3H₂

D. 4Fe + 3H₃PO₄ → FeHPO₄ + Fe₃(PO₄)₂ + 4H₂

Hướng dẫn giải

Đáp án A

Ví dụ 3: Cho mg sắt tác dụng với axit photphoric thu được muối sắt(II)đihidrophotphat và 2,24 lít khí H₂ (đktc). Giá trị của m là:

A. 1,12g B. 2,24g C. 5,6g D. 11,2g

Hướng dẫn giải

Đáp án C

Phương trình phản ứng: Fe + 2H₃PO₄ → Fe(H₂PO₄)₂ + H₂

\(n_{Fe}=n_{H_2}=0,1mol=>m_{Fe}=0,1.56=5,6g\)

Phản ứng hóa học: 3Fe + 2H₃PO₄ →Fe₃(PO₄)₂ + 3H₂ - Cân bằng phương trình hóa học

Phản ứng hóa học:

3Fe + 2H₃PO₄ →Fe₃(PO₄)₂ + 3H₂

Điều kiện phản ứng

- Không cần điều kiện

Cách thực hiện phản ứng

- Cho sắt tác dụng với dung dịch axit photphoric thu được muối sắt(II)photphat

Hiện tượng nhận biết phản ứng

Kim loại tan dần tạo thành kết tủa đồng thời xuất hiện bọt khí thoát ra.

Bạn có biết

Kim loại Fe phản ứng với các axit đa nấc như H₃PO₄…loãng thì phản ứng tạo muối theo từng nấc.

Ví dụ minh họa

Ví dụ 1: Cho phản ứng sau: Fe + H3PO4 → Fe₃(PO₄)₂ + H₂ Tổng hệ số tối giản của phương trình trên là:

A. 8 B. 9 C.10 D.11

Hướng dẫn giải

Đáp án B

Phương trình phản ứng: 3Fe + 2H₃PO₄ → Fe₃(PO₄)₂ + 3H₂

Ví dụ 2: Cho sắt tác dụng với dung dịch axit photphoric thu được muối sắt(II)photphat. Công thức đúng của muối trên là:

A. Fe₃(PO₄)₂

B. Fe(H₂PO₄)₂

C. FeHPO₄

D. FePO₄

Hướng dẫn giải

Đáp án A

Ví dụ 3: Cho sắt tác dụng với dung dịch axit photphoric thu được muối sắt(II)photphat và 3,36 lít khí H₂ (đktc). Khối lượng muối thu được sau phản ứng:

A. 8,95g B. 17,9g C. 35,8g D. 25,4g

Hướng dẫn giải

Đáp án B

Phương trình phản ứng: 3Fe + 2H₃PO₄ → Fe₃(PO₄)₂ + 3H₂

Phản ứng hóa học: 10Fe + 36HNO₃ → 10Fe(NO₃)₃ + 3N₂+ 18H₂O - Cân bằng phương trình hóa học

Phản ứng hóa học:

10Fe + 36HNO₃ → 10Fe(NO₃)₃ + 3N₂+ 18H₂O

Điều kiện phản ứng

- Dung dịch HNO₃ loãng dư.

Cách thực hiện phản ứng

Cho kim loại sắt tác dụng với dung dịch axit nitric loãng.

Hiện tượng nhận biết phản ứng

Kim loại tan dần tạo thành dung dịch màu vàng nâu và khí không màu thoát ra.

Bạn có biết

Fe thụ động với axit HNO₃ đặc nguội, H₂SO₄ đặc nguội → có thể dùng thùng Fe chuyên chở axit HNO₃ đặc nguội và H₂SO₄ đặc nguội.

Ví dụ minh họa

Ví dụ 1: Cho sắt tác dụng với dung dịch axit nitric loãng thu được chất khí không màu nhẹ hơn không khí. Phương trình hóa học xảy ra là:

A. 8Fe + 30HNO₃ → 8Fe(NO₃)₃ + 3N₂O + 15H₂O

B. 10Fe + 36HNO₃ → 10Fe(NO₃)₃ + 3N₂+ 18H₂O

C. Fe + 6HNO₃ → Fe(NO₃)₃ + 3NO₂ + 3H₂O

D. Fe + 4HNO₃ → Fe(NO₃)₃ + NO + 2H₂O

Hướng dẫn giải

Đáp án: B

Khí không màu là sản phẩm khử của HNO₃ có N₂ và N₂O. Trong đó, M_N2 < M_kk

Phương trình hóa học: 10Fe + 36HNO₃ → 10Fe(NO₃)₃ + 3N₂+ 18H₂O

Ví dụ 2: Cho phản ứng sau: Fe + HNO₃ → Fe(NO₃)₃ + N₂+ H₂O

Hệ số tối giản của HNO₃ trong phản ứng trên là:

A. 18 B. 30 C. 36 D. 32

Hướng dẫn giải

Đáp án C

10Fe + 36HNO₃ → 10Fe(NO₃)₃ + 3N₂ + 18H₂O

Ví dụ 3: Cho phản ứng sau: Fe + HNO₃ → Fe(NO₃)₃ + N₂ + H₂O

Tổng hệ số tối giản trong phản ứng trên là:

A. 87 B. 64 D. 82 D. 108

Hướng dẫn giải

Đáp án A

10Fe + 36HNO₃ → 10Fe(NO₃)₃ + 3N₂ + 18H₂O

Phản ứng hóa học: 8Fe + 30HNO₃ → 8Fe(NO₃)₃ + 3N₂O + 15H₂O - Cân bằng phương trình hóa học

Phản ứng hóa học:

8Fe + 30HNO₃ → 8Fe(NO₃)₃ + 3N₂O + 15H₂O

Điều kiện phản ứng

- Dung dịch HNO₃ loãng dư.

Cách thực hiện phản ứng

Cho kim loại sắt tác dụng với dung dịch axit nitric.

Hiện tượng nhận biết phản ứng

Kim loại tan dần tạo thành dung dịch màu vàng nâu và khí không màu thoát ra.

Bạn có biết

Fe thụ động với axit HNO₃ đặc nguội, H₂SO₄ đặc nguội → có thể dùng thùng Fe chuyên chở axit HNO₃ đặc nguội và H₂SO₄ đặc nguội.

Ví dụ minh họa

Ví dụ 1: Kim loại nào thụ động trong HNO₃ đặc nguội?

A. Cu B. Fe C. Ag D. K

Hướng dẫn giải

Đáp án: B

Ví dụ 2: Cho phản ứng hoa học sau: Fe + HNO₃ → Fe(NO₃)₃ + N₂O + H₂O

Tổng hệ số cân bằng của phản ứng trên là:

A. 64 B. 48 C. 102 D. 68

Hướng dẫn giải

Đáp án: A

8Fe + 30HNO₃ → 8Fe(NO₃)₃ + 3N₂O + 15H₂O

Ví dụ 3: Cho kim loại sắt tác dụng với dung dịch HNO₃ loãng. Phương trình hóa học có thể xảy ra là:

A. 3Fe + 6HNO₃ → 3Fe(NO₃)₂ + 3H₂

B. Fe + 4HNO₃ → Fe(NO₃)₃ + NO₂ + 2H₂O

C. 8Fe + 30HNO₃ → 8Fe(NO₃)₃ + 3N₂O + 15H₂O

D. Fe + 12HNO₃ → 5Fe(NO₃)₂ + N₂ + 6H₂O

Hướng dẫn giải

Đáp án: C

Dung dịch HNO₃ loãng là chất oxi hóa mạnh sẽ oxi hóa sắt nên sắt (III) và sản phẩm khử là N₂O (sản phẩm khử là NO₂ khi là HNO₃ đặc nóng).

Phản ứng hóa học: Fe + 4HNO₃ →Fe(NO₃)₃ + NO + 2H₂O - Cân bằng phương trình hóa học

Phản ứng hóa học:

Fe + 4HNO₃ →Fe(NO₃)₃ + NO + 2H₂O

Điều kiện phản ứng

- Dung dịch HNO₃ loãng dư.

Cách thực hiện phản ứng

Cho kim loại sắt tác dụng với dung dịch axit nitric

Hiện tượng nhận biết phản ứng

Kim loại tan dần tạo thành dung dịch màu vàng nâu và khí không màu hóa nâu trong không khí thoát ra.

Bạn có biết

Fe tác dụng với axit nitric loãng → các sản phẩm khử của HNO₃ có thể có là NH₄NO₃; N₂O; NO; N₂;…

Ví dụ minh họa

Ví dụ 1: Cho kim loại sắt tác dụng với HNO₃ loãng thu được chất khí không màu hóa nâu trong không khí. Phương trình phản ứng xảy ra là:

A. Fe + 30HNO₃ → 8Fe(NO₃)₃ + 3NH₄NO₃ + 9H₂O

B. Fe + 6HNO₃ → Fe(NO₃)₃ + 3NO₂ + 3H₂O

C. Fe + 4HNO₃ → Fe(NO₃)₃ + NO + 2H₂O

D. 10Fe + 36HNO₃ → 10Fe(NO₃)₃ + 3N₂ + 18H₂O

Hướng dẫn giải

Đáp án: C

Ví dụ 2: Cho phương trình phản ứng sau: Fe + HNO₃ → Fe(NO₃)₃ + NO + H₂O

Tổng hệ số tối giản của phương trình sau:

A. 8 B. 9 C. 12 D. 16

Hướng dẫn giải

Đáp án: B

Fe + 4HNO₃ → Fe(NO₃)₃ + NO + 2H₂O

Ví dụ 3: Cho 5,6 g sắt tác dụng với HNO₃ loãng dư thu được khí không màu hóa nâu trong không khí. Tính thể tích khí thoát ra ở đktc?

A. 22,4 lít B. 11,2 lít C. 2,24 lít D. 5,6 lít

Hướng dẫn giải

Đáp án: C

Fe + 4HNO₃ → Fe(NO₃)₃ + NO + 2H₂O

n_NO = n_Fe = 0,1 mol ⇒ V_NO = 0,1.22,4 = 2,24 lít

Phản ứng hóa học: 8Fe + 30HNO₃ → 8Fe(NO₃)₃ + 3NH₄NO₃ + 9H₂O - Cân bằng phương trình hóa học

Phản ứng hóa học:

8Fe + 30HNO₃ → 8Fe(NO₃)₃ + 3NH₄NO₃ + 9H₂O

Điều kiện phản ứng

- Dung dịch HNO₃ đặc nóng.

Cách thực hiện phản ứng

Cho kim loại sắt tác dụng với dung dịch axit nitric loãng dư

Hiện tượng nhận biết phản ứng

Kim loại tan dần tạo thành dung dịch màu vàng nâu không thấy có khí thoát ra.

Bạn có biết

Fe tác dụng với axit HNO₃ có thể tạo ra sản phẩm khử là khí NO₂; NH₄NO₃; NO;… Trong đó chỉ có sản phẩm khử là muối amoni ở dạng dung dịch không phải dạng khí.

Ví dụ minh họa

Ví dụ 1: Cho sắt tác dụng với axit HNO₃ loãng thu được dung dịch màu vàng nâu và không thấy có khí thoát ra. Phương trình hóa học thể hiện đúng thí nghiệm trên là:

A. 8Fe + 30HNO₃ → 8Fe(NO₃)₃ + 3NH₄NO₃ + 9H₂O

B. Fe + 6HNO₃ → Fe(NO₃)₃ + 3NO₂ + 3H₂O

C. Fe + 4HNO₃ → Fe(NO₃)₃ + NO + 2H₂O

D. 10Fe + 36HNO₃ → 10Fe(NO₃)₃ + 3N₂ + 18H₂O

Hướng dẫn giải

Đáp án A

Sản phẩm khử của HNO₃ là dung dịch muối amoni NH₄NO₃

Ví dụ 2: Cho 1,12g sắt tác dụng với dụng axit HNO₃ loãng thu được dung dịch màu vàng nâu và không thấy có khí thoát ra. Khối lượng muối thu được là

A. 4,84 g B. 2,42g C. 5,44 g D. 3,02 g

Hướng dẫn giải

Đáp án C

\(n_{Fe}=0,02mol⇒n_{Fe(NO_3)_3}=0,02mol;n_{NH_4NO_3}=0,075mol\)

m_muối = \(m_{Fe(NO_3)_3}+m_{NH_4NO_3}=0,02.242+0,075.80=5,44g\)

Ví dụ 3: Cho sắt tác dụng axit HNO₃ loãng dư. Sản phẩm khử của HNO₃ có thể là:

A.NH₃NO₃ B. NO C. N₂O D. Cả A, B, C

Hướng dẫn giải

Đáp số D

Phản ứng hóa học: Fe + 6HNO₃ → Fe(NO₃)₃ + 3NO₂ + 3H₂O - Cân bằng phương trình hóa học

Phản ứng hóa học:

Fe + 6HNO₃ → Fe(NO₃)₃ + 3NO₂ + 3H₂O

Điều kiện phản ứng

- Dung dịch HNO₃ đặc nóng.

Cách thực hiện phản ứng

Cho kim loại sắt tác dụng với dung dịch axit nitric đặc nóng

Hiện tượng nhận biết phản ứng

Kim loại tan dần tạo thành dung dịch màu vàng nâu và khí màu nâu đỏ thoát ra.

Bạn có biết

Fe thụ động với axit HNO₃ đặc nguội, H₂SO₄ đặc nguội. Kim loại sắt có tính khử mạnh tác dụng với HNO₃ đặc nóng có tính oxi hóa mạnh nên tạo ra sản phẩm khử là khí NO₂ màu nâu đỏ (không tạo ra sản phẩm khử là NH₄NO₃; NO;..)

Ví dụ minh họa

Ví dụ 1: Cho kim loại sắt tác dụng với dung dịch HNO₃ đặc nóng sản phẩm khử là:

A. NO B. N₂ C. NO₂ D. NH₄NO₃

Hướng dẫn giải

Đáp án: C

Fe + 6HNO₃ → Fe(NO₃)₃ + 3NO₂ + 3H₂O

Ví dụ 2: Cho phản ứng sau: Fe + HNO₃ → Fe(NO₃)₃ + NO₂ + H₂O Hệ số cân bằng tối giản của HNO₃ trong phản ứng trên:

A. 24 B. 12 C. 8 D. 14

Hướng dẫn giải

Đáp án: D

Fe + 6HNO₃ → Fe(NO₃)₃ + 3NO₂ + 3H₂O

Ví dụ 3: Cho kim loại sắt tác dụng với HNO₃ đặc nóng. Sắt đóng vai trò là chất gì?

A. Khử

B. oxi hóa

C. vừa là chất khử vừa là chất oxi hóa

D. môi trường.

Hướng dẫn giải

Đáp án: A

Fe + 6HNO₃ → Fe(NO₃)₃ + 3NO₂ + 3H₂O

Fe⁰ - 3e → Fe⁺³

Phản ứng hóa học: 2Fe + 6H₂SO₄ → Fe₂(SO₄)₃ + 3SO₂ + 6H₂O - Cân bằng phương trình hóa học

Phản ứng hóa học:

2Fe + 6H₂SO₄ → Fe₂(SO₄)₃ + 3SO₂ + 6H₂O

Điều kiện phản ứng

- Dung dịch H₂SO₄ đặc nóng dư.

Cách thực hiện phản ứng

Cho kim loại sắt tác dụng với dung dịch axit sunfric đặc nóng

Hiện tượng nhận biết phản ứng

Kim loại tan dần tạo thành dung dịch màu vàng nâu và khí không màu mùi hắc thoát ra.

Bạn có biết

Ngoài sắt thì các kim loại như Al, Cr cũng thụ động với axit HNO₃ đặc nguội, H₂SO₄ đặc nguội. Kim loại sắt có tính khử mạnh tác dụng với HNO₃ đặc nóng có tính oxi hóa mạnh nên tạo ra sản phẩm khử là khí SO₂ .

Ví dụ minh họa

Ví dụ 1: Cho phương trình sau: Fe + H₃SO₄ → Fe₂(SO₄)₃ + SO₂ + H₂O Tổng các hệ số cân bằng tối giản của phương trình là:

A. 12 B. 14 C. 18 D. 20

Hướng dẫn giải

Đáp án C

2Fe + 6H₂SO₄ → Fe₂(SO₄)₃ + 3SO₂ + 6H₂O

Ví dụ 2: Cho sắt tác dụng với axit sunfuric đặc nóng dư thu được sản phẩm là muối X. Muối X có tên gọi là:

A. Sắt sufua B. Sắt (II)sunfat C. Sắt (III)sunfat D.Sắt sunfat

Hướng dẫn giải

Đáp án C

Phương trình phản ứng: 2Fe + 6H₂SO₄ → Fe₂(SO₄)₃ + 3SO₂ + 6H₂O

Muối Fe₂(SO₄)₃ có tên gọi là sắt(III)sunfat

Ví dụ 3: Cho các chất sau: Fe, CuO; FeSO₄; Al; Ag; ZnCl₂ tác dụng với H₂SO₄ đặc nguội. Số phản ứng oxi hóa khử xảy ra là:

A. 1 B. 2 C. 3 D. 4

Hướng dẫn giải

Đáp án B

Ag và FeSO₄ tác dụng với H₂SO₄ đặc nguội cho phản ứng oxi hóa khử.

Fe; Al thụ động trong H₂SO₄ đặc nguội.

CuO; ZnCl₂ xảy ra phản ứng trao đổi với H₂SO₄ đặc nguội.

Phản ứng hóa học: 2Fe + 4H₂SO₄ → Fe₂(SO₄)₃ + S + 2H₂O - Cân bằng phương trình hóa học

Phản ứng hóa học:

2Fe + 4H₂SO₄ → Fe₂(SO₄)₃ + S + 2H₂O

Điều kiện phản ứng

- Dung dịch H₂SO₄ đặc nóng dư.

Cách thực hiện phản ứng

Cho kim loại sắt tác dụng với dung dịch axit sunfric đặc nóng

Hiện tượng nhận biết phản ứng

Kim loại tan dần tạo thành dung dịch màu vàng nâu và kết tủa màu vàng.

Bạn có biết

Khi cho sắt tác dụng với axit sunfuric đặc nóng có thể tạo ra sản phẩm khử là khí SO₂; H₂S và S.

Ví dụ minh họa

Ví dụ 1: Cho phản ứng sau: 2Fe + 4H₂SO₄ → Fe₂(SO₄)₃ + S + 2H₂O Tổng hệ số tối giản của phản ứng trên là:

A. 8 B. 9 C.10 D. 11

Hướng dẫn giải

Đáp số C

Ví dụ 2: Khi cho sắt tác dụng với axit sunfuric đặc nóng thu được kết tủa màu vàng. Phương trình hóa học xảy ra là:

A. 2Fe + 4H₂SO₄ → Fe₂(SO₄)₃ + S + 2H₂O

B. 2Fe + 6H₂SO₄ → Fe₂(SO₄)₃ + 3SO₂ + 6H₂O

C. 8Fe + 15H₂SO₄ → 4Fe₂(SO₄)₃ + 3H₂S + 12H₂O

D. Fe + H₂SO₄ → FeSO₄ + H₂O

Hướng dẫn giải

Đáp án A

Kết tủa màu vàng là S

Ví dụ 3: Khi cho sắt tác dụng với axit sunfuric đặc nóng, các sản phẩm khử có thể có là:

A. H₂ B. SO₂ C. S D. Cả B và C

Hướng dẫn giải

Đáp án D

Phương trình phản ứng: 2Fe + 4H₂SO₄ → Fe₂(SO₄)₃ + S + 2H₂O

2Fe + 6H2SO4 → Fe2(SO4)3 + 3SO2 + 6H2O

Phản ứng hóa học: 8Fe + 15H₂SO₄ → 4Fe₂(SO₄)₃ + H₂S + 12H₂O - Cân bằng phương trình hóa học

Phản ứng hóa học:

8Fe + 15H₂SO₄ → 4Fe₂(SO₄)₃ + H₂S + 12H₂O

Điều kiện phản ứng

- Dung dịch H₂SO₄ đặc nóng dư.

Cách thực hiện phản ứng

Cho kim loại sắt tác dụng với dung dịch axit sunfric đặc nóng

Hiện tượng nhận biết phản ứng

Kim loại tan dần tạo thành dung dịch màu vàng nâu và có khí không màu mùi trứng thối thoát ra.

Bạn có biết

Khi cho sắt tác dụng với axit sunfuric đặc nóng có thể tạo ra sản phẩm khử là khí SO₂; H₂S và S.

Ví dụ minh họa

Ví dụ 1: Cho phản ứng sau: Fe + H₂SO₄ → Fe₂(SO₄)₃ + H₂S + H₂O Tổng hệ số tối giản trong phương trình trên là:

A. 40 B. 48 C. 52 D. 58

Hướng dẫn giải

Đáp án A.

8Fe + 15H₂SO₄ → 4Fe₂(SO₄)₃ + H₂S + 12H₂O

Ví dụ 2: Cho kim loại sắt tác dụng với axit sunfuric đặc nóng thấy thoát ra khí không màu mùi trứng thối. Sản phẩm khử của axit sunfuric là:

A. S B. SO₂ C. H₂S D. SO₃

Hướng dẫn giải

Đáp án C

8Fe + 15H₂SO₄ → 4Fe₂(SO₄)₃ + H₂S + 12H₂O

Ví dụ 3: Khi cho sắt tác dụng với axit sunfuric đặc nóng thu được dung dịch màu vàng và khí không màu có mùi trứng thối. Phương trình hóa học xảy ra là:

A. 2Fe + 4H₂SO₄ → Fe₂(SO₄)₃ + S + 2H₂O

B. 2Fe + 6H₂SO₄ → Fe₂(SO₄)₃ + 3SO₂ + 6H₂O

C. 8Fe + 15H₂SO₄ → 4Fe₂(SO₄)₃ + 3H₂S + 12H₂O

D. Fe + H₂SO₄ → FeSO₄ + H₂O

Hướng dẫn giải

Đáp án C

Phản ứng hóa học: Fe + H₂SO₄ → FeSO₄ + H₂ - Cân bằng phương trình hóa học

Phản ứng hóa học:

Fe + H₂SO₄ → FeSO₄ + H₂

Điều kiện phản ứng

- Dung dịch H₂SO₄ loãng.

Cách thực hiện phản ứng

Cho kim loại sắt tác dụng với dung dịch axit sunfric loãng

Hiện tượng nhận biết phản ứng

Kim loại tan dần tạo thành dung dịch màu xanh nhạt và có hiện tượng sủi bọt khí

Bạn có biết

Các kim loại đứng trước H trong dãy hoạt động hóa học đều tham gia phản ứng với H₂SO₄ loãng tạo muối và khí H₂

Ví dụ minh họa

Ví dụ 1: Khi cho sắt tác dụng với dụng dịch H₂SO₄ loãng dư hiện tượng xảy ra là gì? Chọn đáp án đúng nhất

A. Dung dịch chuyển từ không màu sang màu xanh nhạt

B. Dung dịch chuyển từ không màu xanh nhạt và có khí không màu thoát ra.

C. Kim loại tan dần tạo thành dung dịch màu xanh nhạt và có hiện tượng sủi bọt khí.

D. Kim loại tan dần tạo thành dung dịch màu xanh nhạt.

Hướng dẫn giải

Đáp án C

Ví dụ 2: Cho các kim loại sau: Cu; Au; Zn; K; Fe; Kim loại nào tác dụng được với dung dịch H₂SO₄ loãng?

A. Cu; Zn; Fe B. Au; K; Fe; Zn

C. Zn; Fe D. Zn; Fe; K

Hướng dẫn giải

Đáp án D

Zn; Fe; K là các kim loại đứng trước H trong dãy hoạt động hóa học nên phản ứng được với dung dịch H₂SO₄ loãng.

Ví dụ 3: Cho các chất sau: CaCO₃; Ag; PbO; CuS; K₂S; Fe. Số chất tác dụng với dung dịch H₂SO₄ loãng có tạo sản phẩm là khí là:

A. 3 B. 4 C. 5 D. 2

Hướng dẫn giải

Đáp án A.

CaCO₃ + H₂SO₂ → CaSO₄ + CO₂ + H₂O

K₂S + H₂SO₄ → K₂SO₄ + H₂S

Fe + H₂SO₄ → FeSO₄ + H₂

Phản ứng hóa học: Fe + CuSO₄ → FeSO₄ + Cu - Cân bằng phương trình hóa học

Phản ứng hóa học:

Fe + CuSO₄ → FeSO₄ + Cu

Điều kiện phản ứng

- Không cần điều kiện

Cách thực hiện phản ứng

Cho kim loại sắt tác dụng với dung dịch đồng sunfat

Hiện tượng nhận biết phản ứng

Sắt (Fe) sẽ bị 1 lớp đỏ đồng Cu phủ lên bề mặt đồng thời màu xanh của dung dịch đồng sunfat nhạt dần.

Bạn có biết

Fe sẽ đẩy được dung dịch muối của các kim loại đứng sau nó trong dãy hoạt động hóa học như AgNO₃; PbCl₂ …

Ví dụ minh họa

Ví dụ 1: Phản ứng nào sau đây xảy ra:

A. Fe + CuSO₄ → FeSO₄ + Cu

B. Fe + ZnSO₄ → FeSO₄ + Zn

C. 2Fe + 3CuSO₄ → Fe₂(SO₄)₃ + 3Cu

D. 2Ag + Fe(NO₃)₂ → 2AgNO₃ + Fe

Hướng dẫn giải

Đáp án A

Kim loại đứng trước trong dãy hoạt động hóa học sẽ đẩy được muối của kim loại đứng sau ra khỏi dung dịch.

Ví dụ 2: Cho kim loại Fe tác dụng với dung dịch đồng sunfat, sau khi phản ứng xảy ra hoàn toàn. Lấy kim loại Fe ra cân lại thấy khối lượng thanh kim loại:

A. Tăng B. Giảm C. Không đổi D. Không xác định

Hướng dẫn giải

Đáp án A.

Fe + CuSO₄ → FeSO₄ + Cu

MFe = 56 ---------→ MCu = 64 ⇒ khối lượng tăng 64-56 = 8

Ví dụ 3: Cho các kim loại sau: Al; Zn ; Fe; Cu; Pb. Số kim loại tác dụng với dung dịch đồng sunfat là:

A. 1 B. 2 C. 3 D. 4

Hướng dẫn giải

Đáp án C

2Al + 3CuSO₄ → Al₂(SO₄)₃ + 3Cu

Zn + CuSO₄ → ZnSO₄ + Cu

Fe + CuSO₄ → FeSO₄ + Cu

Phản ứng hóa học: Fe + 2AgNO₃ → Fe(NO₃)₂ + 2Ag - Cân bằng phương trình hóa học

Phản ứng hóa học:

Fe + 2AgNO₃ → Fe(NO₃)₂ + 2Ag

Điều kiện phản ứng

- Không cần điều kiện

Cách thực hiện phản ứng

Cho kim loại sắt tác dụng với dung dịch bạc nitrat

Hiện tượng nhận biết phản ứng

Xuất hiện kết tủa màu trắng bạc, dung dịch có màu vàng nâu.

Bạn có biết

Fe sẽ đẩy được dung dịch muối của các kim loại đứng sau nó trong dãy hoạt động hóa học như AgNO₃; PbCl₂ …

Ví dụ minh họa

Ví dụ 1: Cho các chất sau: NaOH; Cu(NO₃)₂; Fe; CuO; Na₂SO₄; NaCl. Dung dịch bạc nitrat vào các chất trên. Số phản ứng xảy ra:

A. 1 B. 2 C. 3 D. 4

Hướng dẫn giải

Đáp án C

2AgNO₃ + 2NaOH → Ag₂O + 2NaNO₃ + H₂O

AgNO₃ + NaCl → AgCl + NaNO₃

Fe + 2AgNO₃ → Fe(NO₃)₂ + 2Ag

Ví dụ 2: Cho thanh sắt tác dụng với dung dịch bạc nitrat. Sau một thời gian đem cân lại thanh sắt thấy khối lượng thanh sắt:

A. Tăng B. Giảm C. Không đổi D. Không xác định

Hướng dẫn giải

Đáp án A

Fe + 2AgNO₃ → Fe(NO₃)₂ + 2Ag

1 mol 2 mol

56 g 216 g ⇒ khối lương tăng = 216 – 56 = 160 g

Ví dụ 3: Cho 5,6 g sắt tác dụng với dung dịch bạc nitrat thu được m g bạc. Giá trị của m là:

A, 10,8g B. 21,6 g C. 5,4 g D. 43,2g

Hướng dẫn giải

Đáp án B

Fe + 2AgNO₃ → Fe(NO₃)₂ + 2Ag

n_Ag= 2n_Fe = 0,2 mol ⇒ m_Ag = 0,2.108 = 21,6 g

Phản ứng hóa học: Fe + Pb(NO₃)₂ → Fe(NO₃)₂ + Pb - Cân bằng phương trình hóa học

Phản ứng hóa học:

Fe + Pb(NO₃)₂ → Fe(NO₃)₂ + Pb

Điều kiện phản ứng

- Không cần điều kiện

Cách thực hiện phản ứng

Cho kim loại sắt tác dụng với dung dịch bạc nitrat

Hiện tượng nhận biết phản ứng

Kim loại sắt tan dần tạo thành dung dịch màu vàng nhạt.

Bạn có biết

Fe sẽ đẩy được dung dịch muối của các kim loại đứng sau nó trong dãy hoạt động hóa học như AgNO₃; PbCl₂ …

Ví dụ minh họa

Ví dụ 1: Cho kim loại sắt tác dụng với dung dịch chì nitrat. Phương trình phản ứng xảy ra là:

A. Fe + Pb(NO₃)₂ → Fe(NO₃)₂ + Pb

B. 2Fe + 3Pb(NO₃)₂ → 2Fe(NO₃)₃ + 3Pb

C. 4Fe + 2Pb(NO₃)₂ → Fe(NO₃)₂ + Fe(NO₃)₃ + 2Pb

D. Không xảy ra phản ứng

Hướng dẫn giải

Đáp án A

Ví dụ 2: Cho thanh sắt tác dụng với dung dịch chì nitrat. Sau một thời gian đem cân lại thanh sắt thấy khối lượng thanh sắt:

A. Tăng B. Giảm C. Không đổi D. Không xác định

Hướng dẫn giải

Đáp án A

Fe + Pb(NO₃)₂ → Fe(NO₃)₂ + Pb

1 mol 1 mol

56 g 207 g ⇒ khối lương tăng = 207 – 56 = 151 g

Ví dụ 3: Cho m g sắt tác dụng với dung dịch chì nitrat thu được 2,07 g chì. Giá trị của m là:

A, 0,56g B. 1,12 g C. 2,24 g D. 5,6g

Hướng dẫn giải

Đáp án A

Fe + Pb(NO₃)₂ → Fe(NO₃)₂ + Pb

N_Pb = n_Fe = 0,01 mol ⇒ m_Pb = 0,01.56 = 0,56 g

Phản ứng hóa học: Fe + Fe₂(SO₄)₃ → 3FeSO₄ - Cân bằng phương trình hóa học

Phản ứng hóa học:

Fe + Fe₂(SO₄)₃ → 3FeSO₄

Điều kiện phản ứng

- Không cần điều kiện

Cách thực hiện phản ứng

Cho kim loại sắt tác dụng với dung dịch sắt (III)sunfat

Hiện tượng nhận biết phản ứng

Sắt (Fe) sẽ tan dần tạo thành màu xanh nhạt.

Bạn có biết

Ngoài Fe còn có Cu cũng tham gia phản ứng với dung dịch sắt(III)sunfat

Ví dụ minh họa

Ví dụ 1: Kim loại không tác dụng với dung dịch Fe₂(SO₄)₃ là:

A. Fe. B. Cu C. Ag D. Al

Hướng dẫn giải

Đáp án C

Ag⁺/Ag đứng sau Fe³⁺/Fe²⁺ trong dãy hoạt động hóa học.

Ví dụ 2: Để tách Ag ra khỏi hỗn hợp Ag, Cu, Fe mà khối lượng Ag không thay đổi thì dùng chất nào sau đây?

A. FeSO₄ B. CuSO₄ C. Fe₂(SO₄)₃ D. AgNO₃

Hướng dẫn giải

Đáp án C.

Fe + Fe₂(SO₄)₃ → 3FeSO₄

Cu + Fe₂(SO₄)₃ → 3FeSO₄ + CuSO₄

Ví dụ 3: Cho kim loại sắt tác dụng với dung dịch sắt (III) sunfat phản ứng xảy ra hoàn toàn thu được dung dịch X. Dung dịch X là:

A. sắt (II) sunfat

B. sắt (III) sunfat

C. Không xác định

D. Cả A và B.

Hướng dẫn giải

Đáp án D

Fe + Fe₂(SO₄)₃ → 3FeSO₄

Dung dịch X có thể gồm FeSO₄ và Fe₂(SO₄)₃ còn dư.

Phương trình hóa học: Fe + 2Fe(NO₃)₃ → 3Fe(NO₃)₂ - Cân bằng phương trình hóa học

Phản ứng hóa học:

Fe + 2Fe(NO₃)₃ → 3Fe(NO₃)₂

Điều kiện phản ứng

- Nhiệt độ phòng.

Cách thực hiện phản ứng

- Cho Sắt dư tác dụng với dung dịch Fe(NO₃)₃

Hiện tượng nhận biết phản ứng

- Sắt phản ứng với sắt (III) nitrat tạo thành sắt (II) nitrat

Bạn có biết

Tương tự Fe, các kim loại như Cu, Pb, Ni ... đều có thể khử Fe₃₊ về Fe₂₊

Ví dụ minh họa

Ví dụ 1: Để tách Ag ra khỏi hỗn hợp: Fe, Cu, Ag mà không làm thay đổi khối lượng, có thể dùng hóa chất nào sau đây?

A. AgNO₃

B. HCl, O₂

C. Fe₂(SO₄)₃

D. HNO₃.

Đáp án: C

Hướng dẫn giải

- Để tách Ag ra khỏi hỗn hợp gồm Ag, Fe và Cu ta dùng dung dịch Fe₂ (SO₄)₃

Fe₂(SO₄)₃ + Fe → 3FeSO₄

Cu + Fe₂(SO₄)₃ → CuSO₄ + 2FeSO₄

- Ag không tan trong dung dịch Fe₂(SO₄)₃ nên ta tách lấy phần không tan ra là Ag

Ví dụ 2: Cho hỗn hợp gồm Fe dư và Cu vào dung dịch HNO₃ thấy thoát ra khí NO. Muối thu được trong dung dịch là muối nào sau đây:

A. Fe(NO₃)₃

B. Fe(NO₃)₂

C. Fe(NO₃)₃ và Cu(NO₃)₂

D. Fe(NO₃)₃ và Cu(NO₃)₂

Đáp án: C

Hướng dẫn giải

Vì dung dịch có Cu dư nên sẽ không có Fe (III) nên phản ứng cho ra hỗn hợp Fe(II) là Fe(NO₃)₂ và Cu(NO₃)₂.

Ví dụ 3: Trong các hợp chất, sắt có số oxi hóa là:

A. +2 B. +3 C. +2; +3 D.0; +2; +3.

Đáp án : C

Phương trình hóa học: Fe + 2FeCl₃ → 3FeCl₂ - Cân bằng phương trình hóa học

Phản ứng hóa học:

Fe + 2FeCl₃ → 3FeCl₂

Điều kiện phản ứng

- Nhiệt độ phòng.

Cách thực hiện phản ứng

- Cho Sắt tác dụng với dung dịch FeCl₃

Hiện tượng nhận biết phản ứng

- Sắt phản ứng với sắt (III) clorua tạo thành sắt (II) clorua

Bạn có biết

Tương tự Fe, các kim loại như Cu, Pb,Ni ... đều có thể khử Fe³⁺ về Fe²⁺

Ví dụ minh họa

Ví dụ 1: Dung dịch FeCl₂ có màu gì?

A. Dung dịch không màu

B. Dung dịch có màu nâu đỏ

C. Dung dịch có màu xanh nhạt

D. Dung dịch màu trắng sữa

Hướng dẫn giải

Đáp án: C

Ví dụ 2: Cho các dung dịch loãng: (1) FeCl₃, (2) FeCl₂, (3) H2SO₄, (4) HNO₃, (5) hỗn hợp gồm HCl và NaNO₃. Những dung dịch phản ứng được với kim loại Cu là:

A. (1), (3), (4). B. (1), (2), (3).

C. (1), (4), (5). D. (1), (3), (5).

Hướng dẫn giải

Các dung dịch phản ứng được với Cu gồm: FeCl₃, HNO₃, hỗn hợp HCl và NaNO₃

2FeCl₃ + Cu → CuCl₂ + FeCl₂

8HNO₃ + 3Cu → 3Cu(NO₃)₂+ 2NO + 4H₂O

3Cu + 8HCl + 2NaNO₃ → 3CuCl₂ + NO + 2NaCl + 4H₂O

Đáp án : C

Ví dụ 3: Ở điều kiện thường Fe phản ứng với dung dịch nào sau đây:

A. FeCl₃. B. ZnCl₂. C. NaCl. D. MgCl₂.

Hướng dẫn giải

Fe + 2FeCl₃ → 3FeCl₂

Đáp án : A

Phương trình hóa học: Fe + Cu(NO₃)₂ → Cu + Fe(NO₃)₂ - Cân bằng phương trình hóa học

Phản ứng hóa học:

Fe + Cu(NO₃)₂ → Cu + Fe(NO₃)₂

Điều kiện phản ứng

- Nhiệt độ phòng.

Cách thực hiện phản ứng

- Cho Sắt tác dụng với dung dịch Cu(NO₃)₂

Hiện tượng nhận biết phản ứng

- Sắt tan dần trong dung dịch, đồng thời xuất hiện lớp đồng màu đỏ sáng

Bạn có biết

Tương tự Fe, các kim loại đứng trước Cu như Mg, Zn, Mn... có thể đẩy đồng ra khỏi dung dịch muối.

Ví dụ minh họa

Ví dụ 1: Cho phản ứng hóa học: Fe + CuSO₄ → FeSO₄ + Cu. Trong phản ứng trên xảy ra

A. sự khử Fe²⁺ và sự oxi hóa Cu.

B. sự khử Fe²⁺ và sự khử Cu²⁺.

C. sự oxi hóa Fe và sự oxi hóa Cu.

D. sự oxi hóa Fe và sự khử Cu²⁺.

Hướng dẫn giải

"Khử cho, O nhận" ⇒ Fe là chất khử, Cu²+ là chất oxi hóa

⇒ sự oxi hóa Fe và sự khử Cu²⁺

Đáp án: D

Ví dụ 2: Một loại quặng sắt (sau khi loại bỏ tạp chất) cho tác dụng với HNO₃ không có khí thoát ra. Tên của quặng là

A.Hematit. B. Manhetit. C. Pirit. D. Xiđerit.

Hướng dẫn giải

Quặng sắt tác dụng HNO₃ không có khí thoát ra → quặng sắt chứa Fe₂O₃.

→ Quặng hematit

Đáp án: A

Ví dụ 3: Cho ít bột Fe vào dung dịch AgNO₃ dư, sau khi kết thúc thí nghiệm thu được dung dịch X gồm

A. Fe(NO₃)₂, H₂O

B. Fe(NO₃)₃, AgNO₃ dư.

C. Fe(NO₃)₂, AgNO₃ dư

D. Fe(NO₃)₂, Fe(NO₃)₃, AgNO₃ dư.

Hướng dẫn giải

Fe + 2AgNO₃ → Fe(NO₃)₂ + 2Ag↓

Fe(NO₃)₂ + AgNO₃ dư → Fe(NO₃)₃ + Ag↓

→ Dung dịch X gồm Fe(NO₃)₃, AgNO₃

Đáp án: B

Phương trình hóa học: Fe + CuCl₂ → Cu + FeCl₂ - Cân bằng phương trình hóa học

Phản ứng hóa học:

Fe + CuCl₂ → Cu + FeCl₂

Điều kiện phản ứng

- Nhiệt độ phòng.

Cách thực hiện phản ứng

- Cho Sắt tác dụng với dung dịch CuCl₂

Hiện tượng nhận biết phản ứng

- Sắt tan dần trong dung dịch, đồng thời xuất hiện lớp đồng màu đỏ sáng

Bạn có biết

Tương tự Fe, các kim loại đứng trước Cu như Mg, Zn, Mn... có thể đẩy đồng ra khỏi dung dịch muối.

Ví dụ minh họa

Ví dụ 1: Hoà tan Fe vào dd AgNO₃ dư, dung dịch thu được chứa chất nào sau đây?

A. Fe(NO₃)₂

B. Fe(NO₃)₃

C. Fe(NO₂)₂, Fe(NO₃)₃, AgNO₃

D. Fe(NO₃)₃ , AgNO₃

Hướng dẫn giải

3AgNO₃ + Fe → 3Ag + Fe(NO₃)₃

Đáp án: B

Ví dụ 2: Khi thêm dung dịch Na₂CO₃ vào dung dịch FeCl₃ sẽ có hiện tượng gì xảy ra?

A. Xuất hiện kết tủa màu nâu đỏ vì xảy ra hiện tượng thủy phân

B. Dung dịch vẫn có màu nâu đỏ

C. Xuất hiện kết tủa màu nâu đỏ đồng thời có hiện tượng sủi bọt khí

D. Có kết tủa nâu đỏ tạo thành sau đó tan lại do tạo khí CO₂

Hướng dẫn giải

3H₂O +3Na₂CO₃ + 2FeCl₃ → 6NaCl + 3CO₂ + 2Fe(OH)₃

Đáp án: C

Ví dụ 3: Sắt tồn tại ở trạng thái nào?

A. Rắn B. Lỏng C. Khí D. Plasma

Hướng dẫn giải

Đáp án: A

Phương trình hóa học: Fe + CuCl₂ → Cu + FeCl₂ - Cân bằng phương trình hóa học

Phản ứng hóa học:

Fe + CuCl₂ → Cu + FeCl₂

Điều kiện phản ứng

- Nhiệt độ phòng.

Cách thực hiện phản ứng

- Cho Sắt tác dụng với dung dịch CuCl₂

Hiện tượng nhận biết phản ứng

- Sắt tan dần trong dung dịch, đồng thời xuất hiện lớp đồng màu đỏ sáng

Bạn có biết

Tương tự Fe, các kim loại đứng trước Cu như Mg, Zn, Mn... có thể đẩy đồng ra khỏi dung dịch muối.

Ví dụ minh họa

Ví dụ 1: Hoà tan Fe vào dd AgNO₃ dư, dung dịch thu được chứa chất nào sau đây?

A. Fe(NO₃)₂

B. Fe(NO₃)₃

C. Fe(NO₂)₂, Fe(NO₃)₃, AgNO₃

D. Fe(NO₃)₃ , AgNO₃

Hướng dẫn giải

3AgNO₃ + Fe → 3Ag + Fe(NO₃)₃

Đáp án: B

Ví dụ 2: Khi thêm dung dịch Na₂CO₃ vào dung dịch FeCl₃ sẽ có hiện tượng gì xảy ra?

A. Xuất hiện kết tủa màu nâu đỏ vì xảy ra hiện tượng thủy phân

B. Dung dịch vẫn có màu nâu đỏ

C. Xuất hiện kết tủa màu nâu đỏ đồng thời có hiện tượng sủi bọt khí

D. Có kết tủa nâu đỏ tạo thành sau đó tan lại do tạo khí CO₂

Hướng dẫn giải

3H2O +3Na₂CO₃ + 2FeCl₃ → 6NaCl + 3CO₂ + 2Fe(OH)₃

Đáp án: C

Ví dụ 3: Sắt tồn tại ở trạng thái nào?

A. Rắn B. Lỏng C. Khí D. Plasma

Hướng dẫn giải

Đáp án : A

Phương trình hóa học: Fe + H₂O → FeO + H₂↑ - Cân bằng phương trình hóa học

Phản ứng hóa học:

Fe + H₂O → FeO + H₂↑

Điều kiện phản ứng

- Nhiệt độ: > 570°C

Cách thực hiện phản ứng

- Cho Sắt tác dụng với nước

Hiện tượng nhận biết phản ứng

- Có khí hidro thoát ra khỏi dung dịch, chất rắn tạo thành có màu đen

Ví dụ minh họa

Ví dụ 1: Sắt tác dụng với H₂O ở nhiệt độ cao hom 570°C thì tạo ra H₂ và sản phẩm rắn là

A. FeO. B. Fe₃O₄. C. Fe₂O₃. D. Fe(OH)₂.

Hướng dẫn giải

Fe tác dụng H₂O ở to > 570°C sẽ tạo FeO

to < 570°C sẽ tạo Fe₃O₄

Đáp án: A

Ví dụ 2: Đun sôi hỗn hợp sắt với dung dịch brom bão hòa. Sản phẩm thu được là:

A. Sắt(II)bromua

B. Sắt(III)bromua

C. Cả A và B

D. Không xảy ra phản ứng

Hướng dẫn giải

2Fe + 3Br₂ → 2FeBr₃

Đáp án: B

Ví dụ 3: Cho dây sắt nóng đỏ tác dụng với oxi thu được oxit sắt từ. Công thức của oxit sắt từ:

A. FeO B. Fe₃O₄ C. Fe₂O₃ D. \(Fe_2O_3.n_{H_2O}\)

Hướng dẫn giải

Phương trình phản ứng: 3Fe + 2O₂ → Fe₃O₄

Đáp án: B

Phương trình hóa học: 3Fe + 4H₂O → 4H₂↑ + Fe₃O₄ - Cân bằng phương trình hóa học

Phản ứng hóa học:

3Fe + 4H₂O → 4H₂↑ + Fe₃O₄

Điều kiện phản ứng

- Nhiệt độ: < 570°C

Cách thực hiện phản ứng

- Cho Sắt tác dụng với nước

Hiện tượng nhận biết phản ứng

- Có khí hidro thoát ra khỏi dung dịch, chất rắn tạo thành có màu nâu đen

Ví dụ minh họa

Ví dụ 1: Xác định hiện tượng đúng khi đốt dây thép trong oxi.

A. Thấy xuất hiện muội than màu đen.

B. Dây thép cháy sáng mạnh.

C. Dây thép cháy sáng mạnh tạo thành những tia sáng bắn tóe ra đồng thời có các hạt màu nâu sinh ra.

D. Dây thép cháy sáng lên rồi tắt ngay.

Hướng dẫn giải

Đáp án: C

Ví dụ 2: Cho kim loại X tác dụng với S nung nóng thu được chất Y. Cho Y tác dụng với dung dịch HCl thu được khí Z có mùi trứng thối. X là kim loại nào?

A. Cu B. Fe C. Pb D. Ag

Hướng dẫn giải

Fe + S → FeS

FeS + HCl → FeCl₂ + H₂S

Đáp án: B

Ví dụ 3: Cho kim loại X tác dụng với dung dịch HCl loãng dư thu được dung dịch Y. Cho dung dịch Y tác dụng với dung dịch NaOH dư thu được kết tủa Z màu trắng xanh sau một thời gian kết tủa chuyển sang màu nâu đỏ. Kim loại X là kim loại:

A. Al B. Cu C. Zn D. Fe

Hướng dẫn giải

Fe + 2HCl → FeCl₂ + H₂

FeCl₂ + 2NaOH → Fe(OH)₂ + 2NaCl

8Fe(OH)₂ + O₂ + 2H₂O → 4Fe(OH)₃

Đáp án: D

Phương trình hóa học: 2Fe + 3H₂O₂ → 2Fe(OH)₃↓ - Cân bằng phương trình hóa học

Phản ứng hóa học:

2Fe + 3H₂O₂ → 2Fe(OH)₃↓

Điều kiện phản ứng

- Nhiệt độ phòng.

Cách thực hiện phản ứng

- Cho Sắt tác dụng với oxi già

Hiện tượng nhận biết phản ứng

- Xuất hiện kết tủa vàng nâu Fe(OH)₃

Ví dụ minh họa

Ví dụ 1: Trong các phản ứng sau phản ứng nào không tạo ra muối sắt(II):

A. Cho sắt tác dụng với dung dịch axit clohidric

B. Cho sắt tác dụng với dung dịch sắt(III)nitrat

C. Cho sắt tác dụng với dung dịch axit sunfuric

D. Cho sắt tác dụng với khí clo đun nóng

Hướng dẫn giải

2Fe + 3Cl₂ → 2FeCl₃

Đáp án: D

Ví dụ 2: Phản ứng nào sau đây xảy ra:

A. Fe + CuSO₄ → FeSO₄ + Cu

B. Fe + ZnSO₄ → FeSO₄ + Zn

C. 2Fe + 3CuSO₄ → Fe2(SO₄)₃ + 3Cu

D. 2Ag + Fe(NO₃)₂ → 2AgNO₃ + Fe

Hướng dẫn giải

Kim loại đứng trước trong dãy hoạt động hóa học sẽ đẩy được muối của kim loại đứng sau ra khỏi dung dịch.

Đáp án: A

Ví dụ 3: Cho các kim loại sau: Al, Zn, Fe, Cu, Pb. Số kim loại tác dụng với dung dịch đồng sunfat là:

A. 1 B. 2 C. 3 D. 4

Hướng dẫn giải

2Al + 3CuSO₄ → Al₂(SO₄)₃ + 3Cu

Zn + CuSO₄ → ZnSO₄ + Cu

Fe + CuSO₄ → FeSO₄ + Cu

Đáp án: C

Phản ứng hóa học: Fe + 2HCl → FeCl₂ + H₂ - Cân bằng phương trình hóa học

Phản ứng hóa học:

Fe + 2HCl → FeCl₂ + H₂

Điều kiện phản ứng

- Không cần điều kiện

Cách thực hiện phản ứng

- Cho sắt tác dụng với dung dịch axit clohidric thu được muối sắt(II)clorua.

Hiện tượng nhận biết phản ứng

Kim loại tan dần tạo thành dung dịch màu xanh nhạt đồng thời xuất hiện bọt khí thoát ra.

Bạn có biết

Kim loại Fe phản ứng với các axit không có tính oxi hóa như HCl; H₂SO₄ loãng thì chỉ tạo muối sắt (II). Còn khi cho Fe tác dụng với các axit có tính oxi hóa mạnh thì Fe sẽ bị oxi hóa lên Fe⁺³.

Ví dụ minh họa

Ví dụ 1: Cho Fe tác dụng với dung dịch HCl thu được sản phẩm là gì?

A. FeCl₃

B. FeCl₂

C. FeCl3; H₂

D. FeCl₂; H₂

Hướng dẫn giải

Đáp án: D

Giải thích: Fe + 2HCl → FeCl₂ + H₂

Ví dụ 2: Dung dịch FeCl₂ có màu gì?

A. Dung dịch không màu

B. Dung dịch có màu nâu đỏ

C. Dung dịch có màu xanh nhạt

D. Dung dịch màu trắng sữa.

Hướng dẫn giải

Đáp án C

Ví dụ 3: Cho kim loại X tác dụng với dung dịch HCl loãng dư thu được dung dịch Y. Cho dung dịch Y tác dụng với dung dịch NaOH dư thu được kết tủa Z màu trắng xanh sau một thời gian kết tủa chuyển sang màu nâu đỏ. Kim loại X là kim loại:

A. Al B. Cu C. Zn D. Fe

Hướng dẫn giải

Đáp án: D

Giải thích: Fe + 2HCl → FeCl₂ + H₂

FeCl₂ + 2NaOH → Fe(OH)₂ + 2NaCl

2Fe(OH)₂ + 1/2O₂ + H₂O → 2Fe(OH)₃

Phương trình hóa học: 2Fe + 3F₂ → 2FeF₃ - Cân bằng phương trình hóa học

Phản ứng hóa học:

2Fe + 3F₂ → 2FeF₃

Điều kiện phản ứng

- Nhiệt độ phòng.

Cách thực hiện phản ứng

- Cho Sắt tác dụng với khí florua

Hiện tượng nhận biết phản ứng

- Sắt phản ứng với florua tạo thành FeF₃ có màu trắng

Bạn có biết

Bên cạnh kim loại Fe thì các kim loại khác như Cu, Al, Zn … cũng cho phản ứng với F₂ tạo thành muối florua

Ví dụ minh họa

Ví dụ 1: Dãy các chất và dung dịch nào sau đây khi lấy dư có thể oxi hoá Fe thành Fe(III)?

A. HCl, HNO₃ đặc, nóng, H₂SO₄ đặc, nóng

B. Cl₂, HNO₃ nóng, H₂SO₄ đặc, nguội

C. bột lưu huỳnh, H₂SO₄ đặc, nóng, HCl

D. Cl₂, AgNO₃, HNO₃ loãng

Hướng dẫn giải

Đáp án: D

Ví dụ 2: Dung dịch FeSO₄ không làm mất màu dung dịch nào sau đây?

A. Dung dịch KMnO₄ trong môi trường H₂SO₄

B. Dung dịch K₂Cr₂O₇ trong môi trường H₂SO₄

C. Dung dịch Br₂

D. Dung dịch CuCl₂

Hướng dẫn giải

KMnO₄, K₂Cr₂O₇, Br₂ đều có tính oxi hóa mạnh nên đều tác dụng với Fe²⁺

Đáp án: D

Ví dụ 3: Cách nào sau đây có thể dùng để điều chế FeO?

A. Dùng CO khử Fe₂O₃ ở 500°C.

B. Nhiệt phân Fe(OH)₂ trong không khí.

C. Nhiệt phân Fe(NO₃)₂

D. Đốt cháy FeS trong oxi.

Hướng dẫn giải

Để điều chế FeO, người ta khử Fe₂O₃ bằng CO ở nhiệt độ cao

Đáp án: A

Phương trình hóa học: 10Fe + 6KNO₃ → 5Fe₂O₃ + 3K₂O + 3N₂↑ - Cân bằng phương trình hóa học

Phản ứng hóa học:

10Fe + 6KNO₃ → 5Fe₂O₃ + 3K₂O + 3N₂↑

Điều kiện phản ứng

- Nhiệt độ phòng.

Cách thực hiện phản ứng

- Cho Sắt tác dụng với dung dịch KNO₃

Hiện tượng nhận biết phản ứng

- Sắt phản ứng với kali nitrat thấy có khí N₂ thoát ra

Ví dụ minh họa

Ví dụ 1: Kim loại sắt có cấu trúc mạng tinh thể

A. lập phương tâm diện.

B. lập phương tâm khối.

C. lục phương.

D. lập phương tâm khối hoặc lập phương tâm diện.

Hướng dẫn giải

Sắt có cấu trúc mạng tinh thể lập phương tâm khối hoặc lập phương tâm diện.

Đáp án: D

Ví dụ 2: Cho phản ứng: Fe₃O₄ + CO → 3FeO + CO₂

Trong quá trình sản xuất gang, phản ứng đó xảy ra ở vị trí nào của lò?

A. Miệng lò B. Thân lò C.Bùng lò D. Phễu lò.

Hướng dẫn giải

Đáp án: B

Ví dụ 3: Tính chất vật lí nào dưới đây không phải là tính chất của Fe kim loại?

A. Dẫn điện và nhiệt tốt.

B. Có tính nhiễm từ.

C. Màu vàng nâu, cứng và giòn.

D. Kim loại nặng, khó nóng chảy.

Hướng dẫn giải

Sắt có màu trắng, dẻo, dễ rèn

Đáp án: C

Phương trình hóa học: Fe + 4HCl + KNO₃ → 2H₂O + KCl + NO↑ + FeCl₃ - Cân bằng phương trình hóa học

Phản ứng hóa học:

Fe + 4HCl + KNO₃ → 2H₂O + KCl + NO↑ + FeCl₃

Điều kiện phản ứng

- Nhiệt độ phòng.

Cách thực hiện phản ứng

- Cho Sắt tác dụng với dung dịch KNO₃ và HCl

Hiện tượng nhận biết phản ứng

- Phản ứng có khí không màu (NO) thoát ra

Bạn có biết

Bên cạnh kim loại Fe thì Cu cũng có phản ứng tương tự

Ví dụ minh họa

Ví dụ 1: Phản ứng nào sau đây chỉ tạo ra muối sắt (II)?

A. Cho Fe tác dụng với dung dịch HNO₃ dư.

B. Cho Fe tác dụng với dung dịch H₂SO₄ đặc, nóng dư.

C. Cho Fe tác dụng với Cl₂, nung nóng.

D. Cho Fe tác dụng với bột S, nung nóng.

Hướng dẫn giải

Fe+ 4HNO₃ dư → Fe(NO₃)₃ + NO + 4H₂O

2Fe + 6H₂SO₄ đặc, nóng dư → Fe₂(SO₄)₃ + 3SO₂ + 6H₂O

2Fe + 3Cl₂ → 2FeCl₃

Fe + S →FeS

Do S có tính oxi hóa yêu nên chỉ đẩy Fe thành Fe(II).

Đáp án: D

Ví dụ 2: Hiện tượng xảy ra khi cho dung dịch Na₂CO₃ vào dung dịch FeCl₃ là

A. Chỉ sủi bọt khí

B. Chỉ xuất hiện kết tủa nâu đỏ.

C. Xuất hiện kết tủa nâu đỏ và sủi bọt khí

D. Xuất hiện kết tủa trắng hơi xanh và sủi bọt khí.

Hướng dẫn giải

Phương trình phản ứng: 2FeCl₃ + 3Na₂CO₃ + 3H₂O → 2Fe(OH)₃↓(đỏ nâu) + 3CO₂ ↑ + 6NaCl

Đáp án: C

Ví dụ 3: Để bảo quản dung dịch FeSO₄ trong phòng thí nghiệm, người ta cần thêm vào dung dịch hoá chất nào dưới đây?

A. Một đinh Fe sạch.

B. Dung dịch H₂SO₄ loãng.

C. Một dây Cu sạch.

D. Dung dịch H₂SO₄ đặc.

Hướng dẫn giải

Để bảo quản FeSO₄ trong PTN ta cần thêm 1 đinh sạch vì Fe sẽ khử Fe³⁺ sinh ra về Fe²⁺

Đáp án: A

Phương trình hóa học: Fe + 4HCl + NaNO₃→ 2H₂O + NaCl + NO↑ +FeCl₃ - Cân bằng phương trình hóa học

Phản ứng hóa học:

Fe + 4HCl + NaNO₃→ 2H₂O + NaCl + NO↑ +FeCl₃

Điều kiện phản ứng

- Nhiệt độ phòng.

Cách thực hiện phản ứng

- Cho Sắt tác dụng với dung dịch NaNO₃ và HCl

Hiện tượng nhận biết phản ứng

- Phản ứng có khí không màu (NO) thoát ra

Bạn có biết

Bên cạnh kim loại Fe thì Cu cũng có phản ứng tương tự

Ví dụ minh họa

Ví dụ 1: Cho hỗn hợp gồm Fe dư và Cu vào dung dịch HNO3 thấy thoát ra khí NO. Muối thu được trong dung dịch là muối nào sau đây:

A. Fe(NO₃)₃

B. Fe(NO₃)₂

C. Fe(NO₃)₃ và Cu(NO₃)₂

D. Fe(NO₃)₃ và Cu(NO₃)₂

Hướng dẫn giải

Vì dung dịch có Cu dư nên sẽ không có Fe (III) nên phản ứng cho ra hỗn hợp Fe(II) là Fe(NO₃)₂ và Cu(NO₃)₂.

Đáp án: C

Ví dụ 2: Quặng nào sau đây giàu sắt nhất?

A. Pirit sắt FeS₂

B. Hematit đỏ Fe₂O₃

C. Manhetit Fe₃O₄

D. Xiđerit FeCO₃

Hướng dẫn giải

Quặng giàu sắt nhất là manhetit Fe₃O₄ với hàm lượng sắt khoảng 72,4%

Đáp án: C

Ví dụ 3: Cho các cặp oxi hóa – khử được sắp xếp theo chiều tăng dần tính oxi hóa của dạng oxi hóa như sau: Fe²⁺/Fe, Cu²⁺/Cu, Fe³⁺/Fe²⁺. Phát biểu nào sau đây là đúng?

A. Cu2+ oxi hóa được Fe²⁺ thành Fe³⁺.

B. Fe3+ oxi hóa được Cu thành Cu²⁺.

C. Cu khử được Fe³⁺ thành Fe.

D. Fe²⁺ oxi hóa được Cu thành Cu²⁺.

Hướng dẫn giải

A sai vì Cu²⁺ không oxi hóa được Fe²⁺ thành Fe³⁺.

C sai vì Cu chỉ khử được Fe³⁺ thành Fe²⁺.

D sai vì Fe²⁺ không oxi hóa Cu thành Cu²⁺.

Đáp án: B

Phương trình hóa học: Fe + Fe₂O₃ →3FeO - Cân bằng phương trình hóa học

Phản ứng hóa học:

Fe + Fe₂O₃ →3FeO

Điều kiện phản ứng

- Nhiệt độ: 900°C

Cách thực hiện phản ứng

- Cho Sắt tác dụng với Fe₂O₃ ở nhiệt độ cao

Hiện tượng nhận biết phản ứng

- Sắt phản ứng với sắt III oxit tạo thành sắt II oxit

Ví dụ minh họa

Ví dụ 1: Cho phản ứng hóa học: Fe + CuSO₄ → FeSO₄ + Cu. Trong phản ứng trên xảy ra

A. sự khử Fe²⁺ và sự oxi hóa Cu.

B. sự khử Fe²⁺ và sự khử Cu²⁺.

C. sự oxi hóa Fe và sự oxi hóa Cu.

D. sự oxi hóa Fe và sự khử Cu²⁺.

Hướng dẫn giải

"Khử cho, O nhận" ⇒ Fe là chất khử, Cu²⁺ là chất oxi hóa

⇒ sự oxi hóa Fe và sự khử Cu²⁺

Đáp án: D

Ví dụ 2: Ở điều kiện thường Fe phản ứng với dung dịch nào sau đây:

A. FeCl₃. B. ZnCl₂. C. NaCl. D. MgCl₂.

Hướng dẫn giải

Fe + 2FeCl₃ → 3FeCl₂

Đáp án: A

Ví dụ 3: Một loại quặng sắt (sau khi loại bỏ tạp chất) cho tác dụng với HNO₃ không có khí thoát ra. Tên của quặng là

A.Hematit. B. Manhetit. C. Pirit. D. Xiđerit.

Hướng dẫn giải

Quặng sắt tác dụng HNO₃ không có khí thoát ra → quặng sắt chứa Fe₂O₃.

→ Quặng hematit

Đáp án: A

Phương trình hóa học: Fe + Fe₃O₄ → 4FeO - Cân bằng phương trình hóa học

Phản ứng hóa học:

Fe + Fe₃O₄ → 4FeO

Điều kiện phản ứng

- Nhiệt độ: 900-1000°C

Cách thực hiện phản ứng

- Cho Sắt tác dụng với Fe₃O₄ ở nhiệt độ cao

Hiện tượng nhận biết phản ứng

- Sắt phản ứng với sắt từ oxit tạo thành sắt II oxit

Ví dụ minh họa

Ví dụ 1: Khi thêm dung dịch Na₂CO₃ vào dung dịch FeCl₃ sẽ có hiện tượng gì xảy ra?

A. Xuất hiện kết tủa màu nâu đỏ vì xảy ra hiện tượng thủy phân

B. Dung dịch vẫn có màu nâu đỏ

C. Xuất hiện kết tủa màu nâu đỏ đồng thời có hiện tượng sủi bọt khí

D. Có kết tủa nâu đỏ tạo thành sau đó tan lại do tạo khí CO₂

Hướng dẫn giải

3H2O +3Na₂CO₃ + 2FeCl₃ → 6NaCl + 3CO₂ + 2Fe(OH)₃

Đáp án : C

Ví dụ 2: Trong các phản ứng với phi kim, sắt thường đóng vai trò là chất gì?

A. Oxi hóa B. Khử C. xúc tác D. chất tạo môi trường.

Hướng dẫn giải

Phi kim thường thể hiện tính oxi hóa trong các phản ứng.

Đáp án: B

Ví dụ 3: Xác định hiện tượng đúng khi đốt dây thép trong oxi.

A. Thấy xuất hiện muội than màu đen.

B. Dây thép cháy sáng mạnh.

C. Dây thép cháy sáng mạnh tạo thành những tia sáng bắn tóe ra đồng thời có các hạt màu nâu sinh ra.

D. Dây thép cháy sáng lên rồi tắt ngay.

Hướng dẫn giải

Đáp án: C

Phương trình hóa học: Fe + HgS → FeS + Hg - Cân bằng phương trình hóa học

Phản ứng hóa học:

Fe + HgS → FeS + Hg

Điều kiện phản ứng

- Nhiệt độ: 350-450°C

Cách thực hiện phản ứng

- Cho Sắt tác dụng với HgS ở nhiệt độ cao

Hiện tượng nhận biết phản ứng

- Sắt phản ứng với Thủy ngân II sunfua tạo thành sắt II sunfua và thủy ngân

Bạn có biết

Tương tự Fe, các kim loại mạnh hơn Hg như Cu, Mg, Zn,... có thể đẩy Hg ra khỏi dung dich muối

Ví dụ minh họa

Ví dụ 1: Cho kim loại X tác dụng với S nung nóng thu được chất Y. Cho Y tác dụng với dung dịch HCl thu được khí Z có mùi trứng thối. X là kim loại nào?

A. Cu B. Fe C. Pb D. Ag

Hướng dẫn giải

Fe + S → FeS;

FeS + HCl → FeCl₂ + H₂S

Đáp án: B

Ví dụ 2: Phản ứng nào sau đây tạo ra sản phẩm là muối sắt (II) sunfua

A. Sắt (II)clorua tác dụng với dung dịch hidrosunfua.

B. Sắt tác dụng với dung dịch natrisunfua.

C. Sắt tác dụng với đồng sunfua nung nóng.

D. Sắt tác dụng với bột lưu huỳnh nung nóng.

Hướng dẫn giải

Fe không phản ứng với Na₂S; CuS

FeCl₂ không phản ứng với H₂S

Đáp án: D

Ví dụ 3: Dung dịch FeCl₂ có màu gì?

A. Dung dịch không màu

B. Dung dịch có màu nâu đỏ

C. Dung dịch có màu xanh nhạt

D. Dung dịch màu trắng sữa

Hướng dẫn giải

Đáp án: C

Phương trình hóa học: 2Fe + 3SO₂ →FeSO₃ + FeS₂O₃ - Cân bằng phương trình hóa học

Phản ứng hóa học:

2Fe + 3SO₂ →FeSO₃ + FeS₂O₃

Điều kiện phản ứng

- Nhiệt độ thường

Cách thực hiện phản ứng

- Cho Sắt tác dụng với SO₂ ẩm

Hiện tượng nhận biết phản ứng

- Sắt phản ứng với lưu huỳnh dioxit tạo thành sắt II sunfit và sắt II thiosunfat

Bạn có biết

Các kim loại khác như Cu, Mg, Zn... cũng có phản ứng với SO₂

Ví dụ minh họa

Ví dụ 1: Cho kim loại X tác dụng với dung dịch HCl loãng dư thu được dung dịch Y. Cho dung dịch Y tác dụng với dung dịch NaOH dư thu được kết tủa Z màu trắng xanh sau một thời gian kết tủa chuyển sang màu nâu đỏ. Kim loại X là kim loại:

A. Al B. Cu C. Zn D. Fe

Hướng dẫn giải

Fe + 2HCl → FeCl₂ + H₂

FeCl₂ + 2NaOH → Fe(OH)₂ + 2NaCl

8Fe(OH)₂ + O₂ + 2H₂O → 4Fe(OH)₃

Đáp án: D

Ví dụ 2: Trong các phản ứng sau phản ứng nào không tạo ra muối sắt(II):

A. Cho sắt tác dụng với dung dịch axit clohidric

B. Cho sắt tác dụng với dung dịch sắt(III)nitrat

C. Cho sắt tác dụng với dung dịch axit sunfuric

D. Cho sắt tác dụng với khí clo đun nóng.

Hướng dẫn giải

2Fe + 3Cl₂ → 2FeCl₃

Đáp án: D

Ví dụ 3: Phản ứng nào sau đây xảy ra:

A. Fe + CuSO₄ → FeSO₄ + Cu

B. Fe + ZnSO₄ → FeSO₄ + Zn

C. 2Fe + 3CuSO₄ → Fe2(SO₄)₃ + 3Cu

D. 2Ag + Fe(NO₃)₂ → 2AgNO₃ + Fe

Hướng dẫn giải

Kim loại đứng trước trong dãy hoạt động hóa học sẽ đẩy được muối của kim loại đứng sau ra khỏi dung dịch.

Đáp án: A

Phương trình hóa học: 4Fe + 5O₂ + 3Si → Fe₂SiO₄ + 2FeSiO₃ - Cân bằng phương trình hóa học

Phản ứng hóa học:

4Fe + 5O₂ + 3Si → Fe₂SiO₄ + 2FeSiO₃

Điều kiện phản ứng

- Nhiệt độ: 1100-1300°C

Cách thực hiện phản ứng

- Cho Sắt tác dụng với O₂ và Si ở nhiệt độ cao

Hiện tượng nhận biết phản ứng

- Sắt phản ứng với oxi và silic tạo thành sắt II octosilicat và sắt II metasilicat

Bạn có biết

Ví dụ minh họa

Ví dụ 1: Cho các kim loại sau: Al; Zn; Fe; Cu; Pb. Số kim loại tác dụng với dung dịch đồng sunfat là:

A. 1 B. 2 C. 3 D. 4

Hướng dẫn giải

2Al + 3CuSO₄ → Al₂(SO₄)₃ + 3Cu

Zn + CuSO₄ → ZnSO₄ + Cu

Fe + CuSO₄ → FeSO₄ + Cu

Đáp án: C

Ví dụ 2: Để tách Ag ra khỏi hỗn hợp Ag, Cu, Fe mà khối lượng Ag không thay đổi thì dùng chất nào sau đây?

A. FeSO₄ B. CuSO₄ C. Fe₂(SO₄)₃ D. AgNO₃

Hướng dẫn giải

Fe + Fe₂(SO₄)₃ → 3FeSO₄

Cu + Fe₂(SO₄)₃ → 3FeSO₄ + CuSO₄

Đáp án: C

Ví dụ 3: Sắt tác dụng với H₂O ở nhiệt độ cao hom 570°C thì tạo ra H₂ và sản phẩm rắn là

A. FeO. B. Fe₃O₄. C. Fe₂O₃. D. Fe(OH)₂.

Hướng dẫn giải

Fe tác dụng H₂O ở to > 570°C sẽ tạo FeO

to < 570°C sẽ tạo Fe₃O₄

Đáp án: A

Phương trình hóa học: Fe + 2HBr → H₂↑ + FeBr₂ - Cân bằng phương trình hóa học

Phản ứng hóa học:

Fe + 2HBr → H₂↑ + FeBr₂

Điều kiện phản ứng

- Nhiệt độ phòng.

Cách thực hiện phản ứng

- Cho Sắt tác dụng với dung dịch HBr

Hiện tượng nhận biết phản ứng

- Sắt phản ứng với hidro bromua tạo thành sắt II bromua và có khí không màu thoát ra (H₂)

Bạn có biết

Tương tự Fe, các kim loại như Mg, Zn,... cũng có phản ứng với HBr

Ví dụ minh họa

Ví dụ 1: Chất nào dưới đây phản ứng với Fe tạo thành hợp chất Fe(II)?

A. Cl₂ B. dung dịch HNO₃ loãng

C. dung dịch AgNO₃ dư D. dung dịch HCl đặc

Hướng dẫn giải

Đáp án: D

Ví dụ 2: Dãy các chất và dung dịch nào sau đây khi lấy dư có thể oxi hoá Fe thành Fe(III)?

A. HCl, HNO₃ đặc, nóng, H₂SO₄ đặc, nóng

B. Cl₂, HNO3 nóng, H₂SO₄ đặc, nguội

C. bột lưu huỳnh, H₂SO₄ đặc, nóng, HCl

D. Cl₂, AgNO₃, HNO₃ loãng

Hướng dẫn giải

Đáp án: D

Ví dụ 3: Để tách Ag ra khỏi hỗn hợp: Fe, Cu, Ag mà không làm thay đổi khối lượng, có thể dùng hóa chất nào sau đây?

A. AgNO₃ B. HCl, O₂ C. Fe₂(SO₄)₃ D. HNO₃.

Hướng dẫn giải

- Để tách Ag ra khỏi hỗn hợp gồm Ag, Fe và Cu ta dùng dung dịch Fe₂(SO₄)₃.

Fe₂(SO₄)₃ + Fe → 3FeSO₄

Cu + Fe₂(SO₄)₃ → CuSO₄ + 2FeSO₄

- Ag không tan trong dung dịch Fe₂(SO₄)₃ nên ta tách lấy phần không tan ra là Ag

Đáp án: C

Phương trình hóa học: Fe + 2NaHSO₄ → H₂↑ + Na₂SO₄ + FeSO₄ - Cân bằng phương trình hóa học

Phản ứng hóa học:

Fe + 2NaHSO₄ → H₂↑ + Na₂SO₄ + FeSO₄

Điều kiện phản ứng

- Nhiệt độ phòng.

Cách thực hiện phản ứng

- Cho Sắt tác dụng với dung dịch NaHSO₄

Hiện tượng nhận biết phản ứng

- Sắt tan dần trong dung dịch đồng thời có khí không màu thoát ra

Ví dụ minh họa

Ví dụ 1: Hiện tượng xảy ra khi cho dung dịch Na₂CO₃ vào dung dịch FeCl₃ là

A. Chỉ sủi bọt khí

B. Chỉ xuất hiện kết tủa nâu đỏ.

C. Xuất hiện kết tủa nâu đỏ và sủi bọt khí

D. Xuất hiện kết tủa trắng hơi xanh và sủi bọt khí.

Hướng dẫn giải

Phương trình phản ứng: 2FeCl₃ + 3Na₂CO₃ + 3H₂O → 2Fe(OH)₃↓(đỏ nâu) + 3CO₂↑ + 6NaCl

Đáp án: C

Ví dụ 2: Cho hỗn hợp gồm Fe dư và Cu vào dung dịch HNO₃ thấy thoát ra khí NO. Muối thu được trong dung dịch là muối nào sau đây:

A. Fe(NO₃)₃ B. Fe(NO₃)₂

C. Fe(NO₃)₃ và Cu(NO₃)₂ D. Fe(NO₃)₃ và Cu(NO₃)₂

Hướng dẫn giải

Vì dung dịch có Cu dư nên sẽ không có Fe (III) nên phản ứng cho ra hỗn hợp Fe(II) là Fe(NO₃)₂ và Cu(NO₃)₂.

Đáp án: C

Ví dụ 3: Cho bột sắt vào dung dịch HCl sau đó thêm tiếp vài giọt dung dịch CuSO₄. Quan sát thấy hiện tượng nào sau đây?

A. Bọt khí bay lên ít và chậm dần.

B. Bọt khí bay lên nhanh và nhiều dần lên.

C. Không có bọt khí bay lên.

D. Dung dịch không chuyển màu.

Hướng dẫn giải

Đáp án: B

VnDoc xin gửi tới các bạn bài Hợp chất Sắt (Fe) - Cân bằng phương trình hóa học Đây là phần phương trình hóa học của Sắt (Fe) và hợp chất nhôm sẽ tổng hợp tất cả các phản ứng hóa học của Sắt (Fe) và hợp chất của Sắt (Fe) đã học trong chương trình Cấp 2, Cấp 3 giúp bạn dễ dàng cân bằng phương trình hóa học và học tốt môn Hóa hơn. Chúc các bạn học tốt

............................................

Ngoài Đơn chất Sắt (Fe) - Cân bằng phương trình hóa học. Mời các bạn học sinh còn có thể tham khảo các đề thi học kì 1 lớp 8, đề thi học kì 2 lớp 8 các môn Toán, Văn, Anh, Lý, Địa, Sinh mà chúng tôi đã sưu tầm và chọn lọc. Với tài liệu lớp 8 sẽ giúp các bạn ôn tập tốt hơn. Chúc các bạn học tập tốt